Erkeklerde İdrar Şikâyetleri

SÖYLEŞİ: Demet DEMİRKIR

Bir erkeğin gün içerisinde yedi kereden fazla ve gece uykusunda idrara çıkmasının tıbben idrara sık çıkma olarak kabul edildiğini belirten Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Üroloji Uz. Prof. Dr. Turhan Çaşkurlu, erkeklerde idrar şikayetlerinin sadece idrara sık çıkmayla sınırlı olmadığını vurguluyor.

Prof. Dr. Çaşkurlu, “Geniş bir yelpazeye sahip olan idrar şikâyetleri; sık idrara çıkma, idrar kaçırma, idrarı kesik kesik yapma, yanma hissi, idrarda meni görülmesi gibi sorunlarla karşınıza çıkabiliyor” diyor.

Erkeklerde idrar şikâyetlerinin, erken yaşta ortaya çıkan sorunlar ve yaşlılıkta görülen idrar sorunları olarak ikiye ayrıldığını belirten Prof. Dr. Turhan Çaşkurlu şu bilgileri veriyor:

“Çocukluk çağında idrar yolu darlıklarına ve enfeksiyonlara bağlı ateş, idrar yapamama gibi şikayetler söz konusuyken; gençlik çağında prostatın akut veya kronik enfeksiyonlarına bağlı şikayetler görülebiliyor. Yaşlılık çağında ise prostatın iyi huylu büyümesine bağlı şikâyetler ve kötü huylu tümöral gelişimlere bağlı şikayetler şeklinde ortaya çıkabilir.”

Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Üroloji Uz. Prof. Dr. Turhan Çaşkurlu’ya; idrar şikâyetleri, sık idrara çıkma ve nedenleri, prostat hastalıkları ve idrar şikâyetleri, idrar tutamama, idrar şikâyetlerinin tedavisiyle ilgili tüm soruları yönelttik.

İşte Prof. Dr. Turhan Çaşkurlu’dan aldığımız yanıtlar…

. Erkeklerde genel olarak idrar şikâyetleri denildiğinde hangi sorunlara sık rastlanıyor?
“Erkeklerde idrar şikâyetleri değişik yaş gruplarında farklılık gösterir. Erken yaşlarda görülen idrar şikâyetleri yaşlılıkta görülen idrar şikâyetlerinden farklılık gösterir. Erken yaşta görülen idrar şikâyetlerini çocukluk ve gençlik çağı olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Çocukluk çağında idrar yoluna ait şikayet ve bulgular idrar yolunun konjenital bozukluklarının bir habercisi olabilir.

Çocukluk yaş grubunda idrar yolu darlıklarına ve enfeksiyonlara bağlı ateş, idrar yapamama gibi şikayetler görülebilir. Böbrekler ve idrar yollarındaki ciddi yapısal anomaliler; böbrek yetmezliğine, idrar kaçırmaya, idrar yapamamaya yol açabilir. Genç yaşlardaki erkeklerde ise daha çok prostatın akut veya kronik enfeksiyonlarına bağlı şikayetler görülebilir. Yaş ilerledikçe ise prostatın iyi huylu büyümesine bağlı şikayetlerin ve kötü huylu tümöral gelişimelerine ait şikâyetlerin görülme sıklığı giderek artar.”

“SAĞLIKLI BİR ERKEK GECE TUVALETE KALKMAZ”

. İdrara çok sık çıkmak tıbben nedir?
Bir erkeğin idrara çıkma sıklığı ne kadar zamanda bir olmalıdır yani günde kaç kez idrara çıkılması normaldir.
“Gündüz ve gece diye bir günü ikiye ayıracak olursak, normal sağlıklı genç bir erkeğin gece tuvalete kalkmaması gerekir. Sabah yataktan kalktıktan sonra gece yatana kadar yedi kereye kadar idrara çıkmak normal sayılır. Kişi sekiz kere ve üzerinde çıkıyorsa idrara sık çıkıyor demektir. Hiçbir hastalık olmasa da stres ve heyecan durumlarında, çok sıvı alındığı zamanlarda idrara çıkma sıklığı artabilir. Kişi, sürekli olarak gün içerisinde yediden fazla idrara çıkıyorsa ‘sık idrara çıkma’ sorunu söz konusudur. Geceleri idrara kalkmaya başlamak da idrara çıkma probleminin göstergesi olabilir.”

. Kişilerin tükettiği sıvı gıdalar da idrara sık çıkmaya neden olur mu? En çok hangi besinler ya da içecekler idrara sık çıkmaya yol açar?
“Fazla sıvı alımıyla sık idrara çıkma arasında direkt ilişki vardır. Ne kadar çok sıvı alınıyorsa o kadar sık idrara çıkılır. Yaz dönemlerindeki sulu meyveler özellikle karpuz, kavun gibi meyveler idrar sıklığını arttırır.

Günlük tüketilen çay, kahve, ıhlamur, kola, bira gibi içecekler fazla alındığı zaman idrar sıklığı daha çok artabilir. Alkollü içkiler özellikle bira gibi yüksek volümlü olanlar içildiğinde de yine idrar sıklığı artar. Akşamları aşırı miktarda sıvı alan kişilerde ise hem yatana kadar idrara çıkma hem de gece idrara çıkma durumu söz konusu olur.”

. Prostat hastalıklarında erkeklerde idrarla ilgili ne tür yakınmalar görülür? İyi huylu prostat büyümesi ile prostat kanserinde idrarla ilgili yakınmalar farklı mıdır?
“Farklı değildir, kanserin farklı bir işareti yoktur. Prostat kanseri, iyi huylu prostat büyümesindeki işaretleri bire bir taklit eder. Prostat hastalarında ilk başta gece idrara kalkmaya başlama ve sık idrara çıkma gibi şikâyetler görülebilir. Bunun yanında idrara başlarken bekleme ve ıkınma, idrarı tek seferde yapamama; kesik kesik yapma, idrar yaparken yanma hissi, idrar kaçıracak gibi hissetme, bazen kaçırma, idrar yaptıktan sonra içerde idrar kaldı hissi, idrarın çatallanması ve incelmesi gibi belirtiler görülebilir.”

“ERKEKLER KADINLARA GÖRE DAHA AZ İDRAR KAÇIRIYOR”

. Erkekte idrar kaçırma yaygın görülen bir sorun mudur; kimlerde görülür? Prostat rahatsızlığıyla ve prostat hastalıklarının tedavisinde uygulanan yöntemler de erkeğin idrar tutamamasına yol açar mı?
“Erkekler idrar tutucu çift mekanizmaya sahip oldukları için kadınlara oranla daha az idrar kaçırırlar. Nörolojik hastalıklar (felç gibi), dahili hastalıklar (diyabet gibi), mesanenin aşırı aktivitesi, idrar yolu taş ve enfeksiyonlarında idrar kaçırma şikayeti ortaya çıkabilir. Prostat hastalığı idrar yolu enfeksiyonu veya tam tıkanmasına sebep olduysa idrar kaçırma görülebilir.

Prostat hastalıklarına bağlı tıkanma ileri aşamaya gelip içerde anormal fazla idrar kaldığında taşma tarzında kaçırmalar meydana gelebilir. Gerek gençlerde iltihap sebebiyle, gerekse yaşlılarda iyi huylu ya da kötü huylu prostat büyümesi sebebiyle acillik hissi ve tuvalete yetişemeden idrar kaçırma gibi rahatsızlıklarda karşımıza çıkabilir... Prostat hastalıklarının tedavisinde uygulanan yöntemler de (radikal cerrahi operasyonlar, radyoterapi gibi) kaçırmaya sebep olabilir.”

. Prostata bağlı idrar kaçırma sorununun çözümü var mıdır? Ne gibi tedaviler uygulanmaktadır?
“Prostattaki hastalığı tedavi ettiğimiz zaman prostata bağlı idrar kaçırma sorununu da çözmüş oluruz. Özellikle enfeksiyonla birlikteyse bunu ilaç tedavisiyle de halledebiliriz. Prostat hastalarında birlikte mesanede taş bulunabilir ve buna bağlı idrar kaçırma olabilir; taş hastalığını tedavi edersek bu sorunu çözeriz.

Prostat kanserinde çok ilerleme olmadığı takdirde idrar kaçırma görülmez ama böyle bir durum varsa tedaviyle düzelebilir.
Prostat ameliyatından sonra idrar kaçırma görülebilir, iyi huylu prostat büyümesinde gerçekleştirilen gerek açık gerek kapalı prostat ameliyatlarında idrar kaçırma şikâyeti oluşmaz, ama prostat kanseri tedavisi için radikal cerrahi operasyon yapıldıysa idrar kaçırma küçük bir hasta grubunda görülebilir.”

. Erkeklerde idrar yaparken yanma hissi neden kaynaklanır?
“Genellikle idrar yolarındaki enfeksiyondan kaynaklanır ama bazı mesane kanserlerinde, idrar yolu taş hastalığında, kronik prostat iltihaplarında ve prostat büyümelerine bağlı tıkanıklıklarda idrar yaparken yanma görülebilir.”

“KESİK KESİK İDRAR YAPMA ANORMALDİR”

. Kesik kesik yapılan idrar bir sorun mudur? Altında neler yatabilir?
“Kesik kesik idrar yapma anormal bir durumdur. Genellikle prostat hastalıklarının yaptığı tıkanmaya bağlı olarak görülür. Ancak bazen mesaneye bağlı bir problem de olabilir. Mesanenin sinir hasarı varsa tam kasılamıyordur böylece kesik kesik idrar yapma görülebilir. Bunun yanında idrar yolunda bir taş varsa, o taş zaman zaman idrar yoluna gelip bir sübap gibi tıkama yapabilir. Kesik idrarlara sebep olabilir.”

. İdrarda meni görülmesinin nedeni nedir?
“Bu özel bir durum. Çoğunlukla sinir hasarlarında, bazı sinir rahatsızlıklarında görülebilir; bir de prostat ameliyatı olmuş kişilerde görülebiliyor. Prostat ameliyatı olmuş erkeklerde yönteme bağlı olarak dışarıya meni boşalması büyük oranda oluşmayabilir. Orgazm yaşanır ama meni içeriye kaçar ve ilk idrarla birlikte dışarı boşalır.”

“ŞİKÂYETİN SEBEBİ NEYSE O TEDAVİ EDİLİYOR”

. Erkeklerde idrar şikâyetlerinde ne tür tedaviler uygulanıyor?
“İdrar şikâyetinin nedenini teşhis ettikten sonra, rahatsızlığın sebebi neyse onu tedavi ediyoruz. Taşa bağlıysa taş tedavisi, prostata bağlıysa prostat tedavisi, kanser ise kanser tedavisi, prostat iltihabıysa prostat iltihabını tedavi ediyoruz.

Bazı sinir sistemiyle ilgili idrar yollarının rahatsızlıklarında ise bazen tam anlamıyla tedavi yöntemleri olamayabilir.”