Erkeklerde Kısırlık Nedenleri

Çocuk sahibi olamayan çiftler üzerinde yapılan araştırmaların derlenmesi ile elde edilen sonuçlara göre varikosel en sık olmak üzere, idrar ve üreme sistemine ait infeksiyonlar, bağışıklık sistemine ait bazı faktörler, doğuştan gelen üreme sistemi bozuklukları, cinsel sorunlar, sonradan ortaya çıkan ve üreme sistemini etkileyen faktörler, hormon bozuklukları sebep olarak sayılabilir. Öte yandan yüzde 75 gibi oldukça yüksek bir oranda, çocuk sahibi olamayan hastaların, yapılan tüm araştırmalar sonucunda gösterilebilir bir sebep olmadan da sperm sayı, hareketlilik veya spermin şekilsel özelliklerinde bozukluklar tespit edilebilmektedir.

Sperm üretimi ve erkeklik hormonu olan testosteronun sentezlenmesi, beyin tabanında yer alan hipofiz adındaki bir bezden salgılanan hormonların normal testis dokusu üzerindeki etkilerine bağlıdır. Sperm üretimi sonrası ise hücrelerin dışarı atılması, erkek üreme sistemi içinde meniyi oluşturan tüm sıvıların hareketi ile gerçekleşmektedir. Bu bahsedilen yapılardaki herhangi bir hastalık, sperm üretimini ve dışarı atılımını etkileyebilmektedir. Ancak, özellikle inmemiş testis, testisin kendi etrafında dönerek dolaşımının bozulması olarak tanımlanan torsiyon, idrar ve üreme yolu infeksiyonlarına bağlı dokularda hasarlanma, testise olan darbe ile yaralanma, çevresel çeşitli kimyasal maddelere maruz kalma, radyoterapi veya kemoterapi gibi kanser tedavileri, testiste gelişen kanserler, doğuştan testis doku gelişim bozuklukları, varikosel gibi durumlar üretim noktasında hasar yarattıkları için önemli hastalıklar arasındadırlar.

Birçok ilaç hormon sistemini veya doğrudan sperm üreten hücreleri etkileyerek kısırlığa yol açabilmektedir. Örneğin depresyon ilaçları, sakinleştiriciler, narkotik ilaçlar, bazı mide ilaçları, kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları, nikotin, kas geliştirmede kullanılan steriod cinsinden ilaçlar bu anlamda bilinen ilaçlardır. Ayrıca tarımda kullanılan bazı böcek öldürücü ilaçlar da insan sağlığını ve sperm üretimini etkileyebilmektedir. Sigaranın tek başına bir faktör olarak etkileri gösterilmiş değildir, ancak zaten var olan kısırlık problemine ilave bir faktör olarak katkıda bulunduğu bilinmektedir.

Varikosel, testislerdeki toplardamarların varisi olarak tanımlanabilir. Bu yapılar testisin kan akımını bozarak sperm üretimine hasar verebilir. Kısırlık nedeniyle incelenen erkeklerin yüzde 10-40’ında varikosele rastlanıyor. Varikoselin yaklaşık %90 sol tarafta olduğu, iki taraflı varikoselin ancak %10 tespit edilebildiğini söylemek gereklidir. Ürolog veya androloglar çoğu zaman fizik muayene ile bu hastalığı kolayca tespit edebilir. Varikosel ameliyatla tedavi edilebilir. Ancak şu noktayı unutmamak lazım; her varikosel kısırlığa sebep olmayabilmektedir ve ayrıca varikoselin ameliyatla düzeltilmesi de her zaman sperm üretimini istenen seviyeye çıkarmayabilmektedir. Doğru tanı konarak yapılan varikosel operasyonu ile yüzde 70 hastada sperm değerlerinde düzelme sağlanabilmektedir. Gebelik oranları ise %40-50 arasında değişmektedir. 7057 erkek üzerinde yapılan araştırmada aşağıdaki problemler erkek kısırlığında sebep olarak belirlenmiştir.

Kaynak: Acıbadem Hastanesi web sitesi
(www.acibadem.com.tr)