Fibromyalji Rehabilitasyonu

Fibromyalji (tüm vücutta ağrı) nedir?

Fibromyalji tüm vücutta yaygın ağrı, yorgunluk, belli bölgelerde hassas noktalar ve sabah tutukluğu ile karakterize bir sendrom. Tam olarak nedeni bilinmemekle beraber bazı hastalıklar veya girişimler fibromaljiyi tetikleyebiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi doktorları, grip benzeri viral hastalıklar, fiziksel travma, duygusal travma vb. durumların tetikleyici olabileceğini belirtiyorlar.

Semptomları nelerdir?
·  En az 3 aydır süregelen yaygın vücut ağrısı (Ağrı hava değişiklikleri, duygusal veya fiziksel stres, uykusuzluktan etkilenebilir.)
·  Yorgunluk,
·  Sabahları uykudan yorgun kalkma, uyku bozukluğu,
·  Sabah tutukluğu,
·  Uyuşukluk,

Nadiren kronik baş ağrısı, irritable barsak sendromu, depresyon, anksiyete olabilir.

Tanı nasıl konur?
Doktorunuz sizin tarif ettiğiniz semptomlarınız ve yaptığı fizik muayene ile tanıyı koyabilir. Eğer doktorunuz sizde başka bir hastalık düşünüyorsa (artrit, tiroid hastalığı vb) ayırıcı tanıyı yapmak adına bazı tetkikler isteyebilir.

Nasıl bir tedavi gereklidir?
Doktorunuz semptomlarınızı düzeltecek tedaviyi planlar. Bu ilaçlar ağrıyı azaltmaya, uykunuzu düzenlemeye veya duygu durumunuzu düzeltmeye yönelik olabilir. İlaç tedavisinin yanında egzersiz, hassas nokta enjeksiyonları, fizik tedavi, davranışsal tedaviler uygulanabilir.

Egzersiz grupları

1. Osteoporoz okulu ve egzersiz grubu
Amacımız toplumu veya osteoporoz tanısı almış hastaları; bu hastalıktan korunma, tanı ve tedavisi hakkında aydınlatmak, uygun beslenme ve egzersiz programları oluşturmak, günlük yaşam aktivitelerini düzenlemek ve uygulamaktır. Osteoporoz egzersiz programı hastalara, osteoporozdan korunma, tedavi ve düşmenin önlenmesine yönelik egzersiz programlarının verilerek uygulanmasını amaçlamaktadır.

2. Bel okulu ve egzersiz grubu
Amacımız toplumu veya bel ağrılı hastaları; bu hastalıktan korunma ve tedavisi hakkında aydınlatıcı programlar düzenlemek ve bu amaca uygun egzersiz grupları oluşturmaktır. Hastalarımızdan oluşturulan gruplara yukarıdaki amaçlara uygun olarak, belirli aralıklarla eğitim programları düzenlenmekte ve verilen eğitimin sonuçları takip edilmektedir.

3. Hamilelik ve egzersiz grubu
Günümüzde egzersizin, hamilelik ve hamilelik sonrası dönemlerdeki önemi daha anlaşılır hale gelmiştir.

Doğru yapılan egzersizin faydaları nelerdir?
Hamilelikte oluşabilecek bel ağrısı, kabızlık, bacaklarda şişlik (dolaşımı yetersizliğine bağlı gelişen) problemleri en aza indirir.
Hamilelikte gelişebilecek şeker hastalığından (gestasyonel diabet) korur veya tedavi eder,
Hamilenin duruşunu geliştirir.
Moral olarak hamileyi anneliğe hazırlar, doğum korkusunu azaltır.
Gerginliği azaltır.
Kas gücünü, elastikiyetini ve eklem dayanıklılığını arttırır.
Enerjimizi daha kontrollü kullanmamızı sağlar.
Dengemizi koruyarak düşme riskini azaltır.

Hamilelikte ne tür egzersizler yapılır?
Solunum egzersizleri ve gevşeme teknikleri: Doğum başladığında annenin sakin kalarak kendisinin ve bebeğinin strese girmeden süreci tamamlamasına yardımcı olur. Doğum sancılarının gelmeye başladığı birinci dönemde gevşeme teknikleri ile anne, enerjisini aktif doğum sürecine saklar. ilk dönemde yapılan solunum teknikleri ile annenin ağrıyı daha az hissetmesi amaçlanır. Bu egzersizlerin hamilelik süresince öğrenilmesi rahat bir doğum geçirilmesine yardımcı olacaktır.

Kegel egzersizleri: İdrar kesesi, rahim ve kalın barsağın son bölümünü destekleyen kas grubunu çalıştıran egzersizlerdir. Pelvik taban kasları dediğimiz bu kas grubunuz yeteri kadar kuvvetli değilse gebelik sırasında ve doğum sonrasında öksürmekle, hapşırmakla idrar kaçakları olabilmektedir. Kegel egzersizleri pelvik taban kaslarımızı kuvvetlendiren ve her yerde yapabileceğimiz egzersizlerdir.

Doğum öncesi egzersizler
Egzersiz ile kan akımı ve dolayısıyla oksijen vücudun diğer bölgelerinden çalışan kas grubuna doğru yönelir. Bu nedenle egzersiz programı düzenlenirken hamilenin daha önce aktif egzersiz yapıp yapmadığı göz önünde bulundurulmalı ve hamilelik döneminde kontrolsüz ve aşırı egzersizden kaçınmalıyız.

İdeal egzersizleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Yürüyüş egzersize başlamak için idealdir. Özellikle hamilelik öncesi egzersiz yapmayan bir kişi iseniz yürüyüş ile başlamalısınız.
Yüzme, vücudun tüm kaslarını çalıştırdığı için idealdir. Su vücudunuzu desteklediğinden yaralanma, düşme riskiniz yoktur.
Bisiklet dayanıklılığı arttırdığı için tercih edilebilir. Ancak bir süre sonra büyüyen karnınız sizi zorlayacaktır. Yatay egzersiz bisikletleri aynı zamanda belinizi de desteklediğinden tercih edilmelidir.
Aerobik egzersizleri kalp ve akciğerlerinizi geliştirir. Hamileler için özel aerobik programlarına katılabilirsiniz. Düşük şiddette ve su içi aerobik programları sizin için uygun olabilir.

Dikkat edilecek noktalar
Gebeliğinizin ileri dönemlerinde bazı pozisyonlardaki egzersizler siz ve bebeğiniz için sakıncalı olabilir. Egzersiz sırasında zıplama, hoplama ve ani yön değiştirmekten sakınınız, bu hareketler eklemlerinizde ve kaslarınızda zedelenmeye yol açabilir.
Egzersiz sırasında aşırı terleme ve ısınma sıvı kaybına yol açabilir, bu hem sizin hem bebeğiniz için istenmeyen bir durumdur.
Güvenli ve sağlıklı egzersiz için dikkat etmeniz gerekenler;
Hamileliğin 1. döneminden sonra (Birinci trimester) sırt üstü yatarak yapılan egzersizlerden kaçının.
Sıcak ve nemli havalarda, ateşiniz varken egzersiz yapmayın.
Sizi serin tutacak, terinizi emen, havaya uygun spor kıyafetleri ile egzersiz yapın.
Göğüslerinizi korumak ve desteklemek için mutlaka sütyen kullanın.
Aşırı ısınma ve sıvı kaybından korunmak için su için hamilelik sürecinde almanız gereken günlük ekstra kaloriyi aldığınızdan emin olun.

Egzersizin kesilerek doktorun aranması gerektiği durumlar:
Vajinal kanama
Solunum sıkıntısı
Göğüs ağrısı
Baş ağrısı
Kas güçsüzlüğü
Bacakta şişlik ve ağrı
Rahimde kasılma
Bebeğin hareketlerinde azalma
Vajenden sıvı gelmesi

Kaynak: Anadolu Sağlık Merkezi web sitesi
(www.anadolusaglik.org)