Gebelik Diyabetinin Bebeğe Zararı Var Mıdır?

Son yıllarda görülme sıklığı giderek artan hamilelik diyabeti, anne için olduğu kadar bebek için de tehlikeli olabiliyor. Diyabetin zararlı etkilerinden korunmak için düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşıyor.

Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Asena Ayar, hamilelik diyabeti ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

GEBELİK İNSÜLİN DİRENCİNİ ARTIRIYOR

Gebeliğinden önce kan şekeri hiç yüksek saptanmamış gebelerin hamilelik esnasında kan şeker seviyelerinin yüksek saptanması hali “gestasyonel diyabet” yani “gebelik diyabeti” olarak adlandırılmaktadır. Son araştırmalara göre gebeliklerin yüzde 15-20 kadarı gebelik diyabetinden etkilenmektedir. Tam olarak sebepleri bilinmemekle beraber gebeliğin insülin direncini artıran bir dönem olduğu bilinmektedir.

YÜKSEK KAN ŞEKERİ ANNE ADAYI VE BEBEK İÇİN RİSK OLUŞTURUYOR

İnsülin insanda pankreas hücrelerinden salgılanan, gıdalarla aldığımız şekerin parçalanmasını sağlayan hayati bir hormondur. Gebelik sırasında bebeğin büyümesine destek olan hormonlar salgılayan plasenta aynı zamanda maternal insülinin bir kısmını bloke ederek annenin bu hormona olan ihtiyacını artırır. Vücutta bir nevi insülin direnci oluşur. Diyabet vücuda giren şekerin yeterli insülin olmaması ya da insülinin doğru kullanılamaması nedeniyle kandan uzaklaştırılamaması ve enerjiye çevrilememesi durumuna denir. Bu şekilde kan şekerinin hep yüksek seyretmesi bebek ve anne için risk oluşturur.

TİP 1 DİYABET GENELDE ÇOCUK YAŞTA ORTAYA ÇIKAR

Tip 1,Tip 2 ve gebelik diyabeti gebeliği tehdit eden diyabetik durumlardır. Tip 1 diyabet genellikle çocuk yaşta ortaya çıkar ve vücudun şekeri harcamak için gerekli insülin hormonu üretememesinden kaynaklanmaktadır. Bu tip diyabeti olan anne adayları, genellikle gebelik öncesi hastalıklarının farkındadırlar. Tedavi için insülin kullanılmaktadır.

40’LI YAŞLARDAN SONRA TİP 2 DİYABETE DİKKAT!

Tip 2 diyabet çoğunlukla 40’lı yaşlarda ve kilolu kişilerde ortaya çıkmaktadır. Tedavide tablet formunda ilaçlar kullanılmakla beraber bazen gebelikte insülin enjeksiyonları gerekebilmektedir. Gebelik öncesinde ya da gebelik sırasında tanı konulmuş olabilmektedir. Gestasyonel diyabet sadece gebelikte ortaya çıkan bir diyabet şeklidir. Gebelikte ihtiyaç duyulan ekstra insülinin üretilememesi esas problemdir. Genelde gebeliğin ikinci yarısında ortaya çıkar ve gebelik sonlandıktan sonra geçer. Ancak gebeliğinde diyabet ortaya çıkan bir anne adayının sonraki gebeliğinde de diyabet geliştirmesi riski iki kat artmıştır.

GEBELİKTEN ÖNCE DİYABETİ OLAN KADINLARIN:
• Göz ve böbrek problemleri
• İri bebek dünyaya getirme
• İri bebek nedeniyle müdahaleli doğum ya da sezaryen doğum yapma
• Düşük yapma
• Bebeklerde normal gelişememe, özellikle sinir ve kardiyovasküler sistem anormallikleri,
• Ölü doğum ya da erken ölüm,
• Doğum sonrası sağlık problemleri, hayatının daha sonraki evrelerinde diyabet ve obezite sorunları yaşama gibi riskleri vardır.

GEBELİKTE ORTAYA ÇIKAN DİYABETTE:
• İri bebek riski buna bağlı olarak doğumun zor olması ya da sezaryenle olması
• Bebekte kalp ve solunum problemlerinin görülmesi
• Bebeğin büyüme sürecinde obezite veya diyabet hastası olma riski artmaktadır.

DİYABET TANISI KONULAN ANNE ADAYLARININ ŞEKER TAKİBİ ÖNEMLİ

Vücut kitle indeksi yüksek, önceki gebeliğinde diyabet geçirmiş, ailesinde diyabet hikayesi olan, önceki gebeliğinde iri bebek doğurmuş anne adaylarının Gestasyonel diyabet geliştirme riski yüksektir. Diyabet riski yüksek anne adaylarının gebelik öncesi bir endokrin uzmanı ile görüşerek tetkik edilmesi önemlidir. Vücut kitle indeksi yüksek olan anne adaylarında kilo kaybı teşvik edilmeli, diyet düzenlemesi yapılmalıdır.

Gebelik sırasında her gebe 24-26 hafta arası, riski yüksek olanlar ise daha erken dönemde 50 gr ve 100gr glukoz yükleme testleri ile taranmaktadır. Diyabet tanısı konulan gebelerde hastalık sıkı şeker takibi ve diyet ile kontrol edilmekte bazı durumlarda insülin tedavisi gerekli olmaktadır.