Gebelikte Çalışma Hayatı

Gebelikte beslenme anne adaylarının üzerinde önemle durmaları gereken bir durumdur. Sağlıklı ve kaliteli bir gebelik dönemi geçirmek için özellikle çalışan anne adayları beslenme alışkanlıklarını tekrar gözden geçirmelidirler. Önerilen ilk ve önemli kural tüm temel besin maddelerinden herbirinin (et-yumurta-kurubaklagil, süt ve süt ürünleri, sebze-meyve, tahıl, yağ ve şekerler) yeterince ve düzenli olarak alınmasıdır.

Şekerler ve yağ miktarı yüksek gıdalar besleyici özellikleri düşük ve kalorileri çok yüksek gıdalardır. Çok fazla yararları olmayan bu gıdaları sınırlı ölçüde tüketmek gereklidir. Özellikle bu tip gıdalar dinlenme molalarında sınırlı olması  kaydı ile iş ortamlarında faydalı olabilir. Ek olarak yine sınırlı olmak kaydı ile Fındık-ceviz gibi kuruyemişlerinde yüksek kalorili olmaları ve antioksidan etkileri nedeni ile iş ortamında rahatlıkla tüketilebilir.

Ayrıca yine iş ortamlarında ara öğünlerde lifli-kepekli besinler sindirim sistemi içinde çok faydalı olacaktır. Yine bu ara öğünlerde havuç, elma vb. meyve ve sebzelerde rahatlıkla tüketilebilir. Doğal meyve sularıda başka bir alternatif olabilir. Yine bu ara öğünler için süt, süt ürünleri ve sütlü tatlılarda rahatlıkla tüketilebilir.

ANNE ADAYLARININ KALORİ İHTİYACI

Anne adaylarının günlük kalori ihtiyaçları normal bir bayana oranla 300 kalori daha fazladır ve normal bir bayanın beslenmesine 20 gr protein, 15-20 mg demir ve 500 mg kalsiyum ekleyerek beslenmesini düzenlemelidir.

Günlük öğün sayısı 3 ana 3 ara öğün olmak üzere en az 6 öğüne çıkarmak gereklidir. Azar azar ve sık sık yemek  en doğrusu olacaktır. Sıvı gıdaları ve özellikle suyu gebelik öncesine nazaran daha fazla tüketmek gereklidir (en azından 2 litre/gün) ve özellikle öğün aralarında alınmaı ile aşırı şişkinliğin önüne geçilebilir. Kahve ve çayında günde 2 fincandan daha fazla tüketilmemesi önerilmektedir.

GEBELİKTE SAĞLIKLI GİYİNİN

Gebeliğin ikinci üç ayından itibaren anne adayları giyimlerinde bazı değişiklikler  yapmaya gerek duyacaklardır. İş yerinde olduğu gibi normal hayatlarında da vücuda oturmayan, rahat hareket etmelerini sağlayacak hafif, bol kıyafetler tercih etmelidirler. Özellikle terlemeyi arttıran sentetik kumaşlar yerine daha sağlıklı olan pamuklu kumaşlar tercih edilmelidir. Özellikle bu tercih iç çamaşırları için daha da önem arzetmektedir. Ayakkabı seçimide oldukça önemtaşımaktadır. Topuksuz veya yüksek topuklu ayakkabılar sıklıkla bel ağrılarına sebep olabilmektedir. Dolayısı ile alçak topuklu ayakkabılar anna adayının çalışma ortamındaki rahatı için oldukça önemli bir ayrıntıdır.

Anne adayının çalışma ortamı gerçekten çok önemlidir. İyi ışıklandırılmış, aydınlık, iyi havalandırılan bir ortam oolması çok önemlidir. Bunun yanında direk klimaya maruz kalmayan raahat koltuk ve dirseklerin 90 derecede durabileceği yükseklikteki masalarda önemlidir. Uzun süre dinlenmeden çalışmak kaslarda ağrı ve özellikle dolaşımda bazı problemlere yol açabilmektedir. Dolayısı ile 2 saatlik çalşmadan sonra 10-15 dakikalık bir dinlenme ve bu dinlenme sırasında da biraz dolaşmak ve germe egzersizleri yapmak çok önemlidir. Kol, bacak ve boyun hareketleri  oldukça faydalı olacaktır.

BİLGİSAYAR EKRANINDAN 50 CM. UZAKTA DURUN

İşyerlerinde kullanılan bilgisayarlar ve fotokopi makinaları artık iş hayatının vazgeçilmez parçaları olmuşlardır. Bu cihazları X ışını yaymadığı bilinmektedir. Ancak tüm elektirikli cihazların elektromanyetik alan yarattıkları bilinmektedir ve bunların da herhangi kötü etkileri olduğu gösterilmemiştir. Özellikle bilgisayar monitörlerinin çok düşük frekanslı elektromanyetik dalglar yaydığı ve bu dalgalarında normal bir evde maruz kalınandan fazla olmadığı da gösterilmiştir.  Tüm bu bilgilere ek olarak yine de bazı önlemlerin alınması önerilmektedir. Bu önlemlerin en başında monitörden 50 cm uzakta çalışmak gelmektedir. Ek olarak aralıklı olarak dinlenmek fiziksel yorgunluğu da azaltmak için önerilmektedir (2 saat çalışmadan sonra 10-15 dakikalık dinlenme).

Günlük yaşantımızda karşılaştığımız manyetik geçişlerinde yukarıda açıkladığımız gibi anne adaylarına ve bebeklerine bir zarar vermediği bilinmektedir. Ama yine de güvenlik görevlilerine hamile olduğunuzu söyleyerek geçmek istemediğinizi ve başka bir şekilde güvenlik araması yapmalarını istemek her zaman bir seçenektir.

Stresli işlerde çalışan anne adayları çalışma ortamlarını tekrar gözden geçirmeli ve streslerini azaltacak bazı yöntemler geliştirmelidirler. Bunların başında en az 2 saat  de bir mola vermek çok önemlidir. 10-15 dakikalık bu molalarda biraz dolaşmak, başka birşeyler ile ilgilenmek veya rahatlatıcı birşeyler içmek (bitki çayları vb) gibi mekan değişiklikleri yapmak ve konsantrasyonu biraz dağıtmak faydalı olabilir. Ayrıca çalışma ortamında hoş bir müzik de rahatlamak açısından faydalı olabilir.

GEBELİKTE OTOMOBİL KULLANIMI

Gebelik döneminde belli kurallara uymak kaydı ile son haftalara kadar anne adayının kendi aracını kullanmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Kullanırken koltuğu bir miktar geriye almak ve bel bölgesine bir yastıkla destek vermek faydalı olacaktır. Direksiyon simidininde göğüs kafasi hizasına kadar yükseltilmesi önemli bir ayrıntıdır.

Böylelikle hava yastığı açılmak zorunda kalırsa dahi anne adayının karnına değil göğsüne doğru şişecektir. Ayrıca emniyet kemeri takılması mutlaka gereklidir. Emniyet kemerinin üst parçası omuzdan gelecek şekilde ayarlanmalıdır.  Bu üst parça kesinlikle koltuk altından geçirilmemelidir. Emniyet kemerinin alt parçası ise bacakların üstünden ve karın altından geçirilerek takılmalıdır.  Toplu taşıma araçlarını kullanan anne adayları ise mümkünse oturarak seyahat etmelidirler. Direk klima ve havalandırmaya maruz kalmayacak şekilde oturmaya özen göstermelidirler. Ayakta gitmek zorunda kalındığı takdirde ani duruş ve kalkışlardan etkilenmeyecek şekilde güvenli bir şekilde seyahat etmelidirler.

Çalışan hamileler eve geldiklerinde, günün yorgunluğunu atacak ve kendilerini ertesi iş gününe hazırlayacak şekilde dinlenmelidirler. Günün önemli bir kısmını ayakta geçiren hamileler, evde ayaklarını ve bacaklarını yükseğe kaldırarak (örneğin bir sandelye üzerine ve puf üzerine koyarak) dinlenmelidirler, böylece gün içinde ortaya çıkan ödem ve olası ağrılar da bir miktar azalacaktır. Gün boyunca hareketsiz ve oturarak iş yapan gebelerin, iş sonrası veya evde basit yürüyüş veya temel egzersiz hareketleri ile toplardamarlardaki kan akışını düzenleyecek hareketler yapmaları önerilmektedir. Özellikle haftada 2-3 kez yapılan yüzme başta olmak üzere hergün en az 20 dakikalık tempolu yürüyüşler vaya önerilen germe ve gevşeme egzersizleri anne adayının kendisini daha iyi hissetmesinin yanında doğpuma da iyi bir hazırlık için gereklidir.  Gece yatmadan evvel yapılacak ılık bir duş, genel bir rahatlama sağlayarak, düzenli bir uykuya geçişi sağlamada da yardımcı olacaktır.

ÇALIŞAMAYACAK HAMILELER
Vajinal kanaması olan gebeler, hipertansiyonu olanlar, şimdiki gebeliğinde erken doğum eylemine girenler, bebekte gelişme geriliği olan vakalar, servikal yetmezliği olan gebeler, bazı çoğul gebelikler ve amniyon mayiinin çok fazla olduğu durumlar, geçmişinde ikiden çok erken doğum bulunan vakalar.

Normal bir işi olan, yani ekstra bir efor sarfetmeyi gerektirmeyecek işlerde çalışan anne adayları gebeliklerinin son haftalarına kadar rahatlıkla çalışabilirler, Ek bir efor sarfetmeyi gerektirecek bir işte çalışanlar ise gebeliklerinde var olan riskler gözönüne alınarak (erken doğum, hipertansiyon, çoğul gebelikler vb)  hekimlerinin önerileri doğrultusunda çalışma zamanlarını ve şekillerini gözden geçirmelidirler.

Doç. Dr. Tolga Ergin
Acıbadem Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü
www.acibadem.com.tr