Gebelikte İkinci Üç Ay

Hamilelikte ikinci üç aylık dönemde ortaya çıkabilecek sorunlar şunlardır:

KANSIZLIK: Hamile kadınlar, ceninin kan hücresi yapmak için demir ihtiyacını ve kendi vücutlarının ihtiyaçlarını karşılamak için, hamile olmayan kadınların neredeyse iki katı (günde 30 ile 60 miligram) oranında demire ihtiyaç duyarlar. Yeteri kadar demir takviyesi almazsanız, anemik olabilirsiniz. Doktorunuz, hamileliğiniz sırasında kansızlık durumunuzu test edecektir. Demir yönünden zengin besinler tüketmek ve doğum öncesi vitaminleri almak, kansızlığı önler ve tedavi eder.

BAKTERİYEL VAGİNOSİS: Bakteriyel vaginosis, bazı normal vajinal bakterilerin aşırı derecede artmasından kaynaklanan sık rastlanan bir vajinal rahatsızlıktır.
Vulvanın sulanmasıyla birlikte gri ya da beyaz, balığa benzer bir kokusu olan bir akıntıya yol açar. Bakteriyel vaginosis, erken doğum riskinizi artırabilir.

Enfeksiyon kaptığınızı düşünüyorsanız, doktorunuza ya da ebe-hemşirenize danışın. Vajinal sıvınızdan örnek alıp pH seviyesindeki değişikliğe ve bakteri durumuna bakacaklardır.

Bakteriyel vaginosis tedavisi ikinci üç aylık dönemde hap ya da vajinal krem olarak klindamisin antibiyotiği alınarak ve son üç aylık dönemde de yine hap ya da vajinal krem olarak metronidazol antibiyotiği alınarak tedavi edilir.

Daha önceden erken doğum yapmış kadınlarda, bakteriyel vaginosis tedavisi, sonraki hamilelikte erken doğum riskini azaltır.

GEBELİK DİYABETİ: Gebelik diyabeti (diyabet mellitus) sadece hamilelikte, genelde 20. haftadan sonra meydana gelen bir tür şeker hastalığıdır. Diyabet  kandaki aşırı şeker demektir. Hamilelikte ise hormonlar kandaki şeker miktarını artırdığında fakat pankreas kanı dokulara gönderebilecek kadar yeterli insülini üretemediğinde meydana gelir.

Dört kilodan ağır bir çocuk doğurmuşsanız, 30 yaşını geçtiyseniz, obezseniz, şeker hastalığıolan yakın bir akrabanız varsa ya da belirlenemeyen bir nedenden dolayı ölü doğum yaptıysanız gebelik diyabeti riskiniz yüksektir.

Doğum öncesi kontrolleriniz esnasında hamileliğinizin 24 ile 28. haftaları arasında diyabet kontrolünüz yapılmalıdır. Kan testiniz gebelik diyabetinizin olabileceğini gösterirse daha kesin bir teşhis koymak için şekerli bir solüsyon içip daha sonra birkaç kan şekeri seviye ölçümünün yapılacağı daha özel bir test yapılabilir.
Gebelik diyabetiniz varsa, doktorunuz size uygulamanız gereken bir diyet verecektir. Birçok kadın bu durumu kontrol etmek için insüline ihtiyaç duymaz.

SERVİKAL YETERSİZLİK: Serviks zayıfsa açılır ve büyümekte olan ceninin ağırlığına dayanamaz. Bu duruma servikal yetersizlik denir. Serviksi zayıflattığı bilinen etkenler arasında serviksten kansere dönüşebilecek dokuların çıkarılması  için yapılan LEEP (elektrocerrahi egzisyon işlemi) ya da koni biyopsi  gibi daha önceden serviks ameliyatı geçirmiş olmak sayılabilir. Anneniz size hamileyken dietilstilbestrol (DES) almışsa bu da serviksinizi zayıflatabilir. Bazı durumlarda hiç bir sebep olmadan da servikal yetersizlik meydana gelebilir.

Birçok kadın düşük yapana kadar hiç bir belirti göstermediğinden servikal yetersizlik genelde erkenden teşhis edilemez. Büyük koni biyopsisi geçirdiyseniz ya da DES aldıysanız doktorunuz hamileliğiniz süresince düzenli olarak serviksinizin açılmasını kontrol edecektir.Vajinanızdaki mukus oranı arttıysa ya da pelvisinizde kramp veya normalden daha fazla ağırlık hissi varsa doktoamuza danışın.

Servikal yetersizlik bazen ultrason ile de teşhis edilebilir. Serviksinizin sağlam bir şekilde dikildiği serklaj yöntemi ile tedavi edilir. Yatak istirahati ile, cinsel ilişkiye girmemek de önerilir. Serklaj, doğumun gerçekleşebilmesi için hamileliğin dokuzuncu ayında alınır.

PLASENTA PREVİA VE PLASENTA DEKOLMANI

Kan dolaşımınızdan cenine oksijen ile besin sağlamak ve böbreklerinizden cenine ait fazlalıkların atılması için rahminizin içerisinde plasenta oluşur. Ceninin gelişimi için sağlıklı bir plasenta çok önemlidir. Hamilelik sırasında aşağıdaki plasenta rahatsızlıkları ortaya çıkabilir:

PLASENTA PREVİA: Plasenta, serviksi ya tamamen ya da kısmen kapatacak ve ceninin doğum sırasında geçeceği yolu tıkayacak şekilde rahimde normal dışı, çok aşağıda bir pozisyondadır. Üç tipi vardır. Marjinal plasenta previa`da plasenta serviksin açıklığına yakın bir yerdedir. Ama yolu tıkamıyordun Kısmi plasenta previa`da plasenta servik açıklığının bir bölümünü kaplar. Tam plasenta previa`da plasenta serviks açıklığının tamamını kaplar.

Doktorunuz plasentanın yerini belirlemek için ultrason yapabilir. Bazı kadınlarda hamilelik ilerledikçe plasenta yerini değiştirebilir; bu durumda plasentanın yerini belirlemek için doktorunuz ikinci bir ultrason kontrolü yapabilir.

Servikai açıklığın sadece bir bölümünü tıkayan plasenta vajinal doğumu engellemez; bu duaımda doktorunuz, istirahat etmenizi ve cinsel ilişkiye girmemenizi önerir.Plasenta serviksin üzerinde ise serviks açıldığında meydana gelen küçük değişikliklerden dolayı kanama meydana gelebilir. Kanamanız fazla ise hastaneye yatabilirsiniz ya da doktorunuz size yatak istirahati verebilir. Sezeryan doğum yapmanız gerekebilir.

PLASENTA DEKOLMANI: Bu durumda plasentanın bir bölümü rahim duvarından ayrılır ve genelde karında ani sancılara ve vajinal kanamaya neden olur. Genelde üçüncü üç aylık dönemde meydana gelir. Kanama her zaman gözle görülemez; çünkü kan rahim duvarı ile plasenta arasında toplanabilir. Kan toplandıkça rahmin daralmasına ve erken doğuma neden olabilir.

Plasenta, siz ve cenininiz arasındaki hayat köprüsü olduğundan herhangi bir anomalite cenine ulaşmada ölümcül sonuçlar doğurabilir. Yüksek kan basıncı olan, karın bölgesine doğaldan bir hasar alan (araba kazası gibi ) ve kokain kullanan kadınlar risk altındadır.
Bazen plasenta dekolmanındaki kanama şiddetli olabilir ve acil olarak müdahale edilmesi gerekir. Kanama fazla değil ve doğum tarihinize daha en az 3 hafta varsa doktorunuz yatak istirahati önerebilir. Kanama devam ederse ya da plasentanın çoğu düşerse ve cenine çok fazla baskı uygularsa hemen doğuma (genellikle sezeryan doğum) geçilir.

İDRAR YOLLARI ENFEKSİYONLARI

Hamilelikte idrar yolları enfeksiyonları herhangi bir belirti göstermediklerinde bile annede ciddi böbrek rahatsızlıklarına neden olabilir ve cenin ölümü ile erken doğum risklerini artırabilir. İdrar yolları enfeksiyonlarının teşhis ve tedavi edilmesi çok önemlidir. Böbrek enfeksiyonuna yol açmaması için mesane enfeksiyonunun tedavi edilmesi gerekir. Böbrek enfeksiyonları damardan antibiyotik verilmesi ya da hastaneye yatmayı gerektirebilir.

Prof. Dr. İsmail Cepni
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi
www.jinem.com