Gebelikte Tiroid Hastalıkları

Tiroid hormonları, vücudunuzun bütün metabolizmasını ayarlayan orkestra görevindedir. Acıbadem Sağlık Grubu Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr Ender Arıkan ve Doç. Dr. Adnan Gökçel,  “Hamilelikle ilişkilendirilen tiroid hastalıkları, aslında hamileliğinizden önce de ortaya çıkabilen tiroid hastalıklarını kapsar, ancak hamilelik planınızı yaparken, tiroid hastalıklarınızın varlığını farkında olmanız çok önemlidir” diyor.

Hipotiroidiniz (tiroid hormon yetersizliği) varsa neler oluyor?
– Metabolizma yavaşlıyor
– Halsizlik
– Kabızlık
– Ciltte kuruma
– Saç kalınlaşması ve dökülmede artma
– Soğuğa tahammülsüzlük
– Cilt sararması
– Dilde büyüme hissi
– Ses boğuklaşması
– Adet düzensizliği (gecikme veya adet görmeme)

Hipertiroidiniz (tiroid hormon fazlalığı) varsa neler oluyor?
– Metabolizma hızlanıyor
– Çarpıntı veya kalp ritim bozukluğu oluyor
– Ellerde titreme
– Terleme
– Sıcağa tahammülsüzlük
– Kilo kaybı
– Sık adet görme
– Sinirlilik
– Kalp yetmezliği

Hamilelerde tiroid hormon yetersizliğinin en sık rastlanan nedeni iyot eksikliğidir. Bebek annesinden sağladığı iyot ile hormon üretiyor. Bu nedenle yeterli iyot alımınız (ortalama 250 цg/gün) büyük önem taşıyor. İleri derecede iyot eksikliğiniz tedavi edilmez ise nörolojik hasara neden olabilir. Ülkemizde kullanılan tuzlar iyotlu olduğu için bu konuda korkmaya gerek yoktur. Hamilelik öncenizde, günlük 150 mc gram, hamilelik ve emzirme döneminde ise 250 mc gram iyot almanız önerilir. Hipotiroidik kadınlarda infertilite (kısırlık) söz konusu olmakla birlikte, hipotiroidik kadınların yüzde 38’i hamile kalabilirler ve bu durumun farkında olmadan düşükler, anemi, hipertansiyon, plesanta kusurları ve doğum sonrası kanamalar görülebilir. Bebek ile ilgili olarak erken doğumlar, düşük doğum, yenidoğan döneminde solunum problemleri, zeka gelişiminde kusurlar görülebilir, fakat yeterli tedavi ile bu durumlar önlenebilir. Eğer hipotiroidizm hamileliğiniz öncesinde de varsa ve tedavi uyguluyorsanız, tedavi dozunuzda yüzde 30–50 artışlar olabilir. Hamileliğinizde sıklıkla kullanmanız gereken demir ve kalsiyum, tiroid hormon tedavinizin etkinliğini azaltacağından, kullanımları esnasında aralarında en az 4 saat kadar zaman dilimi bırakmalısınız.
Hipertiroidizm (tiroid hormon fazlalığı) genellikle hamilelerin yüzde 0,1–0,4’ünde görülür. Hipertiroidik anne adayının ve bebeğinin hem hastalığa hem de tedaviye bağlı olan bir takım riskleri vardır. Bu süreçte kontrollerinizi ihmal ederseniz;

– Erken doğum
– Düşük doğum,
– Kalp yetersizliği
– Ölü doğum gibi risklerle karşı karşıya kalırsınız.

Eğer aşırı doz alırsanız, bebeğinizde hipotiroidizm gelişme riski oluşabilir. Hipertiroidinin klasik şikayetleri ise, hamileliğinize bağlı sıkıntılarınıza çok benzer. Tedavileriniz sonucunda yanıt alamazsanız, hamileliğinizin ikinci 3 ayı içinde tiroid cerrahisi uygulanabilir.

Tiroid nodülleri saptanınca nasıl tedavi ediliyor?
Hamileliğinizle saptanan tiroid nodülleriniz var ise, bir santimetrenin üzerindeki nodüllere biopsi yapılır ve mecbur kalınırsa hamileliğin 3-6’ıncı ayları arasında cerrahi müdahale uygulanabilir. Düşük dereceli tiroid tümörlerinin tedavisinin doğum sonrasına bırakılması çok tehlikeli değildir. Eğer 0-3 aylık dönemin sonuna doğru saptanmış troid kanseriniz bulunursa ve durum kritik bir safhada ise 3-6 aylık dönemde ameliyat edilebilirsiniz. Daha geç dönemlerde saptanan tiroid kanserlerinde ise, hamileliğin sonlanması beklenebilir. Gebeliğin tiroid kanserini olumsuz etkilediği düşünülmemektedir. Yalnız bilmelisiniz ki hamilelik sürecinizde ve süt verme döneminizde kesinlikle radyoaktif iyot tedavisi uygulamamalısınız.

Doğum sonrasında oluşan tiroid sorununda ne yapılmalı?
Doğumunuz sonrasında karşılaşabileceğiniz bir başka tiroid hastalığı ise, doğum sonrası gelişen tiroiditi sorunudur. Tiroid antikorlarının varlığı, hamileliğiniz sırasında düşüklere yol açabileceği gibi doğumunuz sonrasında da tiroiditlere yola açabilir. Bu nedenle hamileliğiniz sırasında tiroid antikorlarınız pozitif olursa, doğumunuzdan sonra 3. ve 6. aylarınızda TSH düzeyleriniz kontrol edilmelidir. Doğumunuz sonrası 5–10 yıl içinde kalıcı hipotiroidi gelişme riski oldukça yüksektir. Yıllık TSH kontrollerine devam etmelisiniz.

Kaynak: Acıbadem Hastanesi web sitesi
(www.acibademhastanesi.com.tr)