Gençlerde Sınav Stresi ve Korkusu

UNUTMAYIN, SINAVA SİZ DEĞİL ÇOCUĞUNUZ GİRİYOR!

Oğlum sınava girmek istemiyor, dershaneye devam etmeyi reddediyor.  Seneye sınava tekrar girerim diyor.  Sizce sınava girmesi için zorlamalı mıyım?
Sınav çocuk ve aile için ne denli önem taşıyor, ya da önem sırası nasıl ona bakmak gerekir. Aslında bir çok genç için sınav çok önemlidir. İlk hazırlıklara başlarken bunu yaşar ve hisseder, ancak zaman geçtikçe ve tempo yükselip de sona doğru yaklaştıkça bu kez yeterli hazırlığı yapamamış olmayı hisseden genç başarılı olamıyacağını düşündüğü için sınav kapısından dönmeyi düşünebilir. Eğer genç sınava girmeyi red ediyorsa, başarısız olacağını var sayıyorsa bu durumun gerçekleşeceği sınav denemesinin yapılması uygun olmayabilir. Bu tür bir deneme genç için ileri derecede örseleyici olabilir.

Ders çalışırken sık sık mola veriyor. TV seyrediyor. Derslerine yeterince konsantre olmadığını düşünüyorum.  Çalışırken sık sık mola vermesi doğru mu?
Sınav hazırlık döneminde her işte olduğu gibi molalar verilmeli. Mola olmadığı durumlarda konsantrasyon ileri derecede düşebilir. Molalar belirli aralık, sıklıkta olmalı ve süresi de mola sresini aşmamalı. Uzun mola mola olmaktan çıkar. Çalışmanın sonlandırıldığı anlamına gelir. Sınav zamanının yaklaştığı bu günlerde molalar tek başına mola olmaktan çıkabilir. Sınav gerginliğinin yükseldiğinin göstergesi olabilir. Gerginliğin belirli bir düzeyde tutulması hedef olmalıdır.

Sınavı ciddiye almıyor.  Kazanamazsam özel okul ya da yurtdışına giderim diyor.  Sınavı önemsemesi için alması için ne yapabilirim?
Sınav öncesinde her gencin sınavı çok ciddiye aldığını kabul etmek gerekir. Hazırlık süresi ilerlerken beklenen başarı ve verimin sergilenmediği durumlarda bir anlamda geri çekilme olarak değerlendirebileceğimiz alternatif çözümler gündeme gelebilir. Bu çözümleri daha sonra düşünüp ele alınacağı ancak şimdinin gündemi olmadığı anlatılmalı.

Geceleri hiç uyumuyor, ders çalışıyor.  Çalışma düzenim böyle diyor. Göz yummalı mıyım?
Ders çalışma düzeni ile ilgili geliştirdiği düzen verimli ise prensip olarak buna karışılmamalı ancak uykudan fedakarlık etmek sağlıklı bir tutum olamaz. Yeterince uyumamış bir bireyin zihinsel beceri ve yeteneklerini sergileme şansı kalmaz. Yeterli uyumadan ders yapmak bir anlamda kendini aldatmak olabilir. Bilgiler böyle bir durumda sindirilmiş bilgiler arasına girmezler.

“Karşı cinsle arkadaşlık motive eder”

Kız arkadaşı ile birlikte ders çalışıyor.  Hiç ders çalıştıklarını düşünmüyorum. Ne yapmalıyım?
Her genç için karşı cins arkadaşlığının motive edici ve verimi arttırıcı olabileceğini düşünüyorum. Ancak ders çalışma paravan olarak kullanılıyorsa bu durumda birbirlerinin en verimli zamanını çalıyorlardır. Bu durum anlatılmalı ve arkadaşlıklarını sınav sonrasında ki günlerde de sürdürebilecekleri hatırlatılmalı.
Üniversite sınavına girecek, hiç amacı yok.  Hangi üniversiteye gideceğine bile karar vermedi.  Ona bu sorumluluğu nasıl verebilirim?
Ülkemiz eğitim sisteminin gençlere sınav öncesi yeteli bir biçimde aktaramadığı bu durumun çok yaygın bir sorun olduğunu düşünüyorum. Lise biterken yönelimini yapamamış bir öğrenciye hemen sınav öncesinde bir yönlendirme yapmak ne denli başarılı olabilir kestirmek zor. Sınav arifesinde yönlendirmenin çok sağlıklı olabileceğini düşünmüyorum.

“Çekişmeleri sınav sonrasına bırakın”

Küçük bir deli oldu.  Sürekli kavga ediyoruz, çok asabi.  Ne yapmalıyım?
Küçük bir deli oldu çünkü tahmin edemiyeceğimiz kadar gergin. 24 saatin tamamını sınav dolduruyor. Büyül olasılıkla sınav yiyor, sınav içiyordur. Ders dışında başka etkinlikleri önermek onlara yönlendirmek uygun olur. Yaşamakta olduğu gerginlik bir biçimde tüm aileyi sarmış durumdadır. Aile büyüklerinin de gerginliklerden kurtulması gerekir.

Sigara içtiğini fark ediyorum.  Sınav bitene kadar izin vermeli miyim?
Sigara kaygı ve gerginliklerle baş etme aracı değildir. Sigara izin verilecek bir nesne değildir. Sınav ile sigara bir arada anılması söz konusu olamaz. Ancak sigara içtiği fark edildikten sonra sigara içmenin ne denli olumsuz olduğu belki bir kez daha genç insana anlatılmalıdır. Sınava kadar izin verilen sigara içme eylemi sınavdan sonra sürecektir.

Kızım evde hiç iş yapmıyor.  Yatağını bile toplamıyor.  Sınav bitene kadar göz yummalı mıyım?
Sınava hazırlanmak görev ve sorumluluklardan kurtulmak demek değildir. Bence sınava hazırlık bazı işleri yapıp yapmamanın alt yapısı olamaz. Bu genç kız sınav öncesinde de büyük olasılıkla yatağını yapmıyordu. Şimdi yapılması gereken bu tutumu çekişme konusu olmaktan çıkarmaktır ve mümkünse bu tür çekişmlerden sınav sonrasında da uzak kalmaktır.

Fazla ders çalışmıyor, elleri egzama oldu.  Üniversite sınav stresinden kaynaklanıyor.  Ne yapmalıyım?
Sınav hazırlığı ile gerginlik ve sıkıntıların arttığını biliyoruz. Bu durum her genç için söz konusudur. Artan stres ve buna bağlı hastalıklar sık karşımıza çıkmaktadır. Öncelikle ilgili uzmanlıktan yardım almak, hekim önerilerini yerine getirmek gerekir. Ruh Hekimliği yardım alınması uygun olan bir hekimliktir.

Sınav zamanı regl olacak. Çevremdekiler şimdiden jinekoloğa götürüp geciktirici hap almasını öneriyorlar. Sağlığı açısından bir zarar olur mu?
Jinekolojik danışmanlık almak böyle bir gelişme için uygun olur. Her genç kız bu dönemi farklı yaşayacaktır. Tüm genç kızlar için ortak bir öneride bulunmak sağlıklı değildir. Bireysel çözüm bulmak gerekir.

Kızım OKS sınavına girecek.  Çok sosyal bir çocuktu, şimdi hiç konuşmuyor.  Sizce çalışmayı bıraktırmalı mıyım?
Sınavın yaklaştığı bu günlerde sıkıntıları ve gerginliği büyük olasılıkla artmıştır. Bu nedenle Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı bir hekimden yardım alınması uygun olur.

Çok çalışıyor ancak deneme sınavlarında gerekli artışı gösteremiyor.  Bir uzmandan yardım almam gerekir mi?
Yardım alınan bir eğitimci varsa deneme sınavlarının içeriği ve gençin sergilediği performans öncelikle onunla değerlendirilmeli. Bu durum yoğun gerginlikten kaynaklanıyorsa, sık karşımıza çıkıyor, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanından yardım alınması gerekir.

Sınava bir hafta kala çalışma temposunu yavaşatmasını mı önereyim yoksa artırması doğru mu?
Son bir hafta bilgilerin ve becerilerin daha çok gözden geçirildiği bir dönem olarak görülmeli. Daha sık sınav denemelerinin yapılması uygun olur. Öğrenilmiş olanların uygulanması ön planda tutulmalı.

AİLELERE ÖNERİLER:

• SICAK SAMİMİ, HUZURLU BİR AİLE ORTAMI YARATIN.
• OLUMLU DÜŞÜNÜN
• DESTEKLEYİCİ OLUN
• GERÇEKÇİ OLUN
• OLUMLU OLUN
• KIYASLAMA YAPMAYIN
• SUÇLAMAYIN / CEZALANDIRMAYIN
• SÜREKLİ OLUMSUZ ELEŞTİRİ YAPMAYIN,
• OLUMLU ELEŞTİRİ HER ZAMAN ÇOCUĞUNUZUN GÜVENİNİ ARTIRIR
• “SEN DİLİ “YERİNE “BEN DİLİ” Nİ KULLANIN. HER TÜRLÜ SORUNU SİZİNLE PAYLAŞMASI İÇİN CESARETLENDİRİN.
• MOTİVE EDİCİ OLUN
• SORUMLULUK VERİN
• TAKDİR EDİN VE GÜVENİN
• UYGUN MODEL OLUN
• ONA OLAN SEVGİNİZİN KARŞILIĞINDA BİR ŞEY BEKLEMEDİĞİNİZİ, ONU HER ŞARTTA SEVDİĞİNİZİ BELLİ EDİN.

Kaynak: Anadolu Sağlık Merkezi web sitesi (Dr. Zafer Atasoy)

www.anadolusaglik.org.tr