Gizli Covid-19 Taşıyıcısı HES İle Takip Edilemiyor

GİZLİ COVID-19 TAŞIYICISI HES İLE TAKİP EDİLEMİYOR

Covid-19’a karşı dünyada ve Türkiye’de aşı uygulamaları istenen ölçüde olmasa da giderek yayılıyor. Ayrıca bulaşmayı önleyici tedbirler de tüm dünyada devam ediyor. Ancak alınan tüm önlemlere rağmen gerek Covid-19 kaynaklı ölümler gerekse virüse yakalananların sayısı gün geçtikçe artıyor. Dünyada toplam vaka sayısı 130 milyona ve ölüm sayısı 3 milyona yaklaşmışken, Türkiye’de ise vaka sayısı 3.2 milyon kişiyi, ölenlerin sayısı ise 31 bini aşmış durumda.

KARANTİNASI BİTSE DE BULAŞTIRICI

Aşı geliştirme çalışmalarını yaygınlaştıran bilim insanları, bir yandan da virüsün bu denli hızla yayılım gösterme nedenleri üzerinde kafa yorarken Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İpek Ada Alver de, Covid-19 virüsünün bulaşma hızıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Vücudunda Covid-19’a yol açan virüsü barındıran ya da hastalığı atlatsa bile belirli bir süre enfeksiyonu taşımaya devam eden kişiler bulunduğuna işaret eden Dr. Ada Alver şunları söyledi: “Kendisinde herhangi bir hastalık belirtisi gözlemlenmeyen, genellikle yüksek oranda enfeksiyonu bulaştırıcı özelliğe sahip bireylere taşıyıcı (portör) bireyler deniliyor. Taşıyıcı olduğu halde belirti göstermeyen bu bireyler test yaptırmayabiliyor. Hastalığa yakalanmış, tedavi görmüş ve atlatmış olsa bile virüsü barındırmaya devam ettiklerinden bu taşıyıcılar karantina sürelerinin bitiminde kalabalık ortamlara karışıp virüsü yaymaya devam edebilirler.”

MUTASYONUN KAYNAĞI DA GİZLİ TAŞIYICI

Öte yandan, tüm dünyada Covid-19 virüsü mutasyona uğramaya devam ediyor. Uzmanlara göre mutant virüslerdeki bulaşıcılık oranı ilk versiyondan çok daha yüksek. Dr. İpek Ada Alver, mutasyonun ve taşıyıcı bireylerin, virüsün bulaştırıcılığını arttırdığına da dikkat çekerken şu değerlendirmelerde bulundu:

“Virüs, genetik yapısında meydana gelen değişikliklerle birlikte bağışıklık sistemine karşı daha dirençli hale geliyor. Hastalık belirtileri gözlemlenemediğinden taşıyıcılar test yaptırmıyor. Bu nedenle temaslı filyasyon çalışmaları dışında da belirlenemediğinden HES kodu ile de anlaşılamıyor. Bu nedenle taşıyıcı bireyler kalabalık ortamlara karışabiliyor, seyahat edebiliyor, böylelikle mutasyonlu virüsün rahatlıkla yayılmasını sağlayabiliyorlar.”

GENÇLER VE ÇOCUKLAR AĞIRLIKTA

Gizli taşıyıcı bireylerin Covid-19 enfeksiyonunun yayılımındaki etkisine değinen Dr. İpek Ada Alver, taşıyıcılar arasında özellikle çocuk ve gençlerin durumuna dikkat çekiyor. İnsanların komşu, arkadaş ve akraba gibi yakın bireyleri sağlıklı göründüklerinden dolayı enfekte olabileceğinden şüphe etmeden onlarla aynı ortamda rahatlıkla bulunabildiklerini anlatan Ada Alver, “Bu durum da vaka sayılarını hızla arttırıyor. Diğer yandan taşıyıcı bireyler, genellikle immün sistemi güçlü olan çocuklar ve gençlerden oluşuyor. Bu nedenle genellikle çocuklar ve gençlerden oluşan okul ve üniversitelerde yüz yüze eğitimde taşıyıcılık riski daha yüksek olduğundan daha fazla önlem alınması gerekiyor” ifadelerini kullandı. 

TAŞIYICILARIN VARLIĞINI KABULLENMEK

Dr. İpek Ada Alver, vaka sayılarının azalması için öncelikle taşıyıcıların varlığını kabul etmek gerektiğini vurguladı. İpek Ada Alver’e göre taşıyıcıların bulaştırıcılığını önlemek için aşılama çalışmaları hızlandırılmalı, filyasyon çalışmalarıyla temaslı bireyler ve taşıyıcılar belirlenmeli. Talep etmesi halinde semptomu olmayanlara da test yapılmasını öneren Ada Alver, karantinadaki bireylere izolasyon süresini doldursa da test sonucu negatif çıkmadan izin verilmemesi gerektiğinin de altını çizdi. İpek Ada Alver, hastalık belirtisi olsun olmasın maske-mesafe-hijyen kurallarına uymayı da kesinlikle ihmal etmemek gerektiğini yineledi.