Görme Bozukluklarında Lazer Tedavisi

Refraktif cerrahi nedir? İçerisine ne tür tedaviler girer? Herkese lazer ile göz ameliyatı yapılabilir mi? Göz hastalığını saptayabilmek için ne tür tetkikler yapılır? Diyabet hastası gözlükten kurtulmak için lazer ile göz ameliyatı olabilir mi? Lazere nasıl bir hazırlık dönemi gerekir? Kontakt lens kullanılıyorsa lensler ne zaman bırakılmalıdır? Sigaranın lazer cerrahisine ne gibi etkisi vardır? Vakaya göre ne tür lazer yöntemlerinden faydalanılır? Lazer ameliyatı sonrasında görme ne zaman hedef görmeye ulaşır? Her vaka gözlük kullanmaktan tamamen kurtulur mu?

Dünya Göz Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Haşim Uslu, görme bozukluklarının lazerle tedavisi ile ilgili soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

. Refraktif cerrahi nedir? İçerisine ne tür tedaviler girer?
‘‘Halk arasında göz bozuklukları olarak adlandırılan miyop, hipermetrop, astigmat gibi kırma kusurlarının genel adına refraktif bozukluklar denir. Bu bozuklukların düzeltilmesi işlemine de refraktif cerrahi denir. Refraktif cerrahide şuan yaygın olarak lazer cerrahisi uygulanmaktadır. Lazer cerrahisi dünyada yaklaşık 25-30 yıldan beri ülkemizde de 20 yılı aşkın süredir yapılmaktadır. Son derece güvenilir, sonuçları başarılı, hasta memnuniyeti yüksek, riski düşük olan bir cerrahidir.’’

LAZER HERKESE YAPILABİLİR Mİ?

. Herkese lazer ile göz ameliyatı yapılabilir mi?
‘‘Lazerle göz ameliyatı herkes yapılabilir. Gözlük kullanan bütün hastalar lazer cerrahisi için başvuruda bulunurlar. Öncelikle bir poliklinik muayenesi yapılır. Sonra lazere uygunluğu konusunda birtakım testlerden geçirilir. Ancak anamnezde (hastanın genel sorgulamasında) hastanın diyabeti, göz ile alakalı birtakım romatizmal hastalıkları ve göz tansiyonunun oluşturduğu bir rahatsızlık grubu varsa kesinlikle ameliyat önerilmez. Özellikle keratokonus (korneanın dikleşmesi ile oluşan, incelerek görme bozukluğuna yol açan kornea rahatsızlıkları) ve gözün kontakt lens kullanımında çok yoğun bir şekilde rahatsızlık duyduğu durumlarda da lazer operasyonu önerilmez. En önemli kriterlerden biri de 18 yaşın doldurulmuş olmasıdır. 1 yıllık süreç içerisinde artı ve eksi 0.50 numara değişimi olmayan hastalara lazer operasyonu yapılabilir. Bunun yanı sıra 1 ile -10 diyot aralığındaki miyoplara, 4.50 civarındaki hipermetroplara ve 6 numaraya kadar astigmat olanlara lazer operasyonları yapılır.’’

Yrd. Doç. Dr. Haşim Uslu

MUAYENE NASILDIR?

. Göz hastalığını saptayabilmek için ne tür tetkikler yapılır? Normal lazer ameliyatı öncesinde yapılan göz muayenelerinin diğer rutin göz muayenelerine göre farklılığı var mıdır?
‘‘Normal klinik muayeneden sonra özel bir cihaz ile korneanın tomografisi çekilir. Hastanın korneasında eğer çok belirgin bir patoloji söz konusu değil ise damla damlatılıp göz bebeği büyütülür. Gözün arkasındaki retina dediğimiz sinir tabakası alanı da muayene edilerek gözde herhangi bir problem olup olmadığı ekstra olarak tespit edilir. Bu, yaklaşık 45 dakikalık bir süreçtir. Sonrasında hangi numara grubu için bir operasyon türü daha uygun ise hastaya bu operasyon tavsiye edilir.’’

DİYABETLİLER LAZER OLUR MU?

. Diyabet hastası gözlükten kurtulmak için lazer ile göz ameliyatı olabilir mi?
‘‘Lazer cerrahisinde en önemli faktör doku iyileşmesidir. Cerrahi sonrasında korneanın iyileşme tepkisi çok önemlidir. Diyabetik hastalarda iyileşme süreci biraz daha farklıdır. O yüzdende iyileşme çok düzgün ve kaliteli bir şekilde olmazsa hastanın net görüntüsü oluşmayabilir. Bu endişeden dolayı diyabetik hastalara ameliyat çok önerilmez. Bir diğer faktör diyabetik hastalarda mercekte erken dönem kataraktlaşma olmasıdır. Bu da numara bozukluklarına yol açabilir. Bir başka faktör de retinada diyabete bağlı bazı olumsuzluklar söz konusu olmaktadır. Bu faktörler göz önünde bulundurularak, hastanın lazerden olumlu bir beklenti elde edebilmesi için önerilmez.’’

LAZERE HAZIRLIK…

. Lazere nasıl bir hazırlık dönemi gerekir? Kontakt lens kullanılıyorsa lensler ne zaman bırakılmalıdır? Sigaranın lazer cerrahisine ne gibi etkisi vardır?
‘‘Özellikle lazer cerrahisi uygulamalarında hastalara öncelikli olarak lazer ile neleri elde edebilecekleri çok iyi izah edilmelidir. Bu, hastanın ameliyattan memnuniyet oranını da çok ciddi boyutta yükseltir. Kontakt lens kullanan hastalara lazer operasyonu öncesinde en azından 10 gün lenssiz kalmaları tavsiye edilir. Çünkü kontakt lens, kornea dediğimiz gözün saydam tabakasına yerleştiğinden korneanın doğru ölçümlerinin alınmasını engeller. O yüzden korneanın dinlendirilmesi gerekir ki lazer cerrahisi açısından herhangi bir risk faktörü olup olmadığı daha doğru değerlendirilmiş olur. Öte yandan bir takım ilaçların kullanılması muayene ve cerrahi açısından direkt olarak bir engel oluşturmaz. Sigara kullanımı da lazer için birincil olarak bir risk faktörü değildir. Ancak sigara kullanan kişilerde göz yaşı fonksiyonu biraz daha zayıf olur. Buna bağlı olarak da kuru göz belirtileri kendisini daha çok hissettirir.’’

DİĞER LAZER YÖNTEMLERİ

. Vakaya göre ne tür lazer yöntemlerinden faydalanılır?
‘‘Refraktif cerrahide kullanılan lazer türünün adı excimer lazerdir. Klinik uygulamalarda kullanılan değişik isimlendirmelerden biri de lasik operasyonudur. Lasek/PRK ile son dönemlerde smile denilen operasyonlar da diğer prosedür planlamaları arasında yer alır. Herhangi bir şekilde gözlük kullanan hastanın genel değerlendirilmesi yapıldıktan sonra hasta için en uygun cerrahi prosedürün hangisi olduğuna birlikte karar verilir.

Lasik operasyonu ile lazer uygulama arasında çok büyük bir fark yoktur. Fakat lasik iki aşamalı bir operasyondur. Kornea dediğimiz saydam tabakadan yaklaşık 100-110 mikronluk (kağıt inceliğinde) bir kapakçık kaldırılır ve lazerleme işlemi korneanın yüzeyine yapılır. Lazerleme işlemi bittikten sonra kapakçık yerine yerleştirilir. Lasek/PRK işleminde ise korneaya kesi yapılmaz. Sadece yüzeydeki örtücü tabaka sıyrılır. İkisinin arasında sonuç değerlendirme açısından çok büyük bir fark yoktur ama özellikle lasik operasyonlarını göz numarası 4’ün üstündeki değerlerde yapmak gerekir. 4’ün altındakilere daha çok PRK/Lasek operasyonu tercih edilir. Lasikte hasta ertesi gün günlük hayatına dönebilir fakat PRK/Lasekte 3-4 günlük istirahat gerekebilir. Smile ise son dönemlerde popüler olan uygulamalardan biridir. Bu yöntemde korneaya herhangi bir kesi yapılmaz. Korneanın destek doku dediğimiz orta tabakasından yine özel bir lazer türü ile disk şeklinde bir doku çıkartılır.’’

MİYOPLARDA BAŞARI YÜZDE 95

. Lazer ameliyatı sonrasında göz kapatılır mı? Hastada ağrı olur mu? Görme ne zaman hedef görmeye ulaşır? Her vaka gözlük kullanmaktan tamamen kurtulur mu?
‘‘Lazer cerrahilerinde özellikle miyop hastalarda yüzde 95’e yakın başarı oranı vardır. Yüzde 5 düşük ihtimal, hastanın göz numarasına da bağlıdır. Mesela 3 numara miyop bir hasta ile 8 numara miyop bir hastanın sonucu her zaman için aynı olmayabilir. Operasyon sonrasında denize ve havuza girmek, enfeksiyon ve yüzeydeki tahrişten dolayı en az bir 3 hafta tavsiye edilmez. Güneş gözlüğü kullanmaları ve güneşten korumalarını özellikle PRK yapılan hastalara önerilir. Bazı hastalarda suni göz yaşı damlasını belli bir süre kullanmak gerekebilir. Çok özellikli bir durum gelişmediği sürece hastalara çok ciddi bir yasaklama, kısıtlama söz konusu değildir.’’