Göz Kuruluğu Nedenleri ve Tedavisi

Göz kuruluğu nedir, hangi yakınmalara neden olur? Kontakt lens kullanımına bağlı göz kuruluğu gelişebilir mi? Kuru göz sorunu olanlar lazerle ameliyat olabilir mi? Kuru göz tedavisi nasıl yapılır, suni gözyaşları kimlere önerilir? ‘Punktum tıkacı’ kalıcı bir tedavi midir, ameliyathanede mi uygulanır? Çağımızın sorunu olarak nitelendirilen kuru göz korneayı, görmeyi nasıl etkiler? Dünya Göz Hastanesi göz hastalıkları uzmanı Op. Dr. Serpil Parmaksız, Sağlık Adası Yayınları’ndan çıkan ve başta D&R olmak üzere kitapevlerinde, online kitapçılarda, Migros, Carrefour gibi zincir marketlerde satışa sunulan “Sorular ve Yanıtlarla Göz Hastalıkları” isimli kitapta göz kuruluğu konusunda merak edilen bu tür soruların yanıtlarını veriyor. İşte, göz kuruluğuyla ilgili kitaptaki bazı bilgiler:

. Göz kuruluğu nedir?
“Göz kuruluğu, gözyaşının düzgün ya da yeteri kadar üretilemediği durumlarda yaşadığımız bir sorundur. Gözyaşı aslında iki şekilde üretilir. Bunlardan biri sürekli üretilen normal gözyaşıdır. Diğeri ise gözümüze birşey battığında, gözümüz tahriş olduğunda ya da ağladığımızda ortaya çıkan refleks gözyaşıdır. Refleks gözyaşının içeriği biraz daha farklıdır.”

GÖZDE YANMA, KAŞINTI VE YABANCI CİSİM HİSSİNE DİKKAT!

. Göz kuruluğunun belirtileri nelerdir?
“Göz kuruluğuna bağlı başlıca belirtileri şöyle sıralamak mümkün.
. Gözde yabancı cisim hissi
. Gözde  batma, yanma
. Gözde kaşıntı hissi
. Göz sulanması

Bir kişide batma, yanma gibi yakınmalardan sonra gözde sulanma görülmesi refleks gözyaşı sınıfına girer. Tezat gibi görünse de aslında bu da bir göz kuruluğu belirtisidir.”

. Kuru göze kadınlarda mı, erkeklerde mi daha çok görülür? 
“Kuru göz erkeklere kıyasla kadınlarda daha sık görülen bir hastalıktır. Özellikle menopoz dönemindeki kadınlar arasında yaygındır. Günümüzde kontakt lens kullanımının yaygınlığına bağlı olarak giderek artan sayıda erkekte ve gençte de göz kuruluğuna rastlanmaktadır. Kuru göz için çağımızın göz hastalığı demek yanlış olmaz.”

GÖZ KURULUĞUNUN NEDENLERİ

. Göz kuruluğunun nedenleri nelerdir? Göz kuruluğu oluşumunda bazı hastalıkların ya da ilaçların etkisi var mıdır?
“Gözyaşı yağ, su ve mukustan oluşur. İdealde bu üç maddenin düzgün oranlarda olması gerekir. Gözyaşının yüzde 98’i sudur. En üst katı yağ, göze yakın kısmı da mukustan meydana gelir. İlerleyen yaşla birlikte tüm vücudumuzda olduğu gibi gözyaşındaki yağ oranında da azalma olur. Bu durum gözyaşının korunamamasına ve dış etkenlere maruz kalınca daha çabuk buharlaşmasına neden olur. Yaşlanma faktörünün de etkisiyle söz konusu mekanizmadaki sorun batma, yanma gibi yakınmalarla ortaya çıkan göz kuruluğuna neden olur. Gözyaşının üretim aşamalarındaki problemler önemli bir risk faktörüdür.

Kuru gözün bir diğer nedeni de, gözyaşı bezinin kendi hastalıklarıdır. Bunlar arasında gözyaşı bezinin olmamasını (aplazi) ya da gözyaşı bezindeki bir takım kusurları, eksiklikleri sayabiliriz. Ayrıca  gözyaşına katkıda bulunan kapak kenarındaki bezlerin hastalıkları da göz kuruluğuna zemin hazırlayabilir.  Örneğin  meibomion bezinin hastalıkları kuru göz oluşumunda rol oynar.

DEPRESYON İLAÇLARI KURU GÖZ YAPABİLİR!

Bazı hastalıklar da göz kuruluğuna sebep olabilir. Artrit, sjögren sendromu, lupus (SL hastalığı), lösemiler, steven johnson sendromu gibi hastalıklar gözyaşı bezlerini etkileyerek gözyaşı yapımı azaltabilir. Göz kuruluğu ile ilaçlar arasında da ilişki vardır. Akne ve depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlara bağlı olarak göz kuruluğu gelişebilir.

Genel olarak oküler yüzey hastalıkları kuru gözle bağlantılı olabilir. Oküler yüzey hastalıkları konjunktiva ve bezlerinin; göz kapağı ve bezlerinin veya korneanın yapı ve fonksiyon  bozukluklarında ortaya çıkan hastalıklardır.  Bunlar  blefaritler, kontakt lense bağlı gözyaşı bozuklukları, kırpma ve göz kapağı anatomik bozuklukları, ortama bağlı göz yaşı buharlaşma bozuklukları, konjunktivaşalasis, alerjik ve kronik konjunktivitler, keratokonjonktivitler, refraktif cerrahi sonrası oküler yüzey bozuklukları olarak sayılabilir.

Kuru gözün bir diğer nedeni de, kimyasal ve ısı yanıklarının gözyaşının niteliğini değiştirebilmesidir.  Bu tür yanıkları daha çok iş kazaları ve ev kazalarında görüyoruz. Gözyaşına katkıda bulunan bezleri etkileyen yanıklarda, kapak deformitelerinde ve kapağın düzgün kapanmasını etkileyen durumlarda göz kuruluğu gelişir. Gözlük numaralarını düzeltmek için göze uygulanan lazer tedavisi öncesinde de korneada bir  kesi yapılarak flep oluşturulur. Bu kesi sırasında gözün refleks gözyaşı üretmesi için sinyal gönderen sinirler hasar görür. O yüzden göz kuruluğu oluşabilir. Ancak bu geçici bir durumdur. Birkaç ay içinde iyileşir. 

Göz yüzeyindeki duyu kaybına bağlı refleks azalmaları da gözyaşını azaltarak göz kuruluğu yapabilir. Mesela sağlıklı bir göze bir şey kaçtığında sulanır. Bu refleks gözyaşıdır. Eğer yüzeyde hasiyetinde bir bozukluk söz konusuysa ve duyu kaybı varsa refleks gözyaşının azalması kaçınılmazdır.”

“SORULAR VE YANITLARLA GÖZ HASTALIKLARI” KİTABINI NEREDEN BULABİLİRSİNİZ?

Başta D&R kitap olmak üzere, kitapevlerinde, online kitapçılarda ve Migros, Carfeour gibi zincir marketlerde “Sorular ve Yanıtlarla Göz Hastalıkları” isimli kitaba ulaşmak mümkün. Kitapta, göz kuruluğu ile ilgili ayrıca aşağıdaki soruların yanıtları da yer alıyor:

. Hamilelik göz kuruluğunu nasıl etkiler?
. Göz kuruluğunun tedavisinde kullanılan damlaların, suni gözyaşlarının anne karnındaki bebeğe bir zararı olur mu?
. Hamilelikte punktum tıkayıcı tedavisi yapılabilir mi?
. Göz kuruluğunun önemi nedir?
. Göz kuruluğu olanlar nelere dikkat etmeli? 
. Bir kişiyi göz kuruluğu teşhisi nasıl konur? Hangi tetkikler yapılır?
.Göz kuruluğunun karıştırıldığı bazı hastalıklar var mı?
.Göz kuruluğu nasıl tedavi edilir?
. Suni gözyaşı nedir, kimlere önerilir?
. Kuru göz tedavisinde uygulanan damlaların kullanımında nelere dikkat edilmelidir?
. Kuru göz tedavisi ne kadar sürer?
. Kuru göz sorunu olanlar gözlüklerden kurtulmak amacıyla lazerle ameliyat olabilir mi?
. Peki, göz kuruluğu kontakt lens kullanmaya engel midir?

KİTAPTAKİ DİĞER KONULAR

“Sorular ve Yanıtlarla Göz Hastalıkları”;  katarakttan glokoma, keratokonustan retina dekolmanına, numaralı gözlük seçiminden kontakt lens kullanımına, şaşılık ve göz tembelliğinden gözyaşı kanal tıkanıklıklarına, gözdeki kırma kusurlarının lazerle tedavisinden göz estetiğine kadar 60’dan fazla konuda 16 göz hekimiyle yapılan söyleşilerden oluşuyor. 

Göz hastalıklarıyla ilgili aileniz için bir başucu rehber niteliği taşıyan kitapta bebeklerde, çocuklarda, gençlerde ve yaşlılarda sık görülen göz hastalıkları, nedenleri, belirtileri teşhis ve tedavi yöntemleri ayrıntılı olarak ele alınıyor. Kitapta  anne adaylarını  ilgilendiren bir bölüm de var: “Hamilelik ve göz sağlığı. 

Sağlık Adası Yayınları’nın aynı seriye ait “Sorular ve Yanıtlarla Hepatitler” ve “Sorular ve Yanıtlarla Diyabet” isimli kitaplarına da D&R başta olmak üzere kitapevlerinden, online kitapçılardan ve Migros, Carfeour gibi zincir marketlerden ulaşabilirsiniz.

ÖNEMLİ UYARI:

. Sağlığım İçin Herşey Sağlık Kitapları Serisi, aynı adı taşıyan www.sagligimicinhersey.com Portalı’nın yayınıdır.

. www.sagligimicinhersey.com’un yayınlandığı kitaba ait yukardaki bölümler başka siteler tarafından yazarın ve sahibinin yazılı izni olmaksızın çoğaltılamaz, kopyalanamaz, kaynak daha gösterilerek kullanılamaz.