Göz Sağlığıyla İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar

Göz sağlığıyla ilgili pek çok yanlış bilgi halk arasında dolaşıyor ve çoğunun da doğru olduğuna inanılıyor. Peki hangisi doğru hangisi yanlış? Ne zaman, hangi durumlarda doktora gitmelisiniz? Çocuklarınızın göz sağlığını korumak için neler yapmalı, nelerden kaçınmalısınız? İşte göz sağlığında doğru bilinen en yaygın yanlışlar…

Göz sağlığı ve hastalıkları konusunda doğru olduğuna inanılan pek çok yanlış bilgi halk arasında dilden dile dolaşıyor. Doğru bilinen yanlışlar zaman zaman hastalıkların erken teşhis edilmesini engelliyor, tedavilerin başarısını da olumsuz etkileyebiliyor. Okan Üniversitesi Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Yard. Doç. Dr. Başak Bostancı, göz hastalıklarında en yaygın olan yanlış bilgileri sıraladı, doğrusunu açıkladı. Bostancı, düzenli göz muayenesi ile hastalıkların erken teşhis edildiğine, herhangi bir rahatsızlık durumunda ise eşe dosta danışmak yerine en kısa zamanda doktora başvurulması gerektiğine dikkat çekti.

YANLIŞ: Bebeklerin ancak çocuk doktorları tarafından gerekli görülür ise göz muayenesi olmaları gerekir.

DOĞRU: Bebekler doğumdan hemen sonra ve bir yaşında iken göz doktoru tarafından muayene edilmeli ve bebeklik çağında görülebilecek göz hastalıklarının, kayma veya kırma kusurlarının olup olmadığı değerlendirilmelidir.

YANLIŞ: Gözde yanma, kaşıntı, kuruluk gibi şikayetler olması durumunda, suni göz yaşı preparatları satın alınarak kullanılabilir. Göz doktoruna başvurmaya gerek yoktur.

DOĞRU: Her ne kadar göz kuruluğu toplumda sık görülen bir durum olsa da, gözlerde yanma, batma, kaşıntı ile seyredebilecek pek çok farklı göz hastalığı bulunmaktadır. Alerjik konjonktivitlerden kornea iltihaplarına kadar değişebilen bu pek çok farklı durumun tanı ve tedavisi ancak göz hastalıkları hekimince yapılacak muayene ile mümkündür. Suni gözyaşı kullanarak gözdeki bu rahatsızlıkların geçmesini beklemek, tedaviye başlamayı geciktirebilir ve bu hastalıklar daha sonra tedavi edilde bile doku bozukluğu kala bilir.

YANLIŞ: Katarakt yaşlıların hastalığıdır.

DOĞRU: Yeni doğan bebeklerden ileri yaşlara kadar her dönemde görülebilecek bir durum olan katarakt, gözümüzün içinde yer alan doğal merceğimizin saydamlığını yitirmesine verilen addır. Bebeklerde anne karnında geçirilen enfeksiyonlar, genetik veya metabolik hastalıklar bu duruma sebep olabilirken; erişkinlikte bazı ilaçların kullanılması, travmalar, sistemik hastalıklar ve ışın maruziyeti gibi durumlar ileri yaşlardan önce kataraktın oluşmasına sebep olabilir. Kataraktın tanı, takip ve tedavisinin konunun uzmanı bir göz hekimince yapılması gerekmektedir.

YANLIŞ: Gözlük takmak gözü tembelleştirir!

DOĞRU: Özellikle çocukluk çağında doğru muayene ile verilmiş gözlüklerin kullanımı ambliopi adını verdiğimiz göz tembelliğinin önlenmesi ve tedavisinde önemlidir. İleri yaşlarda da hastaya uygun olarak reçete edilmiş gözlüklerin kullanılması gözün tembelleşmesine sebep olmadığı gibi, iyi görme keskinliği sağlayarak hastalarda ense, şakak ve göz ağrılarının önüne geçilmesini sağlar.

YANLIŞ: Göz tansiyonu gözlerde ağrı yapar!

DOĞRU: Bir kaç farklı tipi olan glokom hastalığı ya da halk arasında bilinen adı ile göz tansiyonu, çok az bulgu veren sinsi bir hastalıktır. Genellikle göz doktorları tarafından rutin muayene esnasında şüphelenilerek yapılan tetkiklerde ortaya konur. Özellikle periferik(çevresel) görme daralması yapacağından görme azlığı hasta tarafından fark edilmez. Bu sebeple özellikle ailesinde glokom hastalığı bulunan kişiler, yüksek kırma kusuru olan bireyler ve şeker hastalığı, kalp-damar rahatsızlıkları olan kişilerin yılda bir kez glokom açısından değerlendirilmeleri gerekmektedir.

YANLIŞ: Çocukların güneş gözlüğü takmasına gerek yoktur!

DOĞRU: Ultraviyole ve mavi ışın adı verilen yüksek enerjili görünür ışınlar bebeklikten yaşlılığa her bireyin göz sağlığı açısından tehlike arz eder. Bu tür zararlı ışınlar katarakttan makula (sarı leke) dejenerasyonlarına pek çok hastalığa sebep olabilmektedir. Çocuk gözünün doğal merceği, daha saydam oluşu sebebi ile erişkinlik çağına göre UV ışığın daha az miktarını bloke eder. Bu sebeple görmemizi sağlayan sinir tabakası olan retinaya ulaşan ışık miktarı erişkinlere göre daha fazladır. Tüm bu faktörlere ek olarak çocukluk çağında bireylerin dış ortamda geçirdiği zamanın pek çok erişkinden fazla olduğu da göz önüne alınırsa, çocuklarımızın gözünü güneşten korumanın ne denli önemli olduğu anlaşılacaktır.

YANLIŞ: Gözler yorulduğunda dinlendirici gözlük kullanmak gerekir!

DOĞRU: Tıbbi olarak dinlendirici gözlük diye bir kavram yoktur. Bu, genellikle halk arasında düşük numaralı gözlüklere verilen bir isimdir. Ancak gözlük takması gerekli olan bir hastaya doğru muayene ile verilmiş bir gözlüğün hastalarda ense, şakak ve göz ağrılarının önüne geçerek yaşam konforunu arttıracağı da ortadadır. Burada önemli olan husus gözlüğün sadece kırma kusuru veya kayma vb. problemleri olan kişilerce doğru muayene sonrası alınmasının gerekliliğinin akılda tutulmasıdır.

YANLIŞ: Göz kuruluğu yaşayan kişiler ağlayamaz, gözde sulanma olmaz!

DOĞRU: Gözyaşımızın üretimi refleks ve bazal üretim dediğimiz iki yöntemle olmaktadır. Yine göz kuruluğuna sebep olabilecek hastalıkların bir kısmı göz yaşı üretiminin yetersiz olması sebebi ile ortaya çıkarken bir kısmı ise üretimin normal olması ancak göz yaşının hızlı buharlaşması ile ilişkilidir. Tüm bu faktörler göz önüne alındığında, göz kuruluğu yaşayan insanların da ağlayabileceği, zaman zaman gözlerinde sulanma olacağı anlaşılabilmektedir.

YANLIŞ: Bebeklerde gözde sulanma normaldir ve tedavisine gerek yoktur!

DOĞRU: Doğduğu andan itibaren gözde sulanma yaşayan bebeklerde en sık karşılaştığımız sebep gözyaşı kanallarının tıkanıklığıdır. Tedavisinde ılık pansuman ve kanal açıcı masajın günlük olarak yapılması ve gerekli görülen durumlarda damla şeklindeki antibiyotik formlarının kullanılması gerekebilmektedir. En önemli nokta doğumdan sonra görülen sulanmanın gözyaşı kanalı tıkanıklığına mı yoksa nadir görülen başka doğumsal/edinsel göz hastalıklarına mı bağlı olduğunun ivedilikle ortaya konmasıdır. Bu sebeple gözlerinde sulanma olan bebeklerin göz doktorunca vakit kaybedilmeden muayenesi gerekmektedir.