Gözdeki Kırma Kusurlarında Uygulanan Lazer Tedavileri

Batıgöz Altunizade Hastanesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Murat Ün, gözdeki kırma kusurlarının tedavisinde uygulanan Smile Lazer yöntemini ve üç odaklı trifokal mercekleri Sağlığım İçin Herşey’e anlattı.

Gözdeki kırma kusurlarının tedavisinde kullanılan lazer teknolojilerinde nasıl gelişmeler oldu?
Bugüne kadar kullanılan üç kuşak cerrahi lazer yöntemi var. Bunlar ilki yüzeyel cerrahiler; yani PRK denilen yüzeyin kazılarak yapıldığı cerrahidir. Bir sonraki uygulama Femto lazer yani klasik lazer ameliyatlarıdır. Bu yöntemde önce kapakçık kaldırılır ve lazer uygulanır. Üçüncü kuşak; yani son teknoloji diye bilinen cerrahi “Smile Lazer” teknolojisidir. Bu lazer yönteminde kapakçık oluşturma gibi bir zorunluluk yok. Smile yönteminde sadece 2 milimlik bir açıklıktan gerekli doku parçası çıkarılıyor. Böylece hasta korneasının yapısı korunmuş oluyor. Bu durum hastalara birçok avantaj sağlıyor. Öncelikle korneanın his kaybı çok önemli oranda azaltılır. Kornea his kaybının azalmış olmasına bağlı olarak hastanın göz kuruluğu da azaltılır. Hasta bu dönemi oldukça rahat atlatır. Uzun dönemde kuru göz sendromu yaşama riski çok çok azalır. Genellikle önemli bir durum yoksa yüksek numaralara özellikle miyopta yüksek numaralara ve ince kornealara da uygulanabiliyor.

MİYOP, HİPERMETROP VE ASTİGMATLARA UYGULANAN LAZER TEDAVİLERİ

Smile Lazer yöntemiyle kaç dereceye kadar miyop ve astigmatlara tedavi imkanı sunuluyor? Astigmatlar için durum nedir?
Smile teknolojisinde miyop ve astigmatlara tedavi yapılabilir. Hipermetrop ile ilgili olan çalışmalar devam ediyor. Miyoplarda 10, astigmatlarda 5 dereceye kadar yapılabiliyor. Hipermetrop problemi olan kişilere Femtosecond veya iLasik denilen yöntemler uygulanabilir.

Bir kişiye hangi yöntemin uygulanacağına nasıl karar veriyorsunuz? Hastalara nasıl tetkikler yapılıyor?
Hasta muayenesi ve yapılan tetkikler 30 dakika kadar sürer. Bu süre içinde hastaya ayrıntılı bir inceleme yapılır. İlk olarak anatomik olarak gözde bir problem var mı, sistemik bir rahatsızlık var mı bakılır. Kornea; yani ameliyat cerrahisinde bulunacağımız bölgenin kalınlığı, eğriliği, kuruluğu gibi kriterler incelenir. Bütün incelemeler sonrası hasta için doğru tekniğe karar verilir.

LAZER SONRASI HASTANEDE YATIŞ GEREKMİYOR

Tek bir göz için ameliyat ne kadar sürüyor? Bir hazırlık dönemi gerekiyor mu? Hastanın hastanede yatması gerekiyor mu?  Anestezi nasıl oluyor?
Hastanede bir yatış gerekmiyor. Hastaya damla anestezi; yani topikal anestezi uygulanıyor. Hastanın lazer odasına girmesi, çıkması en fazla 15 dakika sürüyor. Femtosecond yönteminde iki aşamalı lazer kullanılırken; yani hasta bir masadan diğer masaya geçirilirken, Smile yönteminde tek masada işlem yapılır. Smile lazerde tek göze uygulama 3-4 dakika kadar sürer. Lazer sonrası hastanın kullanması gereken damlalar oluyor. Smile yönteminde kesi fazla büyük olmadığı için iyileşmesi hemen ikinci günde tamamlanıyor. İkinci günde hasta isterse havuza girebilir, spor yapabilir, futbol oynayabilir. Çünkü flep kaldırılmadığı için komplikasyon gelişme riski olmaz.

Op. Dr. Murat Ün

LAZER SONRASI GÖRME

Smile lazerle ameliyat olan hastalarda görme hemen normale dönüyor mu? Yoksa belli bir süre geçmesi mi bekleniyor ideal sonuca ulaşmak için?
Ameliyattan sonra 4-5 saat bir periyot var. Hastanın gözlerinde yanma, batma ve sulanma gibi durumlar olabilir. Bu süreçte hasta karanlık bir dinlenme odasında istirahat eder. Ayrıca hastaya ışıktan koruyucu gözlük verilir. 4-5 saatlik bu süre geçtikten sonra görmeye başlar. Ertesi gün hastaları görme muayenesine aldığımızda genel olarak hastalar yüzde 100 görüntü ile karşımıza gelir. Ancak “biraz tül, perde arkasından görüyorum” gibi bir durum yaşanabiliyor. Bu keskinlik durumu da birkaç gün içinde geçer. Ama bu süreçte hasta gündelik işlerine çok rahat devam edebilir.

AKILLI MERCEKLERLE TEDAVİ

Akıllı mercekler yani trifokal mercekler daha çok kimlere öneriliyor?
Gözlükten kurtulmak için yapılan cerrahiler ikiye ayrılır. İlki  göz dışı diğeri göz içi cerrahilerdir. Lazer yöntemleri göz dışı cerrahiler; yani kornea yüzeyine uygulanan cerrahilerdir. Bir de göz içide yapılan cerrahiler var. Bunlarda daha çok refeaktif lens değişikliğidir. Trifokal lenslerin kullanıldığı ameliyatlardır. Yüksek hipermetroplarda veya yaşı 50 yaşının üstünde hafif kataraktta başlamış olan hastalarda lazer teknolojisi kullanılamıyorsa göz içi cerrahi alternatifleri değerlendirilir. Tabi göz içi mercek ameliyatları çok yüksek numaralarda erken yaşlarda da uygulanabilir. Hem uzak hem yakın artı olarak ara mesafede düzeltmeyi sağladığı için son derece konforlu bir yöntemdir. Astigmat problemleri de özel ek akıllı merceklerle giderilebiliyor. Yani kişi cerrahiye uygunsa operasyon sonrası bir ömür boyu gözlük kullanmama avantajı oluyor.

Yöntem nasıl uygulanıyor?
Göz içi cerrahisinde enfeksiyon riski oldukça önemli. Enfeksiyon riskine girmemek için iki göz arasında uygulama süresi bir hafta kadardır. Yani bir göz ameliyat edildikten sonra diğer göz için bir hafta kadar beklemek gerekir. Anestezi topikal anestezidir. Operasyon sonrası hastanın gözünü bir süre kadar koruması gerekiyor. Bu yüzden 4-5 günlük periyot içinde hastaların gözüne suyu çok fazla değdirmemeleri isteriz. Göze herhangi bir enfeksiyon bulaşmaması için yatış pozisyonlarına da dikkat etmeleri gerekir. Hastanın gözü operasyon sonrası bir gün bantlanır. Ertesi gün muayene de açılır. Herhangi bir ağrı olmaz.

Hastanın gözü lazere uygun olsa da mercek değiştirme ameliyatı olmak isterse yapılabilir mi?
Öncelikle sadece hastanın isteği ile olamaz. Önemli olan hastanın göz yapısının uygun olmasıdır. Yapılan muayenelerle bu durum ayrıntılı incelenir. Yüksek numaraysa tabi ki lens değişikliği düşünülebilir; ama hastanın yaşı, mesleği tüm kriterlerin hepsi düşünülerek, testler yapılarak karar verilir. Mutlaka hastayı görmek, beklentilerinin ne olduğunu konuşmak gerekir.

YAŞA BAĞLI GÖREMEME SORUNU: PRESBİYOPİ

Yaşa bağlı yakını görememe sorunu ya da tıbbi adıyla Presbiyopi de önemli bir problem. Presbiyopi tedavisinde günümüzde güncel yöntemler nelerdir?
40 yaşlarına gelmiş bir hasta, yakın görmede problemi olduğu için gözlük kullanıyorsa, bu hastada mercekten ziyade lazer düşünülebilir. Presbiyont denilen bir yöntemle de hastanın bir gözü uzak, bir gözü yakın olarak düzeltilebilir. Tamamen göz içine girmeden hem uzak hem yakın olarak gözlüksüz bırakma şansımız var. Operasyon sonrası kortikal adaptasyon; yani beyin alışkanlığı, beyin alışması denilen bir dönem vardır. Bu, 3-6 aylık bir süre içinde geçecek bir durumdur. Buna rağmen hasta bu duruma alışamadıysa bu yöntemi geri döndürme şansımız var. Bir başka özelliği de hastanın mesleğine, yaşına, isteğine, kullandığı kitabi okuma mesafesine göre farklı ayar yapabilme şansı sunar.

Hastaların ne kadar süre ayırmaları gerekir?
Hastalara bir gün içinde muayene ve lazer ameliyatı uygulanabiliyor. Ertesi gün ise kontroller yapılıp eğer bir sorun yoksa hastalar şehir dışından ya da yurt dışından gelmişse dönüşlerine izin verilebilir. Yani hastaları iki günlerini ayırmaları yeterlidir. Tabii ki ameliyatın şekline, hastanın özelliklerine göre bu süre değişiklik gösterebilir. Ama genellikle 2-3 gün arasındaki bir süre yeterlidir.