Gözdeki Kırma Kusurlarının Tedavisinde Lazer

Göze yapılan lazer tedavisi herkese uygulanabilir mi? Ameliyat sonrasında herhangi bir ağrı olur mu? Lazer ameliyatından sonra her hasta yüzde 100 oranda gözlük ya da kontakt lens kullanmaktan kurtulur mu? Gözdeki kırma kusurunun derecesi önemli mi? Kaç dereceye kadar miyop, hipermetrop ya da astigmatlarda lazer tedavisi önerilir? Diyabette kan şekeri stabilse göze lazer uygulaması yapılabilir mi? Lazer ameliyatına bağlı olası komplikasyonlar nelerdir? Göz içine yapılan mercek değiştirme operasyonlarında numaranın tekrarlaması gibi bir durum olur mu? Lazer olmak için alt yaş nedir? Kişi yazın ameliyat olabilir mi? Ne kadar süre denize girmemek gerekir ya da banyo yapılmasında herhangi bir sakınca var mıdır? Lazer ameliyatı sonrasında kişiler araba kullanabilir mi?

Dünya Göz Etiler Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Hakan Eren gözdeki kırma kusurlarının tedavisi için kullanılan lazer tekniği ile ilgili soruları Sağlığım İçin Herşey’de yanıtladı.

MUAYENE NASIL YAPILIYOR?

. Göze yapılan lazer tedavisi herkese uygulanabilir mi? Lazere uygun olmayan bir grup hasta var mıdır?
“Lazer basit bir girişimdir fakat hazırlık aşaması vardır. Hastanın bir dizi muayene ve tetkikten geçmesi gerekir. İlk önce sistemik hastalıklar sorgulanır. Bu aşamada Tip1 diyabet hastaları, romatolojik hastalıkları ve kronik cilt hastalığı olanlar lazere uygun değildir. Sistemik hastalık bulunmayan hastalara göz açısından tetkikler yapılır. Göz muayenesi yaklaşık bir-bir buçuk saat sürer. Hastalara bu süre uzun gelmektedir. Ama lazerin kendisinden çok, lazer öncesi yapılan muayeneler önemlidir. Hastanın kırma kusurunun derecesi, yıllar içindeki değişimi, lazer uygulanacak kornea dokusunun inceliği, kalınlığı ve şekli değerlendirilir. Ayrıca gözün en ön kısmından en arka kısmına kadar olan bölümlerde katarakt, göz tansiyonu gibi herhangi bir hastalık olup olmadığına bakılır. Hasta bütün bu testlerden sonra uygun bulunursa lazere alınır. Lazer, her iki göze yaklaşık 10 dakika kadar sürer. Anestezi damla ile yapılır. Müdahale esnasında hastalar herhangi bir ağrı ya da sızı hissetmezler. Lazer sonrasında da hastalar her iki gözleri açık bir şekilde ayrılırlar.”

“HAFİF BİR BATMA, YANMA VE SULANMA GÖRÜLEBİLİR”

. Ameliyat sonrasında herhangi bir ağrı oluyor mu?
“En sık uygulanan lazerde, lazer sonrası uyuşturucu damlanın etkisi geçtikten sonra 10-15 dakika içinde hafif bir batma, sulanma görülür. Soğan doğrayınca hissedilen bir batma ve sulanma gibidir. Smile teknolojisinde yaklaşık bir-iki saat, lasik teknolojisinde de yaklaşık üç-dört saat kadar devam eder. Daha sonra yanma, batma ve sulanma etkileri ortadan kalkar.”

. Lazer ameliyatından sonra her hasta yüzde 100 oranda gözlük ya da kontakt lens kullanmaktan kurtulur mu? Bunu ameliyat öncesinde öngörebilmeniz mümkün mü? “Bazen göz derecesini belli bir noktaya kadar düşürme girişiminde bulunulur. Bu durumda ameliyat öncesinde hasta ile ortak bir karara varılır. Lazer genellikle uzak gözlüğünü atmak için yapılan bir müdahaledir. 40 yaşın üzerindeki hastalara uzak gözlüğünü kullanmamak üzere yapılan lazer girişimlerinden sonra yakın gözlüğü gerekeceği söylenir. Lazer girişimi sonrası hastalarda net görme belli bir süre alabilir. Kullanılan teknolojiye ve hastanın gözünün durumuna göre bu süre değişir. Yaklaşık bir gün ile bir ay arası bir süre gerekir.”

GÖZDEKİ KIRMA KUSURUNUN DERECESİ ÖNEMLİ Mİ?

. Gözdeki kırma kusurunun derecesi önemli mi? Kaç dereceye kadar miyop, hipermetrop ya da astigmatlarda lazer tedavisi öneriyorsunuz?
“Gözdeki kırma kusurunun derecesi önemlidir. Miyoplarda 8 numaraya kadar, yeni teknolojilerle 10 numaraya kadar; hipermetroplarda +4 – +6 numara arası, astigmatlarda da 4 numaraya kadar lazer uygulanabilir. Bunların üstünde numaralar için başka ameliyatlar ve başka teknolojiler devreye girer.”

. Lazerin işin içinden çıktığı durumlardaki hastalar gözlük ya da kontakt lens kullanmak istemiyorlarsa başka ne tür tedavi seçenekleri öneriyorsunuz?
“En önemlilerinden biri göz içi ISL denilen özel lenslerdir. Bunlar, dışarıdan kullanılan kontakt lensin göz içi için dizayn edilmiş daha ince lensleridir. Hastanın gözünün içine 15 dakikalık bir ameliyatla takılır. Ama bu bir lazer değil göz içi müdahaledir. Lazer kornea tabakasına yapılan göz dışı bir müdahaledir. Ama bu göz içi lensleri ameliyathane şartlarında gözün içine takılır. Anestezi, damla ile yapılabilir.”

KONTAKT LENSLERİN KULLANIMI

. Kullanılan kontakt lensin cinsine ve niteliğine göre hastaların lazer operasyonundan belli bir süre önce kontakt lens kullanmayı bırakmaları gerekiyor mu?
“Yumuşak veya günlük kullanılan lenslerde lazer operasyonundan veya muayeneden bir hafta önce, sert veya yarı sert lenslerde ise yaklaşık bir ay önce lens kullanımını bırakmak gerekir. Çünkü bu lensler korneanın şeklini değiştirir ve doktoru yanıltır. Korneanın normal anatomik yapısına kavuşması için lenslere ara vermek gerekir.”

. Diyabette kan şekeri stabilse göze lazer uygulaması yapabiliyor musunuz? Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastaların ameliyat öncesi ilaçlarını bırakmaları gerekiyor mu? “Tip2 diyabette insüline bağlı olunmayan yaşlılık diyabetinde şeker iyi kontrol ediliyorsa lazer yapılabilir. Lazerden bir gün önce hastalardan kan sulandırıcı ilaçları kesmeleri istenir. Alkol de kullanmamalıdırlar. Alkol, göz kızarıklığını ve göz kuruluğunu arttırır.”

Dr. Hakan Eren

OLASI KOMPLİKASYONLAR NELER?

. Lazer ameliyatına bağlı olarak olası komplikasyonlar nelerdir?
“Gelişen teknolojiyle lazer ameliyatlarında görülen komplikasyonlar çok azalmıştır. Özellikle dikkatli ve tecrübeli hekimlerin elinde yapılırsa bu tedavilerde herhangi bir komplikasyona rastlanmaz. Fakat tıpta sıfır yan etki söz konusu değildir. Geçici bir kuru göz durumu ortaya çıkabilir. Bu, gözyaşı damlalarıyla aşılmaya çalışılır. Hasta, muayenelerde numara artışı olmasına rağmen bu artış durmadan ameliyata alınırsa, hastanın gözündeki numaranın artışı ile tekrar numara ortaya çıkabilir. Bu durumda tekrar kontakt lens takmak zorunda kalabilir.”

YAKIN GÖZLÜĞÜ ATIN!

. Kişinin gözü lazeri uygun olsa bile göz içi yöntem ile mercek değişimi yaptırmak isterse bunun yapılma imkanı var mıdır?
“Özellikle günümüz insanı yoğun çalıştığı için yakın gözlüklerinden çok rahatsızdır. Yakın gözlüğünü atmak için lazerler, özel kornea içine takılan bir takım aparatlar denenmiş olabilir. Bugün başarılı bulunan ve uygulanan yöntem, genellikle 45-50 yaş sonrası insanlara uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntemde gözün kataraktlı veya kataraktsız olarak lensi alınıp göze üç boyutlu hem uzağı hem orta mesafeyi hem de yakını gösteren özel göz içi mercekleri takılır. Bu, hastalara gerçekten iyi uyum ve yakını görmelerini sağlayan, yakın gözlüğünün ağırlığından kurtaran bir müdahaledir.”

İKİ GÖZ AYNI ANDA AMELİYAT OLUR MU?

. Göz içinde uzak ya da yakın gözlüklerden kurtarmak için yaptığınız operasyonlarda bir bekleme süresi var mıdır? Yoksa iki göze de aynı anda mercek yerleştirip gözlük ihtiyacını ortadan mı kaldırıyorsunuz?
“Bu ameliyatta da göz içi bir müdahale olduğu için bekleme süresi vardır. Birinci ameliyattan sonra 48-72 saat beklenir. Daha sonra ikinci göz alınır. Çünkü ilk ameliyattan sonra vücudun göstereceği tepki, iyileşme süreci 2-3 gün değerlendirilip hastanın da memnun kaldığı görüldükten sonra ikinci ameliyat yapılır. Fakat bazı doktorlar yurtiçinde ve yurtdışında simultene cerrahi ile aynı anda yapabiliyorlar.”

. Göz içine yapılan mercek değiştirme operasyonlarında numaranın tekrarlaması gibi bir durum olabiliyor mu?
“Mercek takıldıktan sonra kişi hayatının sonuna kadar numaraları sabitlenmiş bir şekilde yaşar.”

“GÖZE LAZER AMELİYATINDA ALT SINIR 18, ÜST SINIR İSE 45-50’DİR”

. Lazer olmak için alt yaş nedir? Üst yaş da var mıdır?
“Lazer olmak için alt yaş 18’dir. 18 yaşından önce müdahale tercih edilmez. Gözün kırıcı ortamlarının tam yerleşmesi beklenir. Üst yaş ise 45-50’dir. 45-50 yaşından sonra gözdeki lenste bir takım değişiklikler meydana gelir. Yurtdışındaki kongrelerde bu durumdaki hastalara katarakttan önce fonksiyonu bozulmuş lens denilir. Kişide yakını görme bozukluğu başlayınca fonksiyonu bozulmuş lens teşhisi konularak ameliyata alınır. 45’ten sonra ise lazer devreden çıkmaya başlar. 50’den sonra da bazı özel durumlar haricinde lazer yapılmaz.”

. Kişi yazın ameliyat olabilir mi? Ne kadar süre denize girmemek gerekir ya da banyo yapılmasında herhangi bir sakınca var mıdır?
“Artık hem yaz hem kış lazer ameliyatı yapılmaktadır. Ancak hastalar lazerden sonra yaklaşık bir ay havuz, deniz ve saunaya girmemelidirler. Kadın hastalar ameliyattan 3-4 gün sonra makyaj yapabilir.”

“MUAYENE VE LAZER GÜNÜ ARABA KULLANAMAZLAR”

. Lazer ameliyatı sonrasında kişiler araba kullanabilir mi?
“Lazer öncesi muayene esnasında göz bebeği büyütülür ve o durumun 1,5-2 saat kadar bir etkisi olur. Muayene günü ve lazer günü kişiler araba kullanamazlar. Yanlarında bir kişi ile gelmeleri gerekir.”

. Yaşa bağlı yakını görme sorunu tedavisi için başvuranlarda yararlandığınız yöntemlerden bahseder misiniz? Kime hangi yöntemi ne gerekçe ile öneriyorsunuz?
“Yaşa bağlı yakını görme sorununa genellikle 40 yaşından sonra rastlanır. En çok içimizi rahat ettiren yöntem, hastanın kendi lensini alarak, yapay üç boyutlu hem uzağı hem de yakını gösteren mercekler yerleştirmektir. Ayrıca beş-altı sene önce uygulanan bir takım lazer müdahaleleri eğer hastalar uygunsa yapılabilir.”

HEKİM DENEYİM SAHİBİ OLMALI

. Lazer tedavisi olmayı planlayan kişilere neler önerirsiniz?
“Özellikle yurtdışından gelecek hastalar, önce iyi bir teknolojiye sahip bir hastane ve merkez araştırmalılar. Ayrıca bu konuda deneyim sahip hekimleri bulmalarını öneririm.”

. Lazer ameliyatı olan bir kişiye ikinci kez göze lazer ameliyatı yapılabilir mi?
“İlk lazerden 10 sene sonra bile ikinci lazer yapılabilir. Ama ilk lazer olan hastalardan daha fazla bir muayene süreci olur. Kornea anatomisi ve kalınlığı artan numarayı karşılayacak şekildeyse bu hastalara gönül rahatlığıyla ikinci kez lazer yapılır.”