Grip, Astım Krizini Başlatabilir

FİDAN POYRAZ

Yapılan araştırmalara göre ülkemizde her 12-13 erişkinden biri astım hastası. Çocuklarda ise bu oran 8’de bir.Astımın görülme sıklığının yıllar içinde giderek arttığına dikkati çeken Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu, astım konusunda merak edilen soruları yanıtladı:

. Astım nasıl hastalıktır? Hangi yakınmalara yol açar?
“Astım, akciğer içi hava yollarında yani bronşlarda daralmaya neden olan ve alevlenmeler ile seyreden kronik bir akciğer hastalığıdır. Kalıtsal riski olan bir rahatsızlıktır. Ama bunun üzerine mutlaka çevresel faktörlerin eklenmesi gerekir.  Yani çevre ile ilişkili gen bir arada olduğu zaman astım hastalığı ortaya çıkar. Genetik olarak yüklü olan bir insan çevresel etkilerden korunursa astım olmayabilir. Buna karşın sadece çevresel faktörler de astımı ortaya çıkartmaz, kalıtsal bir takım özelliklerin bulunması gerekir.”

. Astımın KOAH’tan farkı nedir?
“Astım daha iyi huylu bir hastalıktır, sadece hava yollarını tutar. Eğer doğru tedavi ederseniz tamamen normal yaşayabilirsiniz. Oysa ki KOAH’ta (Kronik obstrüktif  akciğer hastalığı) hava yollarında sigaranın yol açtığı bir zararlanma vardır.  KOAH’ta hastalığın geri dönüşü yoktur, sadece ilerlemesi önlenebilir. Astım ise tamamen geri dönüşümlü bir hastalıktır.”

KANSIZLIK VE DİYABET DE NEFES DARLIĞI YAPABİLİR

. Nefes darlığı yapan başlıca hastalıklar nelerdir?
“Astım, KOAH’ın yanısıra bazı kalp hastalıkları da nefes darlığı yapabilir. Nefes darlığı yakınmasıyla gelen bir hastada altta yatan hastalığın ayırt edilmesi gerekir. ‘Kalp astımı’ denilen tabloda sorun tamamen kalpten kaynaklanır.

Nefes darlığına yol açan diğer iki hastalık ise kansızlık ve diyabet gibi metabolik rahatsızlıklardır. Nefes darlığı psikolojik duruma da bağlı olabilir.”

. Astıma kimlerde daha sık rastlanır?
“Ebeveynlerinden sadece biri astım hastası olan çocuklarda risk düşüktür. Ama hem anne, hem baba astım hastasıysa, dünyaya gelen çocuğun astım hastası olma riski yüzde 90’dır. Bu nedenle genetik olarak ailede bir yüklülük varsa daha dikkatli olunmalıdır. Ancak ailede ilk kez o bireyde de astım ortaya çıkıyor olabilir.

Çocuk yaşlarda çevresel faktörlerin etkisinde kalmak da önemli bir risk faktörüdür. İnek sütü,  anne ve babanın sigara içmesi, çocuğun bebeklik döneminde çok ciddi enfeksiyonlar geçirmesi de astıma yol açabilen tetikleyicilerdendir.”

Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu

“EN ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ HASTANIN İLAÇLARINI DÜZGÜN KULLANMAMASIDIR”

. Astım krizini başlatan faktörler nelerdir?

“Sigara, alerjenler, hava kirliliği gibi faktörler astım krizini başlatma konusunda tetikleyici olabilir. Ancak, her astımlı bütün risk faktörlerine duyarlı olacak diye bir kaide yoktur. En önemli risk faktörü astımlı hastanın ilacını düzgün kullanmasıdır. Baskılayıcı ilaç denilen tedavilerini düzgün kullanmayan hastalar krize girebilir. İlaçlarını aksatmadan kullanan  hastalar ise tetikleyiciyle karşılaşsalar bile krize girmeyebilirler. Bizim en sık karşılaştığımız neden viral enfeksiyonlardır. Mesela  grip sonrasında aylarca dinmeyen öksürük bir astım belirtisidir. Bu bronşların aşırı duyarlı olduğunu gösteren bir durumdur.”

. Astım tedavisi hangi yöntemlerle yapılır?

“Astım tedavisinde kullanılan iki tip ilaç var. İnhaler dediğimiz cihazlar ve spreylerle akciğere gönderdiğimiz ilaçlar. Bunlardan birincisi, şikayeti olsun ya da olmasın hastaların düzenli kullanmak zorunda olduğu ilaçlardır. Hava yolundaki iltihaba yönelik kullanılan solunum yoluyla alınan ‘antienflamatuvar’ ilaçlardır. Diğeri ise hastaların sıkıştığında kullandıkları ve bu yüzden çantalarında, ceplerinde taşıdıkları bronş açıcı ilaçlardır.”