Güneş Yanıklarına Nasıl Müdahale Etmeliyiz?

Cildimiz, vücudumuzun çevrenin zararlı etkilerine doğrudan maruz kalan bölgesi. Cilt üzerinde çevre kaynaklı rahatsızlıkların başında da özellikle yaz aylarında yaşanan güneş yanıkları geliyor. Peki güneş yanıklarına çözüm olarak halk arasında sıklıkla başvurulan yoğurt, diş macunu sürmek gibi geleneksel yöntemler doğru mu? Güneş yanıklarında neler yapılmalı, nelerden uzak durulmalı? Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Dr.Öğr.Üyesi Gaye Hafez, güneş yanıklarına ilk müdahale konusunda önemli bilgiler paylaştı.

“YOĞURT VE DİŞ MACUNU DAHA FAZLA TAHRİŞ EDER”

Güneş yanıklarına müdahalelerde öncelikle cildi nemlendirmek ve serinletmek gerektiğine dikkat çeken Dr.Gaye Hafez, “Soğuk su ile ıslatılmış temiz bir bezle, cildi nemlendirmek hem kaşıntı hem yanma hissini azaltır. Halk arasında, güneş yanığı sebebiyle oluşan yanma ve ağrı hissinin giderilmesi için yoğurt veya diş macunu sürmek halen devam eden yanlış uygulamalardır. Cildin hava almasının bu gibi ürünlerle engellenmesi, cildi daha fazla tahriş eder. Güneşe uzun süreli bir maruziyet söz konusuysa, yanığa kaşıntı ve acı eşlik eder. Bunu gidermek için antialerjik ilaçlar kullanılabilir. Su kaybı, cildin kurumasına sebep olur, cilt kurudukça kaşıntı hissi artar. Bu sebeple bol su içmek de yapılması gerekenler arasında ön sırada olmalı” bilgilerini paylaştı.

FINDIK VE LAVANTA YAĞI, SARI KANTARON VE ALOE VERA ÇOK ETKİLİ  

Güneş yanıklarında kullanılabilecek, yanığın iyileşmesinde destekleyici etkileri bilinen bitkisel krem ve doğal karışımlar olduğunu belirten Dr. Gaye Hafez şunları söyledi:

“Kuru, normal ve karma ciltlerde güneş yanığında yara iyileştirici olarak, dekspantenol kullanılır. Bitki ekstresi içeren kremlere örnek vermek gerekirse, Sarı kantaron (Hypericum perforatum, St John’s wort) içeren kremler, güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılabilir. Aloe vera bazlı krem ve solüsyonlar, hem cildi serinletir hem de diğer etken maddelerle hızlıca emilebilir. Yanık kremi olarak sıkça kullanılan Hamamelis virginiana içeren krem ve pomadlar, güneş yanığı iyileştirmede de etkilidir. Arnica montana içeren kremler, özellikle ödem ve morarmalarda etkilidir, cildi rahatlatır. Kuru ve çatlamış ciltlerde, Calendula officinalis, Türkçesiyle Aynısefa, cilde iyi bir bakım sağlar, yumuşatır. Halk arasında çok bilinmeyen ama güneşe karşı doğal koruyucu özelliği de bulunan bir diğer ürün ise, cildi yumuşatan tamanu (Calophyllum inophyllum) yağıdır. Bir çeşit fındık yağı olarak bilinir. Tek başına kullanılabildiği gibi, diğer krem ve yağlarla da karıştırılabilir. Güzel kokusuyla kozmetik ve dermokozmetik ürünlerin içeriğinde bulunan Lavanta (Lavandula angustifolia) yağından da söz etmek yerinde olur, çünkü iyi bir nemlendiricidir. Güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılır, acı hissinin giderilmesini sağlar.”

Güneş yanıklarında içeriği tam olarak test edilmemiş ürünler ve halk arasında yapılan, etkisi araştırılmamış karışımların cilde daha fazla zarar verebileceği uyarısını yapan Dr.Gaye Hafez, “Yanık bir cilt, hassastır, enfeksiyona açıktır. Mevcut hasara, enfeksiyonun eklenmemesi için özellikle ileri derece yanıklarda dermatoloğa başvurulması gerekir” dedi.

GÜNEŞ YANIKLARINDA DOĞRULAR-YANLIŞLAR:

Dr.Gaye Hafez, güneş yanıklarına karşı doğru ve yanlış uygulamaları şöyle sıraladı:

Doğrular:

• Bol su içmek
• Soğuk suyla ıslatılmış bezle cilde kompres yapmak
• Etkisi ispatlanmış, eczacı/doktor tavsiyesiyle önerilen krem/pomad/losyon/doğal karışımlar ile cildi nemlendirmek
• İleri derece yanıklarda dermatoloğa başvurmak

Yanlışlar:

• Etkisi bilinmeyen herhangi bir ürünü cilde temas ettirmek
• Yoğurt, vazelin, diş macunu sürmek
• Ezik gibi durumlarda cilde et yapıştırmak
• Yanık sonrası güneşte kalmaya devam etmek
• Giysiler ile suya girmek (giysiler güneşten korumaz)
• Güneş koruyucu kremleri gerektiği sıklıkta kullanmamak