Halluks Valgus’un Nedenleri

Halk dilinde ayak baş parmak çıkıntısı olarak bilinen Halluk Valgus hastalığını nedenleri, ameliyatı ve iyileşme süreci konusunda bilgilendirmede buluna İstanbul Cerrahi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü Uzmanı Op. Dr. Gökçe Mık, Halluk Valgus hastalığının (ayak baş parmak çıkıntısı) kadınlarda daha fazla oranda görüldüğünü belirtti.

Hastalığın kadınlarda erkeklere oranla 4 ila 7 kat daha fazla görüldüğünü söyleyen Mık, “Hastalığın tam Türkçesi ayak baş parmağının dışarı doğru eğilmesi demektir. Halk arasında bu hastalık ayak baş parmak çıkıntısı veya bunyon olarak bilinir. Bu hastalıkta ayağın birinci parmağının tarak kemiğinin içeri doğru baş parmak kemiğinin de dışarı doğru eğilmesiyle bir köşe yapması ve köşe noktasından da kemiğin çıkıntılı bir hal almasıdır. Bu hastalık genellikle erken yaşta çok hafif düzeyde başlar, zaman içinde ilerleyerek daha ciddi bir hal alır. Belli bir açıyı aştığı zaman hastanın hayat kalitesini düşürücü, ağrı yapıcı ve ayakkabı giymesini zorlaştırıcı semptomlar oluşturmaya başlar” dedi.

HALLUKS VALGUS’UN GÜNLÜK HAYATA ETKİLERİ NELERDİR?
Hastalığın günlük hayata etkisinden bahseden Mık, “Etkileri bu hastalığın ilerlemesiyle beraber ortaya çıkar. En önemli etkisi hastaların hayat kalitesini ciddi şekilde düşürmesidir. Hayat kalitesi öncelikle ayak baş parmak kenarında ağrı-kızarık oluşmasıyla düşmeye başlar. Daha sonra hastalar ayakkabı giymekte zorlanır. Bayanlarda uzun topuklu ayakkabı giymekte zorlanması ilk başlarda olur. Fakat ilerleyen safhalarda hastalar normal spor ayakkabıları bile giymekte güçlük çekerler. Bunun sonucu olarak hastalar hareket kabiliyetlerinde azalma hissederler. Günlük enerji yakma miktarlarını azaltırlar. Çok rahat hareket edemezler, yürüyemezler ve düzgün spor yapamazlar. Bundan dolayı normal miktarda günlük diyetlerini alsalar bile yakacakları kalorileri azaldığı için kiloları artmaya başlayabilir. Hastalar genellikle bunu şöyle ifade ederler ‘Doktor bey ben normal yiyorum fazla abartı yok fakat kilo almaya başladım, yediğim her şey yarıyor’. İşte böyle durumlarda çok alakasız görünse bile ayağımızdaki bu ağrının buna sebep olabileceğini bilmeliyiz. Bu hastalıkla kalp tansiyon şeker hastalıklarına pasif hayatta daha çok kolay geçileceği unutulmamalı” şeklinde konuştu.

HALLUKS VALGUS ÜLKEMİZDE YAYGIN BİR HASTALIK MIDIR?
Halgus Valgus’un Türkiye’de olduğu gibi bütün dünyada da çok yaygın bir hastalık olduğuna dikkat çeken Mık şunları kaydetti: “18-65 yarası yetişkinlerin yüzde 25’inde görülebilen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık kadınlarda erkeklere oranla 4 ila 7 kat daha fazla daha sık gözükür. Bir erkeğe karşın 6-7 kadında bu hastalığı görmek mümkün. Bunun nedeni genetik faktörler olduğu kadar, bayanları uzun ucu sivri dar ayakkabıları kullanması etkisi olduğu da düşünülmektedir. Bilimsel olarak bu kanıtlanmamış olsa da bu hastalığa yatkınsak ve üstüne de bu ayakkabıları çok sık giyiyorsak bu hastalığa yakalanma olasılığı artar. 65 Yaşından sonra bu hastalığın görülme sıklığı yüzde 35’e kadar çıkmaktadır. Toplumda her yüz kişiden 35 tanesi 65 yaş üstü bu hastalığa yakalanmaktadır. Bizim daha çok tedavi ettiğimiz grup 30-40 yaş arası aktif çalışan, genç hasta grubudur. Çünkü bu hastaların ayakkabı giyme varyasyonları farklılıklar göstermektedir. Bu hastalar çok hareketli ve çok spor yapan hastalar olduğu için bu yaşlarda sıklıkla bu hastalığı görmekteyiz.

YANLIŞ AYAKKABI TERCİHİ HALLUKS VALGUS’A NEDEN OLUR MU?
Yanlış ayakkabı tercihi tek başına Halluk Valgus’a yol açmaz. Bu hastamızda genetik alt yapının olması, ailesel bir yatkınlığın olması gerekir. Böyle hastalar dar, çok uzun topuklu ucu sivri ayakkabılar giyerlerse bu hastalığı durduk yere sıfırdan yaratmazlar ama bu hastalığa sahip olanların bu hastalığın ilerlemesi ve semptomların daha ciddi hale gelmesi kaçınılmaz olur.

HALLUKS VALGUS AMELİYATI NASIL OLUR?
Bu hastalığın ameliyatı derecesine ve tipine göre değişiklik göstermektedir. Zaten tedavinin başarılı olması için hangi tip Halluks Valgus’a hangi derecede sahip olduğunun belirlenmesi ve buna göre uygun tedavinin doktorunuz tarafından seçilmesi gerekir. Hastalığın tedavisi ameliyat olmadan tam olarak mümkün değildir. Ameliyatsız olarak sadece hastanın şikayetlerini azaltmaya yönelik koruyucu tedbirler alınır. Fakat tam tedavisi kemikteki deformitenin tam manasıyla düzeltilmesi, ve bunu tekrar etmeyecek şekilde yeninden kemiğin şekillendirilmesiyle olur.

HALLUKS VALGUS AMELİYATINDA HER İKİ AYAKTA AYNI SEANSTA AMELİYAT EDİLEBİLİR Mİ?
Her iki ayak aynı seansta ameliyat edilebilir. Fakat biz bir ayakta Halluks Valgus daha fazla bir ayakta az olduğu zaman genellikle daha fazla ayakta olanı öncelikle ameliyatını yapıyoruz. Daha sonra diğer ayaktaki ilerlerse onu yapıyoruz. Böylelikle ameliyat sonrası daha kolay geçiyor ve hastalar ileri derecede olan ameliyat sonrası diğerinden çok ta fazla şikayetçi olmayabiliyor. İki ayakta ileri derecede ise aynı anda yapılır.

HALLUKS VALGUS AMELİYATININ İYİLEŞME SÜRESİ NASIL OLUR? 
Hastalarımız aynı gün ayağa kalkarak, üzerine basarak yürüyebilirler. Böylelikle hastalığın tedavi sürecini kısaltmış oluyoruz. Bu süreç genellikle şu şekilde ilerliyor. Birinci gün normal kalkıp üzerine basıp yürüyebilirler. Üçüncü günü günlük hayatta her işi yapacak hale gelirler. 1 ila 2. Haftada da normal iş yaşantılarına dönebilirler. Tabi ki bu sürekli ayakta çalışılacak bir iş değilse. Bir önemli nokta bu ameliyattan sonra herhangi bir alçı, koltuk değneği kullanılmasına gerek yoktur. Hastalara yatak istirahatine gerek yoktur. Çalıştıkları işe göre uygun istirahat süresi veriyoruz. En önemli şey ameliyattan sonra 6 hafta boyunca verilecek olan ayakkabıyı giymeleri gerekmektedir. Normal ayakkabılardan farkı yoktur fakat hastaların ameliyat sonrası konforunu sağlayacak ve ameliyatlı yerini koruyacak bir dizayna sahiptir. Bu ayakkabıyla hareketlerinde normal günlük yaşantısına dönebilirler.

HALLUKS VALGUS AMELİYATINDA UYGULANAN TEKNİKLER NELERDİR?
Halluks Valgus ameliyatında birden fazla teknik uygulanabilir. Bu tip teknikler hastanın hangi tip halluks valgusa sahip olduğuna ve derecesine göre karar belirlenmektedir. En çok karşılaşılan fazla ilerlemiş, baş parmak çıkıntısı olan ve açısal olarak ta belli bir dereceyi aşmamış Halluks Valgus’larda uyguladığımız sadece tek bir yerden insizyon yaparak ameliyatı gerçekleştiriyoruz. Hastalığın daha ilerleyen tiplerinde açısal farklılık ilerledikçe daha farklı teknikler uygulanmaktadır. Ayağın hem alt hemde üstten insizyon yapılarak yapılan teknik vardır. Bu teknikte hastanın ameliyat sonrası süreci diğer tekniğe göre daha fazladır. Ama bu teknikle yapılmazsa da ileride aynı halluks valgus’un tekrar etme olasılığı olabilir. Ona göre doğru tedaviyi dizayn etmek gerekir.

HALLUKS VALGUS HASTALIĞI İLERLEDİKÇE TEDAVİSİ ZORLAŞIR MI?

Aslında bütün hastalıklarda geçerli olan bir soru. Bu Halluks Valgus’ta da çok fazla ilerledikçe deformite arttıkça tedavisi daha zor demeyelim ama daha komplike hale gelmektedir. Yine tam olarak tedavi edilebilir. Hastalar tam sağlığına kavuşabilir ama çeşitli farklılıklar içerebilir. Ameliyat süresi uzayabilir ve ameliyat sonrası hastanın iyileşme süresi uzayabilir. Çok fazla bir fark yoktur”.