Hangi Hastalıklarda Ateşleniriz?

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, gün içinde değişiklikler gösteren vücut ısımızın sabahın erken saatlerinde en düşük, akşam üzeri ise en yüksek değerlerine ulaştığını belirtiyor. Normal ateş derecesinin günün farklı saatlerinde ne kadar olması gerektiği ve hangi hastalıklarda ateşlenmenin nasıl bir seyir izlediği konularında ayrıntılı bilgi verdi.

Dil altından ölçülen vücut ısısının sabah 06:00’da 37.2 dereceden, akşam üzeri 16:00’da 37.7 dereceden daha fazla olması ateş yüksekliği veya kısaca ateş olarak tanımlanır.

Dil altından ölçülen vücut ısısı makattan ölçülen ısıdan 0.6 derece daha düşük, koltukaltı ısıdan ise 0.4 derece daha yüksektir. Vücut ısısında mevsimsel farklılıklar olabileceği gibi, gebelik, yemek yeme, endokrin faktörler ve yaş gibi fizyolojik değişiklikler de bazal vücut ısısını etkilerler.

Antibiyotiklerden önceki devirlerde tanımlanmış olan klasik ateş tiplerinin günümüzde, bazı özel durumlar dışında fazla tanısal değeri yoksa da, gene de ateşin bazı hastalıklar için özellikleri vardır.

SUBFEBRİL ATEŞ: Ateş 38 dereceyi geçmez. Soğuk algınlığı ve sinsi zatürreedeki ateş bu tiptedir.

SÜREKLİ ATEŞ: Ateş sürekli olarak yüksektir, sabah ve akşam ateşleri arasındaki fark 1 dereceden azdır.

ARALIKLI ATEŞ: Ateş aralıklı olarak yüksektir, ama sabah ve akşam ateşleri arasındaki fark artmıştır. Bu fark aşırı ise septik ateş olarak tanımlanır. Aralıklı ateşe, apselerde, lenfomada ve miliyer tüberkülozda rastlanır.

BACAKLI ATEŞ: Ateş her gün, özellikle sabahları düşer, fakat bu düşüşlerde bile normalin üzerindedir.

TEKRARLAYICI ATEŞ: Ateşli dönemler arasında birkaç gün süren tamamen ateşsiz günler vardır. Tipik örnek sıtma hastalığıdır.

ONDÜLAN ATEŞ: Ateş birkaç gün içinde yavaş yavaş yükselir, yavaş yavaş düşerek normale gelir. Birkaç gün ateş olmaz, sonra tekrar aynı şekilde yükselir. Bu dalgalanmalar haftalarca sürebilir. Bruselloz için tipiktir.

PEL-EBSTEİN TİPİ ATEŞ: 3-10 gün ateşli ve 3-10 gün ateşsiz dönemler vardır. Hodgkin hastalığı ve diğer lenfomalarda görülür.

DÜZENSİZ ATEŞ: Hiçbir ateş tipine benzemeyen, karışık ateş yükselmeleridir. Enfeksiyonlarda ve kanserlerde rastlanır.

TÜBERKÜLOZ ATEŞİ: Tüberküloz genellikle sinsi başlangıçlı ve sinsi seyirli bir hastalıktır. Ateş, başta subfebrildir, ama hastalık ilerledikçe yüksek ateşlere de rastlanabilir. Bu, daha çok akşam üzerileri yükselen bir ateş şeklindedir ve hastayı çok fazla rahatsız etmez. Birçok hastada gece terlemesi de vardır. Öksürük, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı… diğer sık rastlanan belirtilerdir.

GRİP ATEŞİ: Ani olarak, titreme, yüksek ateş, baş ve kas ağrıları, halsizlikle başlar. Ateş ilk gün hızla yükselir, 38-41 derece arasında 2-3 gün sürer ve daha sonra düşmeye başlar. Soğuk algınlığında ise ateş normaldir veya kısa süreli subfebril ateş de olabilir.

Gripli bir hastada akut tablonun ve ateşin düzelmeyip öksürük, morarma, nefes darlığı gibi belirtilerin de ortaya çıkması ya da akut grip belirtileri geçtikten bir süre sonra ateşin yeniden yükselmesiyle beraber öksürük, balgam, yan ağrısı gibi belirtiler zatürree geliştiğinin işaretleridir.

ZATÜRREE ATEŞİ: Zatürree genellikle, bir üst solunum yolları enfeksiyonunun hemen sonrasında, çok ani olarak şiddetli üşüme ve titreme ile başlar. Bir saat kadar süren bir nöbetin ardından ateş hızla 39-40  dereceye kadar yükselir. Çarpıntı, soluk sayısında artış,  kuru öksürük ve çoğu zaman şiddetli yan ağrısı vardır. Uçuk sık rastlanan bir komplikasyondur. Birkaç gün içinde sarı-yeşil renkte iltihaplı balgam ortaya çıkar.