`Hayır` Diyememenin Nedenleri

“Hayır” demek neden zor? Karşımızdakini kıracağımızı düşündüğümüz için mi? Bencil olarak görüleceğimiz kaygısı yüzünden mi? Yoksa sadece, nasıl hayır diyeceğimizi bilemediğimiz için mi? Tüm bu soruların cevabını Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Aylin Sezer veriyor. 

Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Aylin Sezer, “Hayır”ın bize sorulan soruya verilecek iki cevaptan birisi olduğunu; “Evet” ne kadar doğal ve kabul edilir bir cevapsa “Hayır”ında öyle olması gerektiğini söylüyor ve şöyle devam ediyor:

“Hayır diyememek, aslında başkasının düşüncesini, isteğini, ihtiyacını kendininkinin önüne koymaktır. Bu sebeple de hayır demek, zaman zaman bencillikle ilişkilendiriliyor. Oysaki bencillik, kendini düşünmek değil, kendinden başka kimseyi düşünmemektir. Bir karar alırken, kişi hem kendini hem de başkalarını düşünebilir.”

Uzm. Psk. Aylin Sezer, gerektiği zamanlarda hayır diyebilmek, aslında kişinin kararı; kendi düşüncesini, duygusunu, isteğini ve ihtiyacını gözeterek vermediğini bu kararın kişinin kendi kararı olduğunu belirtiyor. Bunu yapabilmek hem kendini iyi tanımayla hem de iyi ifade edebilmeyle ilişkilidir. İnsan kendisini ne kadar iyi tanıyorsa ve sahip olduğu kişilik özelliklerini ne kadar kabul etmişse, onları gözönüne alarak bir karar almak veya tepki göstermek o kadar anlamlıdır. 

HER İNSAN GEREKTİĞİNDE “HAYIR” DİYEBİLMELİ

Uzm. Psk. Aylin Sezer’e göre, gerektiği zamanlarda hayır diyebilmek, aslında kişinin kararını; kendi düşüncesini, duygusunu, isteğini ve ihtiyacını gözeterek vermesi demektir. Bu karar kişinin kendi kararı ve onun için en doğru olan. Bunu yapabilmek de hem kendini iyi tanımayla hem de iyi ifade edebilmeyle ilişkilidir. İnsan kendisini ne kadar iyi tanıyorsa ve sahip olduğu kişilik özelliklerini ne kadar kabul etmişse, onları gözönüne alarak bir karar almak veya tepki göstermek o kadar anlamlıdır.

HAYIR DİYEMEMEK…

Hayır diyememek, kişinin kendi istekleriyle ilgili özgüvenini kaybetmesine de sebep olabiliyor. Uzm.Psk. Aylin Sezer, “Başkalarının isteklerini kendi isteğinin önüne koymak, kendi ihtiyaçlarını değersizleştirmek. Bu durum sık yaşanırsa da kişinin kendiyle ilgili değersizlik hissi artabiliyor” diyor. 

İş ilişkilerinde veya sosyal ilişkilerde  “Hayır diyememek” ardarda olduğunda ve farklı durumlarda yaşandığında, bu hatıralar birikiyor. Bir süre sonra kişi, karşı tarafa öfke duymaya başlıyor. Uzm.Psk. Aylin Sezer, ilişkilerin iki taraf da kendini eşit bir şekilde ifade edebildiğinde sağlıklı olacağını; bunun mümkün olmadığı ilişkilerde, bastırılan istek ve tepkilerin, zamanla öfkeye dönüşebildiğini çoğunlukla zamansız bir şekilde çıkan bu öfkenin de ilişkilere büyük zarar verebileceğini belirtiyor.

Hayır demek, karşı tarafı üzmek, kırmak demek olmak zorunda değil. İki kişi farklı görüşte olup, bunu birbirlerine sakin bir şekilde ifade edebilirler. Uzm. Psk. Aylin Sezer, herkesin fikrinin, isteğinin aynı şekilde değerli olduğunu ama bunu karşı tarafa böyle aktarmanında da kişinin elinde olduğunu söylüyor.