Hayvan Isırıkları ve Kuduz

Liv Hospital-Samsun Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu kuduz ile mücadele konusunda son bilgileri Sağlığım için Herşey’e anlattı.

HAYVAN ISIRIKLARINDA VE TIRMALAMALARDA YAKLAŞIM NE OLMALIDIR?

Kuduzla Mücadele Uygulamaları ve Profilaksi Genelgesi 14.3.2019 tarihinde Sağlık Bakanlığı tarafından güncellenmiştir. Bu genelge ile birlikte kuduz ile mücadele saha rehberi de güncellenmiştir. Buna göre;

• Hayvan ısırıklarında, tırmalamalarında ve hayvanların salgılarının göze, buruna, ağıza veya cilt bütünlüğü bozulmuş deriye temas etmesi durumunda, hemen yara yeri sabun ve suyla yıkanmalıdır. Yaralanmaya neden olan hayvan gözlem altına alınmalı, aşılı olup olmadığı öğrenilmelidir.
• Hayvan ısırığı yarası olanlar vakit geçirmeden bu konuda yetkili sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve ilgili birimin önerilerine uymalıdır.
• Hayvan ısırıkları ve tırmalamalarında sadece kuduz değil, tetanoz ve bakteriyel enfeksiyon riski de vardır.
• Yaranın durumu ve kişinin tetanoz bağışıklık durumuna göre gerekirse tetanoz aşısı yapılır.
• Hayvanların ağızlarından ve tırnaklarından yaralanma sırasından bakteriler yara yerine bulaşıp enfeksiyona (örneğin kedi tırmığı hastalığı) neden olur. Gelişebilecek bu tür bakteriyel enfeksiyonları önlemek için antibiyotik kullanılması önerilir.
• Kuduz aşısı ve koruyucu immunglobulin uygulaması kuduzu gelişmesini önler. Bununla birlikte her hayvan ısırığı ve tırmalamasında mutlaka kuduz aşısı ve immunglobulin yapılması gerekmez. Hayvanın durumu, hayvanın kaçıp kaçmadığı, yaralanmanın özelliklerine göre hekim tarafından aşı ve immunglobulin kullanılıp kullanılmayacağına karar verilir.

Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu

KUDUZ NEDİR?

Kuduz genellikle yabani hayvanların ısırması ile insanlara bulaşan ölümcül bir virüs hastalıktır. Kuduz merkezi sinir sistemini etki eder ve bu yolla ölüme neden olur. Virüs enfekte hayvanların tükürüğünde bulunur; ısırma veya tükürüğün, göze, buruna, ağıza veya cilt bütünlüğü bozulmuş deriye teması ile bulaşır. Aşılanmış köpek ve kedilerden kuduz bulaşması beklenmez, bu nedenle tüm evcil kedi ve köpekler kuduz açısından aşılanmalıdır.

HANGİ HAYVANLAR KUDUZ BULAŞTIRIR?

Kedi, köpek, vahşi hayvanlar (tilki, kurt) ve yarasalar kuduzu bulaştırabilir. Küçük kemirgenlerin (Fare, sincap, hamster, kobay, tavşan) kuduz bulaştırdığı şimdiye kadar gösterilmemiştir.

KUDUZ AÇISINDAN RİSK ALTINDA OLANLARA HASTALIĞI ÖNLEMEK İÇİN AŞI YAPILIR MI?

• Kuduz açısından riskli mesleklerde çalışanlara kuduz aşısı (üç doz; 0, 7, 14 ve 21 veya 28. günlerde) yapılabilir.
• Veterinerler, veterinerlik öğrencileri ve teknisyenleri
• Kuduz virüsü veya virüs içerebilecek materyallerle çalışan laboratuvar çalışanları
• Kuduzla karşılaşma riski olan tarım, hayvancılık çalışanları
• Mağaralarda çalışan inceleme yapan araştırıcılar
• Kuduz hayvanla temas etme olasılığı olan turistler