Hedef: Veremsiz Türkiye

Şubat 4, 2021 - 23:32

Verem ya da diğer adıyla tüberküloz genellikle sessiz başlangıç gösterir, kronik bir tabloda seyreder. Tüberküloz hastalığının belirtileri, genel yakınmalar ve akciğere özgü yakınmalar olmak üzere iki grupta toplanabilir. Akciğer dışı diğer organ tutulumu varsa tutulan organa özgü bulgular görülür.

Genel yakınmalar; özellikle akşama doğru yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğere özgü yakınmalar ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken miktarlarda kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığıdır.

Yakınmalar genellikle hafif başlar, yavaş ilerler. Hastalar bu yakınmaları başka nedenlere bağlayabilir ve doktora geç başvurabilir. Bu durum hastalığın daha çok yayılmasına ve tutulan organın daha fazla tahrip olmasına sebep olur. Bu arada hasta çevresine basil saçar ve daha çok kişinin infekte olmasına neden olur. Bu nedenle özellikle iki haftadan uzun süren öksürük ve diğer yakınmaları olan kişilerin en kısa zamanda sağlık merkezine başvurmaları çok önemlidir.

KİMLER TÜBERKÜLOZ HASTALIĞI AÇISINDAN YÜKSEK RİSK ALTINDADIR?

Tüberküloz enfeksiyonu riskini artıran durumlar şunlardır:

. Yüksek tüberküloz prevalanslı yerde yaşamak,

. Tüberküloz basiliyle karşılaşma olasılığının yüksek olması, karşılaşma süresinin uzun olması, el

. Kişisel duyarlılığın yüksek olması

. Tüberküloz hastası ile yakın temas

Tüberküloz enfeksiyonunun aktif tüberküloza dönüşme riskini artıran durumlar ise şöyle sıralanmaktadır:

. Enfeksiyonun yeni gelişmiş olması (ilk 2 yıl)

. Vücut ağırlığının ideal vücut ağırlığından düşük olması

. Enfekte olan kişinin 0-5 yaşta ya da çok ileri yaşta olması

. Sigara kullanımı

.Uyuşturucu kullanımı

. Uzun süre kortizon kullanımı

. Bağşıklığı baskılayan tedaviler

. Bağışıklık sisitemini baskılayan herhangi bir hastalığın (diyabet, silikozis, HIV enfeksiyonu, lösemi, lenfoma, kronik malabsorbsiyon sendromları,transplantasyon, kronik böbrek yetersizliği, hemodiyaliz) varlığı.

Sağlık Bakanlığı tarafından bu yıl 3-9 Ocak tarihleri arasında gerçekleştirilecek “69. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası” çerçevesinde yurt genelinde çeşitli etkinlikler düzenleneceğini açıklandı.

SAĞLIK BAKANLIĞI’NDAN TÜBERKÜLOZ AÇIKLAMASI

Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan basın açıklamasında “Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye” sloganıyla gönderilen basın açıklamasında baslıca şu bilgilere yer verildi:

“Verem (tüberküloz) hastalığı, “M. tuberculosis” basili tarafından oluşturulan ve hava yolu ile bulaşan bakteriyel bir hastalıktır. Ülkemizde verem hastalığı ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalığa karşı toplumun bütün kesimlerinin dikkatinin çekilmesi amacıyla her yıl Ocak ayının ilk pazar günü ile başlayan hafta Verem Eğitim ve Propaganda Haftası olarak belirlenmiştir.

Tüberküloz (TB), insanlık tarihi kadar eski bir hastalık olmasına rağmen halen tüm dünyada bir halk sağlığı sorunu olarak önemini korumaktadır. Dünya Sağlık Örgütü “Küresel Tüberküloz 2015 Raporu”na göre dünya genelinde tüberkülozun görülme ve tüberküloza bağlı ölüm oranları hızları düşmektedir. Buna rağmen küresel tüberküloz yükü halen çok yüksektir. 2014 yılında dünya genelinde 9,6 milyon yeni vaka ve 1,5 milyon tüberkülozdan ölüm olduğu tahmin edilmektedir.

Türkiye genelinde 2005 yılında verem savaşı dispanserlerine kayıtlı toplam tüberküloz vaka sayısı yaklaşık 21 bin iken, 2014 yılında vaka sayısı 13 bin 378’e düşmüştür. Ülkemiz DSÖ kriterlerine göre eliminasyon fazına girmiştir. Bu kapsamda önümüzdeki yıllarda ülkemizde yürütülen tüberküloz kontrol programı tüberküloz eliminasyonunu hedefleyecek şekilde güçlendirilerek sürdürülecektir.

Tüberküloz vakalarının özellikle de bulaştırıcılığı en fazla olan yayma (+) akciğer tüberkülozu vakalarının (balgamında verem mikrobu tespit edilmiş vakalar) başarı ile tedavi edilmesi tüberküloz kontrolünde en önemli hususlardan birisidir.

Verem hastalığına yakalananların aileleri ve diğer temaslıları da Verem Savaş Dispanserleri’ne davet edilerek kontrol edilmektedir. Bulaştırıcı olan hastaların yakın çevresindekilere koruyucu ilaç verilmekte olup hasta olduğu tespit edilenlere ise tedavi başlanmaktadır.

ULUSAL TÜBERKÜLOZ KONTROL PROGRAMI

Dünyada tüberküloz kontrolü için DSÖ tarafından küresel bir kontrol programı, ülkemizde ise aynı standartlarda ve paralelde bir Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı uygulanmaktadır. Ülkemizde başarıyla uyguladığımız “Sağlıkta Dönüşüm Programı” kapsamında Bakanlığımız ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği içerisinde tüberküloz kontrol hizmetlerini sürdürmektedir.

Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı çalışmaları “Tüberkülozsuz Bir Dünya” oluşturmak amacıyla, Doğrudan Gözetimli Tedavi Stratejisi (DGTS) ve Stop TB Stratejisi çerçevesinde kamunun yanında özel sektör, sivil toplum örgütleri ve gönüllü kuruluşlarla birlikte yürütülmektedir.

“TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZ TEDAVİSİ ÜCRETSİZ”

Ülkemizde verem hastalığının teşhis ve tedavisi ücretsiz olarak yapılmaktadır. Tüberküloz ve dirençli tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan birinci ve ikinci seçenek tüberküloz ilaçları, Bakanlığımızca temin edilerek ücretsiz olarak hastalara verilmek üzere sağlık kuruluşlarına dağıtılmaktadır.

Ülkemizde verem hastalarının tedavilerinin düzenli yürütülmesini sağlamak amacıyla hasta odaklı Doğrudan Gözetimli Tedavi uygulanmaktadır. Doğrudan Gözetimli Tedavi uygulamasında hasta tüm tedavi süresince ilaçlarının her dozunu bir görevlinin ya da sorumlunun gözetiminde içer ve bu durum kayıt altına alınarak tedavinin başarıyla sonuçlanması sağlanır.

Özetle;

Verem hava yoluyla bulaşan, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.

Toplumu veremden korumanın en etkili yolu verem hastalarının erken teşhisi ve başarılı tedavisidir.

Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu bir kağıt mendille kapatınız. Kağıt mendiliniz yoksa ellerinize değil kolunuzun iç kısmına öksürün veya hapşırın.