Hepatit B Aşısı

Bugün için sadece hepatit A ve Hepatit B`ye karşı aşı mevcut olup, bu nedenle sadece hepatit A ve hepatit B aşısı vardır. Hepatit B aşısıyla ilgili olarak şu sorular sorulabilir.

. Hepatit B aşısı kimlere önerilir?
Pratik olarak özellikle gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelerde mümkünse herkesin aşılanması, gelişmiş ülkelerde ise risk gruplarının aşılanması gerekir.

Ancak bugün için ülkemizde de uygulanan hepatit B aşısı, yeni doğan tüm bebeklere, ailede hepatit B taşıyıcısı varsa ailenin kalan tüm bireylerine, taşıyıcının yakınında bulunan ve yakın temasta bulunduğu tüm kişilere, taşıyıcı kişilerin cinsel eşlerine, genel ev kadınlarına, homoseksüel ve biseksüel kişilere, damar içi uyuşturucu kullanan uyuşturucu bağımlılarına, özellikle diyalize giren böbrek hastalarına, sık sık kan ve kan ürünleri verilen hemofili benzeri hastalarına, AİDS gibi bağışıklık sistemi yetersiz olan hastalara, yaşlı bakım evleri, kreşler, hapisaneler, askeri kışlalar, yatlı okullardakilere, yemek ve gıda sektöründe çalışanlara, sağlık sektöründe çalışan başta doktor ve hemşire olmak üzere tüm çalışanlara, bugün için hemen hemen tüm nüfusa hitap eden berber, kuaför, manikür, pedikür sektöründe çalışanlara hepatit B aşısı yapılmalıdır. Ayrıca Diyabet, diğer nedenlere bağlı kronik karaciğer hastalığı ve özellikle de kronik hepatit C hastalarına hem hepatit A ve hem de B aşısı yapılmalıdır.

. Hepatit B aşısı kaç doz yapılmalıdır?
Hepatit B aşısı bebeklerde 0,1. ay ve 6. ayda, erişkinlerde de benzer şekilde toplam üç doz aşı yapılmalıdır.

. Aşı, hangi oranda koruyucudur?
Sağlıklı bireylerde % 90-95 oranında, bağışıklık sisteminde bozukluk olan kişilerde daha düşük orandadır.

. Hepatit B aşısının koruyuculuğu ne zaman başlar, ne kadar sürer?
Aşı yapıldıktan sonra ilk bir ayda koruma başlar ancak maksimum koruma üç doz aşıdan sonra olup, bugün için bilinen yaklaşık 15 yıldır.

. Hepatit B taşıyıcılarına aşı yapılabilir mi?
Hayır, yapılmaz.

. Hamileler Hepatit B aşısı olabilir mi?
Hepatit B aşısı inaktive virus aşısı olup, fetusa etkisi tam olarak belli olmadığından steril şartlarda doğum yapamayacak hamilelere aşı yapılması önerilir. Ancak mümkünse hamile kalmadan önce hamile kalmayı planlayan kadınların en az 6 ay önce HBsAg negatif ise aşılama yaptırdıktan sonra hamile kalmaları uygundur.

. Hepatit B aşısı kimlere yapılamaz?
Bazı durumlarda yeterli bağışıklık oluşturulamayacağı için aşı yapılmaması gerekir. Bu durumlar; ailede hepatit B`ye bağlı aşırı duyarlılık hikayesi olanlar, steroid gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaç alımını gerektirecek bir hastalığı olanlar ve halen bu tür ilaç alanlar, lösemi, lenfoma, aktif tüberkülozu olanlar, ağır böbrek yetmezliği, radyoterapi alan hastalar, yüksek ateş ve ishali olanlar, zatürresi olan hastalar gibi.

. Hepatit B aşısına bağlı olarak ne tür yan etkiler ortaya çıkabilir?

Aşıya ve aşı içindeki maddelere karşı aşırı duyarlılığı olanlar hariç çok önemli yan etki oluşmaz. Bunun dışında aşı yerinde hafif ağrı ve kızarıklık, hafif yorgunluk, eklem ağrısı ve ateş olabilir.

. Hepatit B aşısının önemini nedir?

Hepatit B dünyada en fazla ölüme neden olan sigaradan sonraki en fazla kansorejen potansiyeline sahip etken olduğundan, hepatit B`ye bağlı gelişen karaciğer sirozunun ve karaciğer kanserinin tamamen yok edilmesi aşıyla mümkündür. Bu nedenle özellikle yeni doğan ve çocukluk yaşında alınan hepatit B virüsü % 90 kronikleştiğinden bu hastalığın çok ucuz ve basit olarak yok edilmesi, aşılamayla mümkün olduğundan, aşılama oldukça önemli ve faydalıdır.

Doç. Dr. Mehmet Sökmen

(Sağlık Bakanlığı Ümraniye Devlet Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği Şefi)