Hepatit B ve C Tedavisinde Antiviral ilaçlar

Viral hepatitlerin tedavisinde halk arkasında hap tedavisi olarak bilinen antivirallerin yeri nedir?Hangi hastalarda tedaviye başlamak gerekir? Antiviral tedaviler sadece koronikleşmiş vakalarda mı uygulanır? Akut hepatitlerde ilaç kullanılmasını gerektiren durumlar olabilir mi?Antiviral ilaçlar hamileliğe engel teşkil eder mi?İlaçların anne sütüyle bebeğe geçme riski nedir?Antiviral kullanımına bağlı olarak ne tür yan etkiler ortaya çıkabilir? Tedavide ne gibi gelişmeler var?

İstanbul Tıp Fakültesi Gastroenteroloji-Hepatoloji Bilim Dalı öğretim üyesi ve Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Sabahattin Kaymakoğlu merak edilen bu tür soruları Sağlık Adası yayınlarından çıkan “Sorular ve Yanıtlarla Hepatitler… Sarılık ile Hepatit Aynı Şey mi?” isimli kitapta ayrıntılarıyla anlatıyor. Gazeteci Esra Kazancıbaşı Öztekin’in alanında uzman 15 hekimle viral hepatitler konusunda yaptığı söyleşilerden oluşan kitapta Prof. Dr. Kaymakoğlu’nun bazı yanıtları şöyle:

.Hangi viral hepatitlerin tedavisinde antiviral ilaçlar kullanılır?
“Viral hepatitleri iki gruba ayırmak gerekiyor. Bazı viral hepatitler akut olarak karaciğeri hasta eder ve 6 ay içinde vücuttan atılırlar. Bazı viral hepatitler ise akut karaciğer hasarı yaptıktan sonra vücutta kalmaya devam eder. Hasta, yaşamının bundan sonraki döneminde bu virüsleri taşır.

Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri karaciğeri seven ‘hepatotrop virüsler’ diye isimlendirilir. Bunlar arasında Hepatit A virüsü ve Hepatit E virüsü 6 ayda vücuttan tamamen atılır ve dolayısıyla kronikleşmezler. Hepatit A ve Hepatit E’de  ‘antviral tedavi’ söz konusu değildir. Hepatit B, Hepatit C ve Hepatit D ise kronikleşebilen virüslerdir. Viral hepatitler söz konusu olduğunda, antiviral tedavi denildiğinde Hepatit B, Hepatit C ve Hepatit D virüslerine yönelik kullanılan ilaçlar akla gelir. Ancak bu ilaçlardan interferonlar genellikle ayrıca isimlendirilir, buna karşılık ağızdan kullanılanları için ‘oral antiviraller’ veya kısaca ‘antiviraller’ denir.”

. Antiviral ilaçlar ne işe yarar?
“Halen elimizde mevcut olan antiviraller, Hepatit B ve C virüslerinin üremesini durdurarak onları etkisiz hale getirmeye yarayan ilaçlardır. Hepatit D virüsünde etkili tek tedavi halen interferonlardır.”

. Peki, akut hepatitlerde de “antiviral” kullanımını gerektiren durumlar olabiliyor mu?
“Akut B Hepatiti’nde ve Akut C Hepatiti’nde bazen antiviral ilaçların kullanımını gerektiren durumlar olabilir.

Hepatit B virüsünün karaciğerin sentetik fonksiyonlarını bozduğu akut, ciddi hepatitlerde antiviral tedavi gerekir. Akut B Hepatiti’ne karaciğer komasının eşlik ettiği ve akut karaciğer yetersizliği dediğimiz durumlarda da antiviral kullanılır.

Hepatit C virüsünde ise sarılık başladıktan sonra 12. haftada virüsünün halen vücutta bulunmaya devam etmesi önemli bir kriterdir. Vücudun bağışıklık sistemi onu yenememişse, vücuttan atamışsa bu durumda tedavi gerekir.”

HAMİLELERE HAP TEDAVİSİ VERİLİR Mİ?

. Antiviral ilaçların kullanımında nelere dikkat edilmeli?
“İlacın bio yararlanımı, emilimi açısından konuya baktığımızda bazı oral antivirallerin aç karnına alınması gerekir. Böyle ilaçları yemeklerden en az iki saat önce içmek yeterlidir. Kullanılan oral antivirale göre ilacın aç karnına alınıp alınmaması gerektiği konusunda hekimler hastaları bilgilendirmektedir.”

. Hepatit B taşıyıcısı, kronik hasta ya da Hepatit C’li hamileler ve emziren kadınlar antiviral ilaçları kullanabilir mi? Bu tür ilaçların anne karnındaki bebeğe zararı olur mu?
“Ağızdan alınan antiviraller arasında hamilelikte kullanımı onaylı ilaç yok. Dolayısıyla bir hekim olarak hamilelere ‘Bunu kullanmaya devam edin’ diyemeyiz. Ancak bazı grup antiviral ilaçların hamilelikte kullanımına bağlı olarak; bebekte anomali, erken doğum gibi sorunların ortaya çıkmadığına dair elimizde bilgiler var. Dolayısıyla bu grup antivirallerin hamilelikte kullanımı emniyetli gözüküyor. Ayrıca bu ilaçlardan biriyle ilgili yüksek viral yüklü hastalarda hamileliğin son 3 ayında kullanılırsa bebeğe bulaşma riskinin azalacağına ilişkin veriler de elde edilmiştir. Bu bilgileri hastalara aktarıyoruz ve kararı kendisine bırakıyoruz.

Bu konuda uluslararası kılavuzların önerilerinde, önceden tedaviye başlanmış hastalarda karaciğer hastalığı hafif ise ilacın kesilebileceği belirtiliyor. Ama anne adayında karaciğer hastalığı ileri evrede ise, ilaç tedavisi sırasında hamile kalmışsa ilaç almaya devam edebileceği ifade ediliyor. Tabii bu konuyla ilgili çeşitli endişeleri olan kadınlara öncelikle hamile kalmamalarını öneriyoruz.

Oral antivirallerin emzirme döneminde de kullanımları onaylı değil. Anne sütüyle ilaçların bebeğe geçme ihtimali var. Ama bunların sorun oluşturduğuna ilişkin bir veri yok. Bu nedenle emziren kadınlara ağızdan alınan hap şeklindeki antiviralleri kullanmaları yönünde kesin bir öneride bulunamıyoruz.”

Sağlık Adası yayınlarından çıkan “Sorular ve Yanıtlarla Hepatitler… Sarılık ile Hepatit Aynı Şey mi?”” isimli kitapta viral hepatitlerin tedavisiyle, interferonlarla ve antiviral ilaçlarla, Hepatit B, Hepatit C, Hepatit D tedavisiyle ilgili gelişmelerle ilgili pek çok sorunun yanıtı yer alıyor. Aşağıda kitapta yanıtları yer alan sorulardan bazıları bulunuyor. Kitap yayınevlerinin yanısıra, zincir marketlerde de satılıyor. Kitabı ayrıca online kitapçılardan temin etmek de mümkün.

HEPATİT B VE TEDAVESİNDEKİ GELİŞMELER VE ANTİVİRAL İLAÇLAR

. Kronik B Hepatiti’nde antivirallerin önemi nedir?

. Hepatit B’de ağızdan ilaç tedavisine yani antiviral kullanımına ne zaman başlanmalı?

. Viral hepatitlerde ağızdan alınan antiviral haplar interferon iğneleriyle birlikte kullanılıyor mu?

. Peki, erişkin ya da çocuk Hepatit C’li hastalarda interferonla antiviraller birlikte kullanılıyor mu?

. Viral hepatitlerde oral antiviraller ne sıklıkla kullanılmalı? Hastanın durumuna göre nasıl bir yol izleniyor?

.Ağır depresyonda olan ya da psikolojik rahatsızlığı olan hepatitli kişiler ağızdan alınan antiviral hapları kullanabilir mi?

. Hepatitli hastalarda ağız yoluyla alınan antiviral ilaçların yan etkileri nelerdir?

. İlaç kullanan hepatit hastalarının ne sıklıkla hekimlerine gitmeleri gerekir?

. Antiviral ilaç kullanan Hepatit B’li bir hastada ilaçlar ne zaman kesilir? İlaç tedavisinin sona ermesine bağlı olarak hastalığın alevlenme riski var mıdır?

. Hepatit C tedavisinde antiviral tedavisi kimlere öneriliyor?

. C Hepatitinin tedavisinde ilaçlar ne kadar süre kullanılıyor? Tedavi ne zaman kesiliyor?

. Hepatit tedavisinde ne gibi gelişmeler var? Hepatitlerde antiviral kullanımında yeni geliştirilen ilaçlar var mı?

. Antiviraller ilaç kullanan hepatitli hastaların yaptığı bazı yanlışlar var mı?

Kaynak:
Kitap ismi: “Sorular ve  Yanıtlarla Hepatitler…. Sarılık ile Hepatit Aynı Şey mi?”
Yazar: Esra Kazancıbaşı Öztekin
Yayınevi: Sağlık Adası