HIV’de Erken Tanı İçin Düzenli Test Yaptırmanın Önemine Dikkat Çekmek İçin Tüm Paydaşlar Bir Araya Geldi

Toplumda HIV farkındalığını artırmayı hedefleyen Gilead’ın desteğiyle, bu alanda faaliyet gösteren STK’lar ve diğer bilimsel kurumlarla birlikte yeni bir farkındalık kampanyası hayata geçiyor. Birlikte HIV’den Güçlüyüz Platformu çatısı altında “Testini Yaptır, Hayata Katıl” sloganıyla başlatılan kampanya, HIV alanında faaliyet gösteren tüm paydaşları bir araya getirdi.

Kampanyanın 1 Aralık Dünya HIV/AIDS Günü öncesinde online gerçekleşen tanıtım toplantısına konuyla ilgili STK’lar ve bilim kurumlarından temsilciler katıldı. RAP şarkıcısı Tankurt Manas’ın kampanyaya özel hazırladığı “Test” şarkısıyla “HIV’de erken tanı için düzenli test yaptırmanın” önemine dikkat çekilecek.

Bugüne kadar birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olan HIV/AIDS, geliştirilen tedavi yöntemleri ile günümüzde ölümcül ve çaresiz bir hastalık olmaktan çıkarak, tedavi edilebilen, kronik bir enfeksiyon halini aldı. Ancak, toplumun çok geniş bir kesiminde halen HIV ve tedavi edilmediği takdirde dönüşebildiği AIDS ile ilgili yeterli bilgi ve farkındalık mevcut olmadığı için Türkiye ve içinde bulunduğu bölgede HIV yayılımı oldukça hızlı seyrediyor. Oysa tanı koyulduğunda, tedaviye erişim ve tedaviden başarılı sonuç alma oranları Türkiye’de oldukça yüksek.

Araştırmalara göre toplumun yüzde 77’si HIV hakkında bilgi sahibi değilken, yüzde 75’i ise HIV ile yaşayan bireylerin herkes gibi sağlıklı bir yaşam sürebileceğini bilmiyor. Toplumun büyük bir kısmı HIV enfeksiyonu riskinin farkında olmaması da tanı almada gecikmelere neden oluyor. Ülkemizde tüm sağlık kuruluşlarında HIV testi yapılabiliyor. Ancak HIV ile karşılaşma riskinden habersiz olan veya damgalanma korkusu yaşayan birçok kişi test yaptırmaya gerek görmüyor veya çekiniyor. Tanı almayan bireyler HIV durumunun farkında olmadığı için, farketmeden HIV’i yaymaya devam ediyorlar.

HIV yayılımını durdurmak için düzenli testin önemine dikkat çekmek amacıyla Birlikte HIV’den Güçlüyüz platformu çatısı altında, ‘Testini Yaptır, Hayata Katıl’ kampanyası hayata geçirildi. RAP sanatçısı Tankurt Manas’ın kampanyaya özel olarak hazırladığı “Test” şarkısıyla, HIV yayılımını durdurabilmek için düzenli test yaptırmanın önemine vurgu yapılıyor. HIV alanında faaliyet gösteren Pozitif-iz Derneği, Pozitif Yaşam Derneği, AIDS ve Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Derneği (AIDS ve CYBH), Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Derneği (EKMUD), Hacettepe Üniversitesi HIV/AIDS Tedavi ve Araştırma Merkezi (HATAM), HIV/AIDS Korunma ve Eğitim Derneği (HAKED), HIV Enfeksiyonu Derneği (HIVEND) ve Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği’nin (KLİMİK) destek verdiği kampanyanın lansmanı 1 Aralık Dünya AIDS Günü öncesinde yapıldı.

“Testini Yaptır Hayata Katıl!” sloganıyla başlatılan kampanya boyunca “HIV’in, tedavisi olan kronik bir sağlık durumu olduğu, düzenli tedavi ve takip ile HIV ile yaşayan bireylerin sağlıklı bir hayat sürdürebileceği ve düzenli test yaptırmanın önemi” vurgulanacak.

Kampanya ile HIV konusunda toplumsal farkındalık yaratılması ve güncel bilgi düzeyinin artırılması, test ve tanının önemine dikkat çekilmesi amaçlanıyor. Kampanya süresince, “HIV şüphesi olan ve/veya aktif cinsel yaşamı olan herkesin yakınında bulunan herhangi bir sağlık merkezine giderek test yaptırabilir, negatif tanı alan bireyler de endişelerini bir kenara bırakarak hayatlarına devam edebilir, pozitif tanı alan bireyler hemen tedaviye başlayarak sağlıklı bir yaşam sürebilir, böylece hem kendi sağlığını hem de toplum sağlığını koruyabilir” mesajları tüm sosyal medya platformlarından paylaşılacak.

ANONİM TEST MERKEZLERİ YAYGINLAŞTIRILMALI

Toplumda HIV farkındalığını artırmayı hedefleyen Gilead’ın desteklediği kampanya hakkında konuşan Gilead Pazara Erişim ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Toros Şahin, şunları söyledi:

“HIV tarama testleri tüm sağlık kuruluşlarında ve bazı belediyelerin bünyesindeki anonim test merkezlerinde yapılıyor. Anonim test merkezlerinin sayısının artması, bireylerin mahremiyet endişesi taşımadan test yaptırması, HIV ile yaşayanların tanı alması ve tedaviye erişimi açısından açısından çok önemli.  Destek olduğumuz bu kampanya, Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019-2024 HIV Kontrol ve Önleme Programı hedeflerine hizmet edecek şekilde HIV konusunda toplumsal farkındalığı, özellikle de gençler seviyesinde arttırmaya yönelik kurgulandı. ‘Testini Yaptır, Hayata Katıl’ kampanyasının Türkiye’de HIV ile mücadelede önemli bir adım olduğuna inanıyoruz. Çünkü biliyoruz ki gelişen bilim ve keşfedilen tedavi yöntemleri sayesinde risk altındaki bireylere HIV tanısı konulup tedavi altına alınabildiğinde hem kişinin sağlığı korunmuş oluyor hem de toplumsal seviyede virüsün yayılımı engellenmiş oluyor.”

Son yıllarda her yıl ortalama 3.000-5.000 arasında kişinin HIV tanısı aldığına dikkat çeken HIVEND Kurucu Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Ülkemizde ilk vaka bildiriminin yapıldığı 1985 yılından bu yana yaklaşık 26.000 kişi HIV tanısı almıştır. Oysa gerçek sayının bu rakamın çok üzerinde olduğu bilinmektedir. Bu konudaki çarpıcı bir başka nokta ise bu sayının 2/3 üne son beş yılda tanı koyulmuş olmasıdır. Bu sayılar ve tedavinin geldiği nokta, riskli gruplarda daha fazla test yapılmasını ve bulaşmayı engellediği de bilinen bu tedavilere bir an önce başlanmasını gerektirmektedir. Önümüzdeki günlerde hastalığın tüm paydaşları (hastalar, hekimler, Sağlık Bakanlığı) bu hedefi gerçekleştirmek için azami gayret göstermelidir.”

KLİMİK HIV/AIDS Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Volkan Korten ise Türkiye’de bir kez tanı aldıktan sonra tedaviye erişim ve izlem altında kalma oranlarının yüksek olduğunu belirterek, ‘‘Asıl problem HIV ile enfekte bireylerin sadece yüzde 40-50’si bunu biliyor. Toplumda bulaşı azaltmak için mutlaka tanı koyabilme yüzdemizi arttırmamız ve bu kişileri tedavi altına almamız gerekli. Bunun için de başta anahtar gruplara yönelik olmak üzere test politikamızı genişletmeli ve güçlendirmeliyiz’’ uyarısında bulundu.

Başlatılan kampanya ile HIV tanısı alan kişilere seslenmek istediklerini söyleyen Pozitif-iz Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Çiğdem Şimşek, şöyle konuştu:

“Sonucunuzun HIV pozitif çıkmasından endişe etmeyin. Çünkü günümüzde başarılı ilaç seçenekleri sayesinde HIV ile yaşayan bireyler herkes gibi sağlıklı ve uzun bir ömür sürdürebiliyor. Çalışabiliyor, evlenebiliyor ve enfekte olmayan bebek sahibi olabiliyorlar.  ‘Hayata Katılmaya ve her alanında var olmaya devam edebiliyorlar. HIV yayılımını ve HIV ile yaşayan bireylere yönelik ayrımcılıkları ancak hep birlikte, konunun tüm paydaşları; devlet, özel sektör, sağlık profesyonelleri, sivil toplum kuruluşları ve sanatçılar olarak yan yana, omuz omuza olup, gür bir sesle haykırdığımızda engelleyebileceğiz.”

Herkesi yılda bir kez test yaptırmaya çağıran Pozitif Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Canberk Harmancı ise şunarı söyledi:

‘HIV enfeksiyonu Türkiye’de oldukça yaygın görülen bir enfeksiyon olmaya başladı. Partnerinizin kim olduğunun bir önemi olmaksızın korunmasız tüm cinsel ilişkiler HIV ile karşılaşmanıza neden olabilir. Bugün HIV’e dair en zayıf noktamız enfeksiyonla karşılaşma riskini bilmeyen veya yanlış bilen bireylerin korunmayı kolayca ihmal etmesi. Her meslek grubundan, her eğitim seviyesinden ve her gelir grubundan kişi HIV ile yaşıyor olabilir. Herkesi yılda en az bir kere HIV testi yaptırmaya davet ediyoruz. Tanı alıp tedaviye ulaşmanız hayatınızı hiç değiştirmeden sağlıkla yaşamanızın anahtarı olacaktır.”