İçinizdeki Balon Sessizce Patlayabilir!

Tüm vücuda kan akımını sağlayan aort damarının karın içerisindeki bölümünde meydana gelen balonlaşmaya ‘abdominal aort anevrizması’ deniyor. Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği, bu hastalıkla ilgili kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla bir kamu spotu hazırladı. Oyuncu Rasim Öztekin’in yer aldığı kamu spotu filminde özellikle 65 yaş ve üzeri sigara içen erkekler, mutlaka bir uzmana kontrol olmaları konusunda uyarılıyor.

Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği, Abdominal Aort Anevrizması (en büyük atardamarın karın bölgesinde balonlaşması) hastalığının erken tanı ve tedavisine yönelik toplumu bilgilendirmek ve kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacıyla bir kamu spotu hazırladı. Sağlık Bakanlığı ve RTÜK tarafından onaylanan, usta oyuncu Rasim Öztekin’in yer aldığı kamu spotu filminde hastaneden taburcu olan bir dede ve onu bekleyen kızı ile torunu rol alıyor. Filmde gökyüzüne salınan kırmızı bir balona atıfta bulunularak; ‘İçinizdeki balon sessizce büyüyebilir! Patlayabilir! Eğer 65 yaşın üzerindeyseniz, erkekseniz, sigara içiyorsanız kontrol için bir kalp damar cerrahisi uzmanına başvurun’ mesajı veriliyor.

NASIL BİR HASTALIK?

Abdominal aot anevrizması vücudumuzun en büyük atar damarı olan aortun bir hastalığı. Çoğu kişide anevrizma küçük boyutlarda herhangi bir şikayete yol açmadığı için hastalar içlerinde her an patlamaya hazır bir balon taşıdıklarının farkında bile olmuyorlar. Bu tür anevrizmalar başka sebeplerle yapılan görüntüleme tetkikleri sonucu tesadüfen farkediliyor.

Karın veya sırt ağrısı, bacakta ağrı, uyuşma, hissizlik, soğukluk, solukluk ve hareket kaybı gibi belirtiler aort anevrizması habercisi olabiliyor. Karın ağrısı ve hassasiyeti gelişen hastalarda anevrizma boyutlarında yakın zamanda artış meydana gelmiş olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, bu durumun patlama riski açısından dikkate alınması gereken bir şikayet olduğunu belirtiyorlar.

5 SORUDA KARIN ANA DAMARI BALONLAŞMASI

1. ABDOMİNAL AORT ANEVRİZMASI NEDİR?

Aort kalpten aldığı kanı tüm vücuda dağıtan en büyük atardamardır. “Abdominal aort” ise bu damarın karın içerisinde seyreden kısmına verilen isimdir. AAA olarak da bilinen abdominal aort anevrizması, abdominal aortun damar duvarında genişleme ve balonlaşma meydana gelmesi ile oluşur. Eğer bu balonlaşmada bir patlama veya yırtık meydana gelirse, bu durum hayatı tehdit edebilen bir soruna yol açabilir. Patlamış bir aort damarı oldukça fazla miktarda iç kanamaya sebep olur.

2. BELİRTİLERİ NELERDİR?

Abdominal aort anevrizması olan çoğu kişide herhangi bir belirti ortaya çıkmaz. Eğer belirtiler ortaya çıktıysa bunlar arasında;

• Karın veya sırtta ağrı
• Kalp atımıyla beraber ritmik hareketlenme gösteren karında ele gelen kitle bulunur.

Abdominal aort anevrizması herhangi uyarı bir bulgu vermeden patlayabilir. Bazı hastalarda hastalığın ilk bulgusu patlama olur. Bazı hastalarda ise aort damarının balonlaşan kısmında pıhtılaşan kanın yerinden koparak bacak damarlarını tıkaması ile bacakta ağrı, uyuşma, hissizlik, soğukluk, solukluk ve hareket kaybı gibi belirtilere yol açabilir.

3. TANI İÇİN BİR TETKİK VAR MIDIR?

En sık kullanılan yöntem karın ultrasonudur. Bu test için doktorunuz karnınıza ses dalgaları gönderen bir cihaz ile bakarak aort damarınızın durumunu görebilecektir. Eğer hastalık tespit edilirse özellikle kalp ve damar sağlığınız açısından ek tetkikler yapılması gerekebilir.

4. NEDEN TEDAVİ EDİLMELİDİR?

Eğer anevrizma patlama riski sınırlarındaysa tamir edilmesi en iyi tedavi seçeneğidir. Patlama meydana geldiğinde cerrahi şans, normal şartlarda alınan ameliyatlara göre oldukça düşüktür. Aşağıdaki gibi durumlarda anevrizmanın patlama riski artar;

• Anevrizma genişliğinin 5.5 cm ve üzerine çıkmış olması,
• Anevrizma genişliğinde 6 ay içerisinde 0.5 cm veya daha fazla büyüme olması,
• Kan damarlarını etkileyecek diğer hastalıkların bulunması,
• Şikayetlerin başlamış olması.

Tamir işleminin riskleri, tedavi edilmemiş bir anevrizmanın getireceği komplikasyon ve ölüm riskleri ile beraber düşünülerek tartılır ve hastanın da hastalığın seyri konusunda bilgilendirilmesi sonrasında yapılacak işleme karar verilir.

5. NASIL TAMİR EDİLİR?

* Geleneksel “açık” cerrahi yöntem: Ameliyat önerildiyse, karın bölgesinden yapılacak bir kesi ile aort damarının balonlaşma gösteren bölgesi çıkarılacak ve yerine içerisinden kanın geçeceği yapay bir damar eklenecektir. Bu yöntemde yapay damar aort damarına dikilir. Ameliyat sonrası kısa dönem açısından çok az daha risklidir. Cerrahi genel anestezi altında yaklaşık 3-4 saatlik bir işlem ile yapılır. Cerrahi sonrasında yoğun bakımda bir gece takibin ardından hasta 4-5 gün sonra evine gönderilir. Hasta 4-6 hafta içerisinde normal yaşam aktivitesine döner.

* Endovasküler (kapalı) yöntem: Bu yöntemde kasık bölgesinden kan damarlarına girişim yapılarak yapay damar buradan ilerletilir ve bu anevrizmanın olduğu bölgede açılarak işlem tamamlanır. Bu yöntemde yapay damar dikilmez ve aort damarının içine yerleştirilir. Kısa dönemde daha az riskli olmasına rağmen sonrasında bazı tetkikler ile yakın takip edilmesi gereken bir girişimdir.