İdrar Yolu Enfeksiyonu Böbreklere Zarar Veriyor

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Gülçin Kantarcı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının böbrek yetmezliğine kadar gidebileceğini belirterek “Bu nedenle idrar yolu enfeksiyonunun nedeni tespit edilerek erken tedavi edilmelidir” diyor. Doç. Dr. Kantarcı, konuyla ilgili soruları yanıtladı.

 . İdrar yolu enfeksiyonları böbreği etkiler mi?
Evet etkiler çünkü idrar yolu enfeksiyonlarının pek çok nedeni olabilir. Örneğin idrar kesesindeki kaçaklar, böbrekten idrar yoluna gelen borucuklardaki tıkanıklıklar enfeksiyon oluşturduğunda tekrar edebilir. Sürekli tekrar ettiğinde de böbrek yetmezliğine kadar varan sonuçlar ortaya çıkabilir. Şu anda ülkemizde yaklaşık 44 bin diyaliz hastası var,  eğer zamanında tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına karşı gerekli tedbirler ve tedaviler uygulansaydı en az yüzde 5 kadarı diyaliz gerektiren böbrek yetmezliği yaşamayacaktı.

 . Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları açısından daha riskli gruplar var mıdır?
Evet mesela çocuklukta idrar yolu enfeksiyonu öyküsü olanlarda, şeker hastalarında, menopoz sonrası kadınlarda, şişmanlarda, böbrek taşı olanlarda, idrar yoluna sonda veya kateter konulmuş hastalarda, idrar torbasının boşaltma problemi olan hastalarda ( prostat büyümesi, idrar tormasının gevşek olması) idrar yolu enfeksiyon riski daha fazladır. Bu nedenle bu grupların en az 2 litre idrar yapacak kadar su içmesi, 2–3 saatte bir idrar yapmaları, cinsel ilişkiden sonra idrar yapmaları, küvette yıkanmak ve havuza girmekten kaçınmaları, özellikle idrar torbasını boşaltma sorunu olanların kabızlıktan kaçınması ve tuvalet temizliğine dikkat etmesi önem taşır.

. Böbreklerin etkilenmemesi için tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları olan kişiler ne yapmalıdır?
Özellikle erkek çocuklarda sünnet derisinden kaynaklanan enfeksiyonların çok yakından takip edilmesi önem taşır. Eğer sünnet derisinden kaynaklanan bir enfeksiyon durumu varsa ve tekrarlıyorsa erken sünnet kararı verilebilir. Ayrıca yaz aylarında deniz ve havuza sık girildiğinden idrar yolu enfeksiyonlarında artış görülür. Bu dönemde de hastalığın tamamen geçip geçmediği, tekrarlaması gibi faktörlere dikkat edilmesi gerekir.

Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarında bol su tüketimi çok önemli. Yaz aylarında ortalama 2–2,5 litre su içilmesi idrar yolu enfeksiyonlarından koruyabilir.

. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının tedavisi nasıl yapılır?
Bu tür sorunları olan kişilerdeki idrar yolu enfeksiyonu nedenleri iyi araştırılmalıdır. Sorunun altındaki neden bulunmalı ve ona göre tedavi planı çıkarılmalıdır. Öncelikle hastalığın nedenini tespit ediyoruz. Çünkü sorun bazen anatomik bir bozukluk da olabilir. Eğer böyle bir neden çıkarsa orada cerrahi bir girişime gerek duyulabilir.

Örneğin idrar kesesinden böbreğe kaçak, prostat büyümesi, böbreklerden idrar kesesine idrarı taşıyan üreter dediğimiz borucuklarda darlıklar, tümörler cerrahi ile tedavi edilerek hem idrar yolu enfeksiyonunun tekrarlaması önlenebilir hem de bu durum neden olduğu veya olacağı böbrek yetmezliği önlenebilir.