İhanete Uğramanın Getirdiği Ruhsal Sorunlar

Çiftler arasında yaşanan sadakatsizlik, ilişkilerin bitme nedenleri arasında ilk üç sırada yer alıyor. Çiftler arasında yaşanan problemleri aşabilmenin en önemli yolu da sağlıklı iletişimden geçiyor. 

Karşılıklı iletişimde kullanılan “ben” dilinin, “sen” dilinden daha üstün olduğunu söyleyen Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Kognitif ve Davranış Terapileri Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Sungur, “ben” dilinin, karşı tarafın dinleme ve anlama kapasitesini artırdığını söyledi.

. İlişkileri kurtarmak için çift terapisine ne zaman gidilmeli? Sadakatsizlik herkesde aynı hisleri mi uyandırır? Çiftler arasında sağlıklı iletişim nasıl kurulur? 
Tüm bu soruların yanıtlarını ve ilişkileri bitiren aldatmanın nedenlerini Prof. Dr. Mehmet Sungur anlattı.

. Sadakatsizlik ve aldatma nedir?
“Sadakatsizlik, iki kişi arasındaki mevcut birlikteliğin dışında üçüncü kişilerle yaşanan fiziksel ya da duygusal bir birliktelik sonucu mevcut ilişkinin beklentilerinin ya da standartlarının çiğnenmesidir. 

Aldatma ise, sadakatsizliğin sonucunda neredeyse kaçınılmaz olarak ortaya çıkan çeşitli yalanlar ve dürüstlük sınırları dışında kalan söylem ve davranışları içerir. 

Sadakatsizlik bir tercihtir, aldatma ise sadakatsizliğin kaçınılmaz sonucudur. Sadakatsizlikte ‘biz’ dediğiniz varlığı yok etmeyi göze alıyorsunuz demektir. Erkeklerin bir kısmı sadakatsizlik ile ilgili, ‘Bunu herkes yapıyor, aldatmanın eşime olan sevgimle hiçbir ilişkisi yok’ şeklinde, kendilerini rahatlatan düşünceler geliştirirler.

Sadakatsizliğin yıllarca sürdürdükleri ilişkilerinin sonu olacağını bilseler ve bundan biraz endişe duysalar eminim insanlar bu sadakatsizliği yapmadan önce tereddüt ederler.”

. İhanete uğramak aldatılan kişinin psikolojisini nasıl etkiliyor?
“Sadakatsizliğe uğramak, kişilerin hayatlarında yaşadığı en büyük travmalardan biri. Öyle ki hastalarımdan biri 16 yaşında uğradığı tecavüzde yaşadığı travmadan daha büyüğünü aldatılınca yaşadığını söylemişti. Çünkü o kişiye tecavüz eden hiç tanımadığı ve değer vermediği biri; ama aldatan kişi onun hayat arkadaşı.”

“SADAKATSİZLİKTEN SONRA NE OLACAĞI, SADAKATSİZLİĞİN NASIL ALGILANDIĞINA BAĞLI”
. İhanete uğramak ruhsal problemleri de beraberinde getiriyor mu? Ruhsal problemler bedensel hastalıklara da yol açıyor mu?
“Bunların hepsine sebep olabilir. Aslında sadakatsizlikten sonra ne olacağı biraz sadakatsizliğin nasıl algılandığına bağlı. İnsanları etkileyen şey; olaylar değil, olaylara yükledikleri anlamdır. 

Hepimiz bir olay yaşarız, buna bağlı olarak bir duygu ortaya çıkar ve biz zannederiz ki o duygu bu olaydan kaynaklanıyor. Hâlbuki biz olaylardan değil, olaylara verdiğimiz anlamlardan etkileniriz. Sadakatsizliğe uğrayan kişi, ‘bunu bütün erkeler yapıyor’ diyebiliyorsa eğer, kişi bu durumu normalize etmiş demektir.

Bu sadakatsizlik sonucunda kişi, ‘eşimi hep ihmal ettim, geride bıraktım ondan dolayı bunu yaşadım’ diyorsa; ortaya çıkan duygu suçluluk duygusu oluyor. Kişi hem bir tramvaya uğruyor hem de bu travmadan dolayı kendini suçlu hissediyor. Yaşadığınız sadakatsizliği;  ‘bunu görmeliydim, nasıl bu kadar aptal olabilirim’ şeklinde karşılarsanız bu kendinize yönelik bir öfke oluyor. 

‘Bütün erkekler bunu yapar lafını, daha önceden dikkate almadım ve bu yalanları görememişim’ dersem karşı tarafa öfke duymuş olurum. İleride de bu aldatmayı yapacak dersem; o zaman ileriye yönelik bir kaygı duymuş olurum. Bu ilişki çoktan bitmeliydi dersem; pişmanlık duyarım. Ben değersizim, değerli olsaydım bunları bana yapmazdı dersem; o zaman ortaya çıkan duygu depresyon olur. Bunlar asla geride kalmayacak, ilişkimiz bitti diyorsam; o zaman yaşadığımız şey geleceğe yönelik umutsuzluk olur.

Sadakatsizlik dediğimiz olayın etkileri; partnerlerin birbiriyle kurdukları ilişkinin niteliğine, sadakatsizlikten sonra ortaya çıkan durumun eşler tarafından nasıl yönetildiğine, sadakatsizlik acısının eşler tarafından nasıl anlamlandırıldığına, çevresel destek kaynaklarına, sadakatsizliği yapan kişinin tutum ve davranışlarına, sadakatsizliğe uğrayan kişinin sadakatsizliği nasıl algıladığına, kişilik özelliklerine ve geleceğe bakış açısına göre değişir.”

“SADAKATSİZLİK BOŞANMA NEDENLERİ ARASINDA İLK ÜÇE GİRİYOR”
. Sadakatsizlik her zaman evliliği bitirme nedeni oluyor mu?
“İnsanlara, ‘sadakatsizliğe uğrarsanız evliliğinize devam eder misiniz’ diye sorulduğunda; eşlerin yüzde 90’ı bu evliliği devam ettiremeyeceklerini söylüyorlar. Gerçek yaşamda insanların yüzde 65-70’i sadakatsizliğe rağmen ilişkilerine devam ediyorlar. 
‘Bütün bu sadakatsizliğin ve oluşan güven kaybının ardından yeniden güven üzerine kurulu bir ilişki kurulabilir mi?’  sorusunu, hastalarımızın kendilerine sormalarını istiyoruz. Bu sorunun cevabı tamamen eşlere bağlı. Bazı çiftler bu duruma katlanamıyor ve ayrılıyorlar. Sadakatsizlik alışkanlık haline getirildiği zaman bu konunun ciddi bir şekilde düşünülmesi gerekir. 
Sadakatsizlik, boşanma nedenleri arasında ilk üçe giriyor.”

. İlişki terapisi ya da çift terapisi nedir?
“İlişki terapisi; eşlerin daha iyi ve daha sağlıklı bir ilişki kurmak doğrultusunda motivasyonlarının artması için yapılan terapidir.
Sadakatsizlik söz konusu olduğu zaman; tedavi için başvuran kişi, genellikle sadakatsizliğe uğrayan kişi oluyor. Çiftler evlilik öncesinde yaşadığı duygu paylaşımını ve ödüllendirmeleri evlilik sonrasında bulamayabiliyorlar. Bedeller, ödülleri aşmaya başladığı zaman evlilik problem haline dönüşüyor. Çift terapisinde biz bu durumları aşmaya çalışıyoruz.”

“BEN DİLİ HER ZAMAN SEN DİLİNDEN ÜSTÜNDÜR”
. Sağlıklı bir ilişki için insanlara ne önerirsiniz?
“Sağlıklı ilişkinin birinci kuralı sağlıklı iletişim. Hangi sorunu yaşarsanız yaşayın mutlaka sağlıklı iletişimle sorunu çözmeye çalışın. Her konuşma sağlıklı bir iletişim anlamına gelmez.

İyi bir konuşmacı konuya odaklanacak, geçmişi göstermek yerine bugüne odaklanacak ve ben diliyle konuşacak. Sen diliyle söylediğimiz her şeyi, ben diliyle söylememiz mümkün.

‘Sen, beni başkalarının yanında kırmaktan zevk alıyorsun’ cümlesinin üç tane hatası var. Birincisi; karşı tarafın niyetiyle ilgili yorum yapıyorum, ikincisi; başkalarının yanında diyerek genelleme yapıyorum, üçüncü olarak da; sen beni kırıyorsun diyorum. 

Bu cümlenin doğru söyleyiş biçimi, ‘Geçen gün Ahmet’in yanında söylediklerine çok kırıldım’ şeklinde olmalıdır. Karşı tarafın düşüncesine karşı bir yorum yok, özel bir durumu kastediyorum ve ben dili kullanıyorum. Ben dili her zaman sen dilinden üstündür. Karşı tarafın dinleme ve anlama kapasitesini arttırır.”