İlk Yardımın ABC’si

Her gün kaza ve yaralanma riskleri ile karşı karşıyayız. Kaza sonrası ilk müdahale olan ilkyardım uygulamaları yaralı kişinin sağlık kurumuna ulaşma sürecinde hayatta kalmasını ve oluşabilecek sakatlıkların önlenmesini sağlar.  Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır Söğütözü Hastanesi Aile Hekimliği Uzmanı  ve Acil Servis Sorumlusu Uzm. Dr. İbrahim Tokalak; 3 – 9 Eylül “İlk yardım Haftası” olması nedeniyle şu hayat kurtaran bilgileri verdi:

İhmallere ve kurallara uymadığımız zaman ortaya çıkan kazalar, aslında önlemler ile korunabileceğimiz olaylardır. Ancak kazayı önlemek kadar, oluşan kaza sonrası ilk yardım da çok önemlidir. Özellikle ölüm ve yaralanmaları azaltan ilkyardım, çocukluk çağından itibaren dikkat edilmesi gereken konuların başında gelir. Çocukların ve yetişkinlerin alacağı ilkyardım eğitimleri birçok hayatın kurtulmasını sağlar.

Kaza ve yaralanmalar sıklıkla yaşam alanlarımız olan ev, iş ve okullarda yaşanır. Genellikle çarpışma, düşme, kesik, yanık gibi yaralanmalar görülür. Bu yaralanmalar kimi zaman kişinin sağlığını çok fazla olumsuz etkilemezken, kimi durumda ölüme varan olumsuz etkilere neden olabilir.

Ev, okul ve işyeri gibi sıklıkla kullanılan alanlarda kaza sonrası ilk yardım önemlidir. Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile bu konuda eğitim almış kişilerce; olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalar ilkyardım olarak nitelendirilir.

İlk yardımın öncelikli amaçları

Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,

Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,

Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek,

İyileşmeyi kolaylaştırmak

İLK YARDIMDA

İLAÇSIZ UYGULAMA YAPILMALI

İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda; hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle, ilaçsız uygulamaları yapan eğitim almış kişi ya da kişiler ilkyardımcı olarak tanımlanır.

İlk yardımcının özellikleri

İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı,

Önce kendi can güvenliğini korumalı,

Çevredeki kişileri organize edebilmeli ve onlardan yararlanabilmeli,

Sakin, kendine güvenli ve pratik olmalı,

Eldeki olanakları değerlendirebilmeli,

Olayı anında ve doğru olarak (112) haber vermeli,

İyi bir iletişim becerisine sahip olmalı.

İlk yardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler

Hasta/yaralıların durumunu değerlendirmek ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek,

Hasta/yaralıların korku ve endişelerini gidermek,

Hasta/yaralılara müdahalede yardımcı olacak kişileri organize etmek,

Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde bulunmak,

Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek,

Hasta/yaralıyı sıcak tutmak,

Hasta/yaralıları hareket ettirmeden müdahale yapmak,

Hasta/yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmesini sağlamak (112),

Ağır yaralıları, hayati tehlike olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatmamak.

İlkyardımın temel uygulamaları  (KBK) olarak ifade edilir:

Koruma,

Bildirme (112),

Kurtarma

KORUMA

İkinci bir kaza riskini engellemek için alınan önlemleri kapsar.

Diğer sürücüleri uyarıcı önlemler,

Kaza yapan araçla ilgili önlemler,

Yardımı engelleyebilecek kişilerin uzaklaştırılması,

Kapalı ortamın havalandırılması,

Elektrik akımının engellenmesi gibi…

BİLDİRME

112 aranarak tıbbi yardımın istenmesini kapsar.

Sakin olmak,

Adresi kolay anlaşılır şekilde tarif etmek,

Adımızı ve telefon numaramızı bildirmek,

Olayı tanımlamak,

Yaralı sayısı ve durumu hakkında bilgi vermek,

112’deki görevliden önce telefon kapatmamak.

KURTARMA

Tıbbi yardım gelinceye kadar gerekli ilk yardım uygulamalarını yapmayı kapsar.

Yaralıyı değerlendirip öncelikleri belirlemek,

Diğer yardımcıları organize etmek,

Yaralıyı zorunlu olmadıkça hareket ettirmemek,

Yaralıyı sıcak tutmak,

Amacına uygun ilkyardım uygulaması yapmak.

İLK YARDIMIN ABC’si

Bilinç kontrol edilmeli; kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmeli:

A: Hava yolu açıklığının sağlanması ve rahat nefes alıp vermeyi kolaylaştırma

B: Solunumun olup olmadığının değerlendirilmesi

C: Nabız olup olmadığının kontrol edilmesi