İltihabi Romatizmayla Yaşamanın Zorlukları…

Esra Kazancıbaşı ile sağlık

Bazı hastalıklar vardır kendinizin ya da bir yakınınızın başına gelmediğinde onun önemini, mesleğinizi ve sosyal yaşamanızı ne kadar etkileyeceğini bilemezsiniz. İltihabi romatizmalardan biri olan “romatoid artrit” de işte böyle hastalıklardan biri.

Romatoid artrit ya da kısaca RA, her 100 kişiden birinin sağlığını tehdit ediyor. Romatoid artrit, el ve ayaklardaki küçük eklemler başta olmak üzere diz ve omuz gibi büyük eklemleri de tutabiliyor. Eklem tutulumu dışında, kalp, akciğer, cilt gibi vücudun başka organları da etkileyebilen bu hastalık, önce ellerde sabah katılığı, eklemleri hareket ettirmekte güçlük ve ağrı gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Eğer, iyi tedavi edilmezse yıllar içinde hastalığın tuttuğu eklemlerde gelişebilen harabiyetler kişilerin iş görememesine yol açıyor. Nasıl mı? Mesela gömleğinin düğmelerini iliklemek, reçel kavanozunu açmak bile hastalar için imkansız hale gelebiliyor.

GENÇ ERKEKLERDEKİ BEL AĞRISINA DİKKAT!

Başkalarının yardımına muhtaç olmak, iş yaşamında atıl duruma düşmek, ağrı ve eklem kısıtlılıklarıyla yaşamak RA’lı hastaların psikolojisini de derinden etkileyebiliyor. Bu tabloyu önlemenin yolu ise romatoid artritin erken teşhisinden ve tedaviye erken başlanmasından geçiyor. Peki, acaba gerçekten kaçımızın aklına eklemde kısıtlılık, ağrı gibi bir yakınma olduğunda bir romatoloji uzmanına başvurmak geliyor?

Romatizmal bir hastalık tanısı almayan çoğu kişinin romatologların hangi hastalıkların teşhisi ve tedavisiyle uğraştığını bilmediğine eminim. Mesela beli ağrıyan çoğu kişi nöroşirürji, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına ya da ortopediste başvuruyor. Oysa, bel ağrılarının romatizmal hastalıkların habercisi olma ihtimali de yüksek. Uzmanlar, genç bir erkekte ortaya çıkan bel ağrısının ankilozan spondilitten de kaynaklanabileceğini söylüyorlar. Bel fıtığı teşhisi almak ankilozan spondilit tanısı konmasını ne yazık ki 11-12 sene geciktirebiliyor. Buna karşın bel ağrısı şikayetiyle hemen bir romatoloğa giden kişilerde doğru tanıyı alma süresi ortalama üç yıla iniyor.

SORULAR VE YANITLARLA ROMATOİD ARTRİT

12 uzmanla yaptığım söyleşilerden oluşan  “Sorular ve Yanıtlarla Romatoid Artrit” isimli kitabı hazırlarken, bu hastalıkla yaşamanın zorluklarını bizzat doktorlardan ve hastalardan dinledim. Sağlık Adası Yayınları’ndan çıkan kitap, romatoid artrit başta olmak üzere romatizmal hastalıklarla ilgili bir başucu kaynağı niteliği taşıyor.

ROMATOLOJİ UZMANLARINA NASIL ULAŞACAKSINIZ?

Maalesef ki, ülkemizde romataloji uzmanlarının sayısı Batılı ülkelere göre çok yetersiz. Türkiye Romatoloji Derneği’nin verilerine göre bugün ülkemizdeki erişkin romatologlarının sayısı 200’ün altında. Ülkemizde bir milyon kişiye sadece 1 romatolog düşüyor. Buna karşın bu oran Fransa’da 43, Estonya’da 28, Lüksemburg’da 27, Yunanistan’da ise 23.

Bulunduğunuz ilde romataloji uzmanı olup olmadığını nasıl öğrenebilirsiniz? Yaşadığınız ile en yakın nerede bir romataloğa ulaşabilirsiniz? Türkiye Romatoloji Derneği’nin web sitesinde il bazında romataloji merkezlerinin ve  romatoloji uzmanlarının listesi yer alıyor. Hastalıkların tanısında ve tedaviside en önemli nokta, doğru uzmana ulaşmaktan geçiyor.

Esra Kazancıbaşı Öztekin

sagligimicin@gmail.com

Not: Bu yazı 19 Şubat 2017  tarihinde Yenibirlik Gazetesinde yayımlandı.