İnflamatuvar Bağırsak Hastalarına Özel Uygulama

İnflamatuvar bağırsak hastalıkları (İBH) tüm sindirim sistemini etkileyen, nedeni net bilinmeyen, iyilik ve alevlenme dönemleriyle seyreden, bağırsak dışı bulgulara yol açabilen kronik sistemik bir hastalık.

Temelde Ülseratif Kolit (ÜK) ve Crohn olmak üzere iki farklı hastalığı kapsayan İnflamatuvar bağırsak hastalarına özel ilk mobil uygulama İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği tarafından hayata geçirildi.

‘EN YAKIN TUVALETİ BUL’ ÖZELLİĞİ VAR

AppStore ve Google PlayStore’dan ulaşılabilen uygulama, hasta ve hasta yakınlarının merak ettiği temel bilgilere doğru ve kolay ulaşabilecekleri bir platform. Hastalık hakkında bilimsel bilgiler, sıkça sorulan sorular, özel video ve podcastler yer alıyor. Ayrıca İBH hastalarının hayat kalitelerini düşüren acil tuvalet ihtiyacını karşılayabilmek için ‘en yakın tuvaleti bul’ özelliği bulunuyor.  

İBH temelde ülseratif kolit ve Crohn hastalığından oluşuyor. Karın ağrısı, ishal veya kabızlık, ateş, bağırsak dışı tutulumu ilgilendiren bulgular (ciltte yara, eklem tutulumu, karaciğer safra yolları tutulumu, göz tutulumu gibi) ortak özellikleri. Ülseratif kolitte daha çok kanlı ishal olurken, Crohn hastalığında kabızlık veya sulu ishal, şişkinlik gibi semptomlar ön planda olabiliyor.

KARIN AĞRISI, İSHAL KABIZLIK, ATEŞ...

İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Filiz Akyüz, hastalığa dair önemli bilgiler paylaştı ve “İBH Kontrolümde” mobil uygulamasına değindi.

İnflamatuvar bağırsak hastaları temelde Ülseratif Kolit (ÜK) ve Crohn hastalığından oluşur. Karın ağrısı, ishal veya kabızlık, ateş, bağırsak dışı tutulumu ilgilendiren bulgular (ciltte yara, eklem tutulumu, karaciğer safra yolları tutulumu, göz tutulumu gibi) ortak özellikleridir.

Ülseratif kolitde daha çok kanlı ishal olurken, Crohn hastalığında kabızlık veya sulu ishal, şişkinlik gibi semptomlar ön planda olabilir. Crohn hastalığında bazen anal kanal çevresinde çatlak, fistül ve absenin eşlik ettiği tablolar görülebilir.

Crohn hastalığındaki tutulum genellikle terminal ileum ve proksimal kolonda olmakla birlikte gastrointestinal sistemin herhangi bir kısmında tutulum görülebilir ve bu tutulum atlamalı karakterde olup tam kat tutulum gösterebilir.

Ülseratif Kolitin karakteristik tutulumu ise kolondan başlayıp kalın barsağın başlangıcına doğru uzanım gösteren devamlı yaralaşmasıdır. İBH hastalarının yüzde 4'ünde ÜK ve Crohn hastalığı ayrımı net olarak yapılamaz.
 
İNFLAMATUVAR BAĞIRSAK HASTALIKLARI HER YAŞTA GÖRÜLEBİLİYOR

İnflamatuvar Barsak Hastalıkları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Filiz Akyüz: “İBH, tüm dünyada görülmekle birlikte en sık görüldüğü bölgeler Kuzey Amerika, Birleşik Krallık ve Kuzey Avrupa bölgeleridir. Yıllar geçtikçe farklı bölgelerde hastalığın görülme sıklığı artış göstermektedir. İki hastalığın da kadın/erkek cinsiyette görülme sıklığı benzerdir. ÜK ve Crohn hastalığı birden fazla genin ortak etkisi ile ortaya çıkan hastalıklardır. Bu nedenle aile öyküsü bu hastalıkta bir risk faktörüdür. ÜK ve Crohn hastalığı tüm etnik gruplarda ve her sosyoekonomik düzeyden insanda görülebilmektedir. ÜK ve Crohn hastalığı pediatrik ve geriatrik yaş grupları da dahil olmak üzere her yaşta görülebilir. Bununla birlikte İBH başlangıcı genellikle 60 yaşından önce görülmektedir” dedi.

Hastalık, seyri sırasında şikayetler ve dalgalanmalar gösterebilir diyen Prof. Dr. Filiz Akyüz sözlerine şöyle devam etti: “Tutulum yeri ve şiddetine göre nadiren kendiliğinden hastalık uyku dönemine geçebilir. Amaç, ilaçlar ile elde edilen iyilik halinin sürdürülmesidir. Alevlenme dönemlerinin tetikleyicisi bazen stres, ilaçlar veya viral enfeksiyonlar olabilir. En sık bağırsak dışı bulgu yüzde 10-20 hastada görülen eklem hastalığıdır. Eklem ağrısı, eklem iltihabı, ankilozan spondilit ve sakroileit, hastalığın aktifleşmesiyle kötüleşebilir. Her iki hastalığın seyri sırasında mide, bağırsak sistemi bulguları dışında cilt ve göz gibi organları ilgilendiren bulgular da olabilir.”
 
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA BAŞLAYAN İNFLAMATUVAR BÜYÜME GERİLİĞİNE YOL AÇIYOR

Erken başlangıçlı, yani çocukluk çağında başlayan hastalıkta büyüme gelişme geriliği en sık rastlanan problemlerden biridir. Kansızlık, kemik erimesi gibi problemler yetişkin ve çocuklarda da görülebilir diyen Prof. Dr. Filiz Akyüz sözlerine şunları ekledi:

“Özellikle kolon kanseri gelişimi ve Crohn hastalığında da ince bağırsak kanseri gelişimi riski artmıştır. Hastalık süresi uzadıkça bu risk daha çok artmaktadır. Bu nedenle takip önemlidir. Hastalar birinci basamakta hekimlere başvuru olmalı sonrasında ise gerekli tetkikler yapılıp, gastroenteroloji uzmanlarına hastalar yönlendirilmelidir. Kronik bir hastalık olması nedeni ile öncelikle ömür boyu bir tedavi gerektirir. İlaç ve bazen cerrahi tedaviler birlikte uygulanabilir. Hastaların düzenli takibi ve hekimlerinin uyarıları doğrultusunda gerçekleşen tedavileri ile yaşam kaliteleri artabilir. Crohn hastalığı için mutlaka sigaranın bırakılması sağlanmalıdır. Özel bir diyet önerilmemekle birlikte aktif dönemlerde çiğ sebze meyve ve süt ürünlerini azaltmak, tıkayıcı tablolarda posalı gıdalardan uzak durulması önerilebilir. Hastalığı kabullenmemek ve stres ile baş etmek için psikolog desteği bazı dönemlerde iyi olabilir" dedi.