İnmemiş Testis Kısırlık Yapıyor

İnmemiş testis erkekte kısırlığa neden oluyor. Ancak cinsel ilişki kurmayla ilgili bir sorun yaratmıyor; iktidarsızlık nedeni değil. 1 yaşına gelen çocukta testisler torbaya inmediyse tedaviye geçilmesi gerekiyor.

Testisler normalde skrotum ya da halk arasındaki deyimiyle erkekte torba denilen yapı içinde bulunurlar. Eğer testislerden biri veya her ikisi de torbada yerleşik durumda değilse bu durum inmemiş testis olarak değerlendiriliyor. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Üroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emre Akkuş, “Testisler bazen hormonal yetersizlikler bazen de anatomik ve fiziksel sorunlar nedeniyle torbaya inemezler. Bir de açıklanamayan nedenler var; araştırma çalışmaları sürüyor” diyor. Prof. Dr. Emre Akkuş, testislerle ilgili soruları yanıtladı.

TESTİSLERİN HALK ARASINDAKİ İFADESİ NEDİR?
Çeşitli yörelerde değişik isimler verilebiliyor. Er bezi, yumurtalar, fıstıklar, cevizler testisin halk arasındaki ifade şekillerinden en bilinenleridir.

TESTİSLER DOĞUMDA TORBAYA İNMİŞ Mİ OLMALIDIR?
Aslında Evet, doğumda testislerin torbaya inmiş olması gerekir, ancak bazen 1 yaşın sonuna kadar da testislerin kendiliğinden torbaya inmesi beklenebilir. Burada önemli olan doğumun olmasından hemen sonra bebeğin ilk muayenesini yapan kişinin testislerin de muayenesini yaparak testislerin yerinde olup olmadığını kontrol etmesidir. Hastanelerde olan doğumlarda bu görev çocuk doktorlarının üzerindedir. Evlerde doğum yapanlarda ise ebelerin bu konuda çok dikkatli olması gerekmektedir. Duruma göre doğumu gerçekleştiren Kadın Doğum uzmanlarının da gerektiğinde bu muayeneyi yapmaları çok önemlidir.

TESTİSLER TORBADA DEĞİLSE VÜCUTTA BAŞKA NERELERDE BULUNABİLİRLER?
Testisler doğum öncesi anne karnında iken, böbrekler seviyesinde bele yakın bir bölgededirler. Anne karnındaki gelişim sırasında aylar içerisinde yavaş yavaş aşağıya doğru inmeye başlarlar ve yukarıda da belirttiğim gibi doğuma yakın torbaya inmeleri gerekir. İşte testisin yukarıdan aşağı torbaya doğru iniş yolu üzerinde bir yerde kalabilirler. Örneğin kasıklarda, kasığın biraz daha üst kısmında veya karın içinde kalabilir. Bazen de bu iniş yolu dışında bir bölgede örneğin bacakla kasığın birleştiği femoral bölgede, torbayla makat arasındaki perineal bölgede penisin dip kısmında veya torbanın bir bölümünde har iki testis birlikte rastlanılabilir. Bu duruma Ektopik testis yani iniş yolu dışında bulunma olarak adlandırılır.

TESTİSLERİN TORBA DIŞINDA BULUNMASININ ÖNEMİ NEDİR?
Torbaların ısısı, vücut ısısı olan 36.5-37 dereceden 1.5 –2 derece daha serin bir ortamdır. Testislerin doku yapısı bu ısının üstündeki sıcaklıkta örneğin vücut içi ısısında özellikle sperm (tohum) üretiminde bozulmalara yol açabilir, ve bu testislerin gelişimi bozulur. Bu da ileride çocuk sahibi olmasını engelleyebilir.

TESTİSLERDEN BİRİSİ YUKARIDA DİĞERİ TORBADA İSE DE ÇOCUK SAHİBİ OLMAYLA İLGİLİ SORUN OLUR MU?
Evet kesin olur demiyorum ama olabilir. Çünkü inmemiş olan testis nedeniyle vücutta bazı toksik maddeler salgılanır ve bu maddeler torbada olan testis üzerinde de olumsuzluklar yaratarak fonksiyonunu bozabilir. Bu yüzden testisin birinin dahi torbaya inmemiş olması ciddi sorunlara yol açabilir. Bu ciddi sorun sadece çocuk sahibi olamamak değildir. İnmemiş ve vücutta kalmış olan testislerden, gelişme çağında veya sonrasında tümör(ur) çıkma olasılığı da vardır. Bu nedenle hayatı tehdit eden bir hastalıkla karşı karşıya kalınabilir.

BU ÇOK CİDDİ BİR DURUM OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİ MİDİR?
Kesinlikle EVET. çünkü testis tümörü hayatı tehdit eden bir hastalıktır, çocuk sahibi olamamak da bazen kişilerin sosyal hayatlarını ciddi şekilde tehdit eder. Bu kişilerin bazen aileleri yıkılabilir, boşanmalar olabilir ve insanlar bu nedenle ciddi psikolojik sorunlar da yaşayabilir. Ayrıca toplumda maalesef yanlış bilgi nedeniyle bu kişilere kısır damgası vurulabilir ve bu durumdaki kişiler de psikolojik yıkıma uğrayabilirler, bazen intihar sözcükleri girişimlerine dahi rastlanabiliyor. Bazı erkeklerin çocuk sahibi olamamasını yanlış bilen bazı kişi ve topluluklar o kişinin erkeklik gücünün de olmadığını ve iktidarsız olduğunu sanarak bu durumdaki insanları bir de bu yanlış suçlama ile itham ederler.

İNMEMİŞ TESTİS İLE İKTİDARSIZLIK ARASINDA BAĞLANTI VAR MIDIR?
Kesinlikle HAYIR. Erkeklik gücünü yani cinsel ilişki kurabilme yeteneği ile çocuk sahibi olma durumu farklıdır. Testislerin hormon üreten dokuları ısıdan pek etkilenmezler ve normal hormon üretimi devam eder. Bozulan özellikle sperm üreten hücre ve dokulardır. O halde inmemiş testis nedeniyle çocuk sahibi olamayan bir erişkin başka bir rahatsızlığı olmadığı sürece cinsel ilşki kurmayla ilgili bir sorunu yoktur yani iktidarsız değildir.

İNMEMİŞ TESTİSİN TANISI NASIL KONUR?
Başta da söylediğim gibi özellikle doğumda ilk muayenede bu tanı doktor veya ebeler tarafından konabilir. Ancak bu durum ihmal edilmiş veya aile doğum telaşıyla bu bilgiyi göz ardı etmişse bebeklerin ve çocukların çocuk doktorlarına düzenli kontrolleri sırasında mutlaka testis muayenelerinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca anne ve babaların da özellikle çocuğun banyosu sırasında bu kontrolleri kendilerinin de yapması mümkündür.Kuşkulandıkları bir durumda hemen doktora başvurmaları en doğru yaklaşımdır. Çocuk doktorlarına veya direkt olarak bir Üroloji uzmanına başvurmaları gerekir. Çocuk doktorları da tanıyı koyunca zaten bu çocukları bir üroloji uzmanına yönlendireceklerdir.

Bir başka tanı ise maalesef askerlik muayenesi sırasında yapılır. Maalesef diyorum çünkü bu yaştaki teşhiste çok geç kalınmış oluyor ve yukarıda belirttiğim riskler belirgin hale geliyor.

ÜROLOJİ UZMANLARI TANIYI NASIL KOYARLAR?
Öncelikle fizik muayeneyle tanı birçok durumda konur, teşhisi destekleyici ultrasonografi tetkiki de mutlaka yapılmalıdır.Teşhisin konduğu yaşa da bağlı olarak başka bazı tetkiler de örneğin gençler ve erişkinlerde teşhis yeni konduysa sperm tahlili de yapılmalı ve kişinin üreme fonksiyonu da belirlenmelidir.

İNMEMİŞ TESTİSİN TEDAVİSİ NASIL VE NE ZAMAN UYGULANMALIDIR?
Bebek 1 yaşını dolduruncaya kadar beklenebilir, bazen testiler kendiliğinden de 1 yaşın sonuna kadar torbaya inebilir. 1 yaşını geçenlerde tedaviye derhal geçilmelidir. Öncelikle bu konuda 3 haftalık bir hormon tedavisi uygulanır eğer sonuç alınırsa tedavi tamamlnmıi demektir. Bu tedavi sonuçsuz kalır ve testis(ler) torbaya inmemişse mutlaka ameliyatla testilerin torbaya indirilmesi gerekir. Bu tedaviler ne kadar erken yaşta yapılırsa ilerideki olası olumsuzluklar olasılığı da o kadar azalacaktır.Yaş ilerledikçe hele de ergenlik çağına girildiği halde testisler torbada değilse bu testislerin sonradan tümör oluşturma riski nedeniyle ameliyatla çıkartılması da gerekebilecek koruyucu bir önlemdir.

TESTİSLERİN İLERİ YAŞLARDA TESTİSE İNDİRİLMESİNİN SAKINCALARI VAR MIDIR?
Öncelikle bu ameliyatın gecikmesi çocuk sahibi olamama riskini her geçen yıl artıracaktır. İleri yaşlarda indirilmesi de tümör riskini artıracaktır.

BİR DE TESTİSLERİN BAZEN TORBADA OLUP BAZEN DE VÜCUDA GERİ KAÇMASI DURUMU VAR. BU KONUYU DA AÇAR MISINIZ?
Bu duruma hareketli (mobil) testis denir. Bu durum da yukarıda açıkladığımız tüm riskleri içermektedir. Dikkat ederseniz risk kelimesini özellikle vurguluyorum. Kesin bir ifade vermenin de bazen yanıltıcı olabileceğini hatırlatmak için. Ancak bu riskler bazen geriye dönüşümü olmayan sonuçlar doğurabileceği için bence ÇOK CİDDİYE ALINMALIDIR. Tanı ve tedavisi inmemiş testis gibidir. Yalnız burada çocuk doktorlarının ve ailenin testislerin yerinde olup olmadığını kontrol etmeleri daha da önem kazanır. Çünkü testisleri yerinde görüp nasılsa bir daha sorun olmaz düşüncesi de yanlıştır.Hareketli testis de ameliyat çok daha kolay ve kısadır ve zamanında yapıldığında tedavi kesindir.

İNMEMİŞ TESTİS KONUSUNDA HALK ARASINDA BAŞKA BAZI YANLIŞ BİLGİLENMELER VAR MIDIR?
Evet Özellikle aile büyüklerinin bazıları ‘’Küçücük çocuğun orasını burasını (testisler) ellettirmeyin, hele ameliyat ettirmeyin ileride kısır olur’’ gibi ÇOK YANLIŞ ifadeleri gerçekten de ileride o çocuğun yaşantısını olumsuz etkileyecektir. Bu ifadenin nedeni ve mantığı geçmişte gecikilmiş ve ileri yaşlarda tedavi edilmiş özellikle de ameliyat edilmş hastaların çocuk sahibi olamaması varsayımına dayandırılır. Oysa o kişiler ameliyat oldukları için değil, gecikilmiş yaşta tedavi edilmeye çalışıldığı için sonuç alınamamış hastalardır. Erken yaşta tedavi edilen bebekler, çocuklar bu sorunu ve riski ortadan kaldırmış en aza indirmiş olacaklardır. O nedenle çocuk biraz daha büyüsün, 5-10 yaşına gelsin gibi bilgiler ve düşünceler kesinlikle yalıştır.

En doğrusu en geç 1 yaşın sonuna kadar beklendiği halde testisler torbaya inmediyse derhal tedavisine geçilmesidir. Bu bebek veya çocuğun ilerideki olası sorunlarının ve çocuk sahibi olamamasının sorumlusu bu tedaviyi geciktirenler olacaktır.