İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) Nedir?

Toplumun yaklaşık yüzde 15’inde görülen, en yaygın sindirim sistemi hastalıklarından biri olan İrritabl Bağırsak Sendromu, barsak alışkanlığınızda altta bir hastalık olmadan meydana gelen, karında rahatsızlık hissi, düzensiz barsak hareketleri, belirgin derecede şişkinlik, şişlik ve acil tuvalet ihtiyacı gibi belirtileri bir arada gösteren bir sendromdur. Diyetisyen Emre Uzun irritabl bağırsak sendromunda nasıl beslenmeniz gerektiği ve yeni bir bakış açısı FODMAP diyeti hakkında ipuçları veriyor.

IBS nedenlerini tam olarak ortaya koymak mümkün değildir. Ancak yapılan araştırmalarda, IBS olan kişilerde kalın bağırsak hareketlerinde anormallik ve barsak duvarındaki kaslar ile sinirler arasındaki iletimde bozukluk olduğu tespit ediliyor. Bunun sonucunda bağırsak dışkıyı atabilmek için birbiri ile uyumsuz hareketler yapmakta ve kişide karın ağrısı, şişkinlik ve dışkı kıvamı ve miktarı ile ilgili sorunlar meydana geliyor. Kişiden kişiye şikayetlerin artma nedenleri farklılık gösterse de, sindirim sistemi ile ilgili bir bozukluk olduğundan, yiyecekler büyük önem taşıyor.

İBS ve Beslenme

Yaygın olarak İBS tedavisinde “eliminasyon diyetleri” kullanılıyor. Bu diyetlerde kişiye özel duyarlılık gösterdiği belirtilen besinler diyetten çıkarılıyor. Ancak, eliminasyon diyetlerine özgü birkaç temel noktada sorun olabileceği bildiriliyor. Emre Uzun; Semptomları tetikleyen besinlerin bireylerde beslenme günlükleri tutularak tüketimlerinden kaçınılması önemli olduğunun altını çiziyor.

Bununla beraber en sık görülen tetikleyiciler:

• Lif açısından yetersiz beslenme
• Belirli yiyeceklere karşı hassasiyet ( Yiyecek İntoleransı)
• Stres
• Sigara
• Alkol
• Adet dönemi
• Öğün atlama ve birden çok yemek yeme
• Enfeksiyonlar
• Antibiyotik kullanımı ve diğer ilaçlar

Özellikle Tercih Edebileceğiniz Yiyecekler

• Meyve ve sebzeler (Narenciye hariç)
• Kepekli pirinç, pirinç unu
• Tahıllar
• Su
• Bitkisel çaylar
• Tavuk
• Balık
• Patates, patates unu
• Doğal yoğurt
• Ayçiçeği çekirdeği ve balkabağı çekirdeği, keten tohumu, susam
• Bol su

Kaçınmanız Gereken Başlıca Yiyecek ve İçecekler

• Peynir
• Süt
• Kafein içeren içecekler ( Çay, kahve, kola)
• Çikolata
• Aşırı şekerli, çok yağlı, aşırı baharatlı ve mayalı yiyecekler
• Kırmızı et
• Kuru meyve
• Alkollü içecekler
• Suni tatlandırıcılı, diyet yiyecek ve içecekler
• Buğday ve elenmemiş buğday unundan yapılmış yiyecekler(beyaz ekmek, beyaz makarna, bisküviler, kurabiyeler, kekler, börekler)

Diyetisyen Emre Uzun; Çok yağlı ve kızartmalı gıdalardan uzak durulması gerektiğini, kahve ve alkol tüketimi kramplara ve ishale neden olabileceğini vurguluyor. Tatlandırıcılarda sıklıkla bulunan sorbitol ve doğal balda, bazı meyvelerde bulunan fruktoz barsaklardan iyi emilemeyebilir, bu durum yine kramplara ve ishale yol açabilir.

FODMAP DİYETİ NEDİR?

Son yapılan araştırmalar;  düşük fermente içerikli gıdaların irritabl bağırsak sendromu belirtilerini azalttığını belirtiyor. FODMAP`ın açılımı Fermente Oligo-sakkarit, Disakkarit, Mono-sakkarit ve Polyoller. Bunlar, bağırsaklarımızda kolayca sindirilemeyip, fermente olarak gaz ve şişkinliğe yol açan bileşikler arasında yer alıyor. Bu durum İrritabl Bağırsak Sendromu olan kişilerde sıkça karşılaşılan bir problemdir.

Kısaca, 6 hafta boyunca FODMAP içeriği yüsek birçok yiyecek tüketilmiyor. Bunun sonucunda bu ağrı ve şişkinliklerin büyük ölçüde azalması bekleniyor. Bu 6 haftanın sonunda ise, tüketilemeyen bu yiyecekler az miktarlarda olmak üzere tek tek günlük diyete tekrar ekleniyor. Böylece bağırsak üzerindeki etkileri gözlenerek o gıdanın rahatsızlık verip vermediği saptanmaya çalışılır.