İstanbul’daki Yeni Sağlık Hizmetleri

Diş hekimi randevumuzu MHRS’den ya da 182’yi arayarak alabilir miyiz? Hizmet acil servislerle ilgili yeni düzenlemeler nelerdir? İstanbul’da kaç tane yeni aile sağlığı merkezi açıldı? İstanbul’da verilen deniz ambulansı hizmeti, İstanbul’da yeni açılacak kamu hastaneleri ve İstanbul’daki sağlık hizmetleri hakkında merak edilenleri İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu Sağlığım İçin Herşey’de Anlattı.

DİŞ TEDAVİSİ İÇİN RANDEVU NASIL ALINIR?

. Diş tedavisi görmek isteyen kişiler diş hekimi randevularını Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) ile nasıl alabilir? Bu sisteme sadece kamuda çalışan diş hekimleri mi dahildir?
“Merkezi Hekim Randevu Sistemi’nden diş hekimi için randevu almaya şuanda sadece kamu ağız ve diş sağlığı merkezleri ile diş hastaneleri dahildir. İlk muayene için hastalar MHRS’den, hem web sayfası üzerinden hem de 182 çağrı merkezlerinden en kısa sürede ve  kendilerine yakın olan yerlerden diş hekimi randevusu alabilirler. Diş cerrahisi, ortodonti veya peridonti randevularını da hekim eğer endikasyon teşhisi koymuşsa alabilirler. Hekimin, hasta için bir üst branş ya da uzmanlık gerektirdiğini sisteme girmesi ile hasta, yeşil hasta konumuna geçer ve randevusunu hemen alabilir hale gelir. Hatta birkaç ay sonraki randevusunu da sistem üzerinden hekimler ve hastalar planlayabilirler. Böylece bir diş tedavisi planlama takvimi oluşmuş olur ve protezden porselene kadar her türlü tedavisini yaptırabilir.’’

ALO 191 MADDE BAĞIMLILIĞI KONUSUNDA BİLGİLENDİRİYOR

. Sağlık Bakanlığı’nın ALO 191 Uyuşturucuyla Mücadele, Danışma ve Destek Hattı’nı arayanlar için nasıl bir yol izleniyor?
“ALO 191’i Türkiye’nin her yerinden arayıp lokalizasyonlarını, dertlerini paylaşabilirler. Uyuşturucuyla mücadele hizmetini en yakın nereden alabilecekleri veya yakınlarında madde bağımlısı bir kişi varsa ona nasıl yaklaşacakları, onu nasıl yönlendirecekleri konularındaki bilgileri eğitilmiş çağrıcılardan alabilirler. Madde bağımlılığı Türkiye’nin genç nüfusuna kimyasal saldırıdır. Bununla iyi mücadele etmek gerekir. Anne babalar, eğitimciler hassas olmalıdırlar. Ayrıca fark etmediğimiz insanlar da madde bağımlısı olabilirler. Bunlar 191 ile bilgilendirilebilirler. Bugün madde bağımlılığı İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü,Yeşilay, Milli Eğitim Müdürlüğü ve Valiliğin çok hassas durduğu bir konudur. İstanbul’daki kaymakamlıklarımızda Vali Bey’in talimatıyla bağımlılık birimleri oluşturduk. Bu birimlere hekim de veriyoruz. Oraya gidip yine danışmanlık alabilirler. Ama 191’i aramak çok basit; hem bağımlıya nasıl yaklaşacağımızı, bağımlılıkla nasıl mücadele edeceğimizi ve en yakındaki bağımlılıkla ilgili hizmet yerlerinin telefonlarını size aktarıyorlar. Aradıkları zaman karşılarına elektronik sekreter çıkmıyor; bu konuda eğitilmiş, tecrübeli arkadaşlar çıkıyor ve her türlü danışmanlık hizmetine alabiliyorlar. Kendisi bağımlı olan kişiler de aileleri de bilgi alabilir. Tedavi istiyorlarsa nerede tedavi alabileceğinin de bilgisini alabilirler.’’

‘BU TEST NEREDE YAPILIYOR?’ HİZMETİ

. ‘Bu Test Nerede Yapılıyor?’ hizmetinde sistem nasıl işliyor? Hangi test nerede yaptırılabilir?
“Şuanda çoğu eğitim ve araştırma hastanesinde hemen her test var ve bilgilendirme de yapılıyor. Aile hekimleri zaten laboratuvarda 60 parametre çalışıyorlar. Bunu çoğu insan bilmiyor. Bir aile hekiminde şuanda hastanelerimizin çoğunda yapılabilecek tetkikler yapılabilir halde. Dışkı ve idrar testleri de yapılabiliyor. İnsanlara hangi testlerin yapıldığını gösterdiğimiz gibi acilde kan verdiğinizde ne kadar sürede çıkacağı mesaj olarak geliyor. Bakırköy Sadi Konuk’da onu uygulamaya başladık, Ümraniye’de de başlıyoruz. Bir hastaya neden beklediğini anlatmamız lazım. Çünkü bazı testlerin çalışma süreçleri var. Bu süreçleri bilimsel olarak beklemek durumundasınız. Onun için de bekleme süresinin bilinmesi tedirginlikleri, gerginlikleri biraz daha azaltıyor.’’

Prof. Dr. Kemal Memişoğlu

20 YENİ AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ AÇILACAK

. İstanbul’daki 20 yeni Aile Sağlığı Merkezi ne zaman hizmete girecek? Nerelerde açılacaklar?
“Aile hekimliği sistemi İstanbul’da 2010’da başladığında çoğunlukla eski sağlık ocaklarında, belediyelerin ya da aile hekimlerinin kendilerinin bulduğu yerlerde hizmet veriliyordu. Şuanda İstanbul’da 4020 tane aile hekimliği var. Özellikle birinci basamak dediğimiz koruyucu hekimlikte hastalanmadan insanların sağlığını korumak çok önemli. Hem sağlık ekonomisi hem de gelecekte bedenimizin sağlıklı olması açısından hastalanmamamız lazım. Kilo, bağımlılık, obezite, hareketsizlik gibi riskler var. Bunlar birinci basamağın çözmesi ve insanları bilinçlendirmesi gereken konular. İstanbul’da hem alt yapı hem de konsept olarak çok güzel yapılar oluşturduk. Toplamda 100 aile hekiminin yerleşeceği bu 5 birimli aile hekimliklerinin inşaatına 8-9 ay evvel başladık ve şimdi bitirdik. Sorunsuz yer veren belediyelerin olduğu yerlere aile hekimlikleri yaptık. Pendik, Ümraniye, Tuzla, Beykoz olmak üzere her bölgede var ve bunları daha da yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Aile hekimliğinin fiziki yapısı iyi olmalı ki hem oraya gelen hasta hem de aile hekimi rahat etsin. Aile hekiminin sadece reçete, rapor yazmak için değil hastalığının birinci basamakta kontrolünün yapılması için evine yakın bir yerde tedavisini yapması, ailesinin hastalıklarının risklerini bilmesi çok önemlidir.’’

ÜCRETSİZ TARAMALAR

. Her Aile Sağlığı Merkezi’nde 60 parametrede test yapılabiliyor mu?
“Bir aile hekimliğinde kan verildiğinde biri Anadolu yakasında Maltepe’de diğeri Avrupa yakasında Zeytinburnu’nda olmak üzere iki merkez laboratuvarla çalışıyoruz. İl Halk Sağlığı Başkanlığı vasıtasıyla kanları topluyoruz, sonuçlarını da en geç ertesi gün çıkartmış oluyoruz. Sonuçlar aile hekimi sistemine düşüyor. 3-4 parametrede de ücretsiz tarama yapılıyor. Örneğin kolon kanseriyle ilgili olarak dışkıda kan taraması yaptırma ya da mamografi çektirme imkanı var. İstanbul’da 11 bölgede 3 tane tır ve 5 tane ilçe müdürlükleri ve aile sağlığı merkezinde talep ettiğiniz zaman mamografi de çekiliyor; gaitada gizli kana da bakılıyor; kadınlara serviksle ilgili tarama da yapılıyor. İsteyen kadınlar aile hekimlerine veya toplum sağlığı merkezlerine gidip tarama talebinde bulunabilir. Yaklaşık 1 milyon kişi taranmış durumdadır.’’

EVDE SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANMAK İÇİN…

. Kimler Evde Sağlık Hizmeti’nden yararlanabilir? Yararlanmak için nereye başvurulmalıdır?
“Hastaneye gelme imkanı olmayan, yaşlanmış, yatağa bağımlı hastalara evinde Evde Sağlık Hizmeti veriyoruz. Eğer yatalaksa ve gelemiyorsa Bakanlığımızın çağrı sisteminden aradığı zaman İstanbul’da 1-2 gün içinde evine aile hekimi biriminden bir hekim gidiyor. Hekim ona bakıyor ve takibe alıyor. Muayenesi için veya gerekiyorsa pansuman veya kan alınması için hastayı takibe alıyor ve takipli hasta haline geliyor. Şimdi yeni bir takip sistemine geçiyoruz. 6 bölgeyi daha merkezileştiriyoruz. Mesela kan alınacaksa hekim gitmiyor, hemşire ya da laborant giderek kanını alıyor, pansumanı yapıyor. Aynı zamanda ilaçları da evinde yazılıyor. Şimdi görüntülü sistemi geliştiriyoruz, sağlık kurulunun hastanın evindeymiş gibi hareket etme imkanı olacak. Evde Sağlık Hizmeti’nden yararlanmak için Evde Sağlık Çağrı Merkezi’ni veya iletişim hattımız 184’ü aramak gerekiyor. Ayrıca ilçe müdürlüklerine ya da  yakınlarındaki hastanelere bir yakınları gittiğinde de evde sağlık başvurularını alıyoruz. Belli program kapsamında hekimi ve hemşireyi oraya yönlendiriyoruz. Ama bu hizmet bakım hizmeti değildir. Bakımı genelde yerel yönetimler yapar. Biz evde sağlıkta hastanın yarasını, serumunu, kanını, tedaviye ihtiyaç olup olmadığını, gerektiği zaman ilaçlarını, raporlamasını yapıyoruz.’’