İyi Huylu Prostat Büyümesi Kansere Neden Olur Mu?

Ocak 17, 2021 - 00:54

Medicana İnternational Ankara Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Bedreddin Seçkin, Atv Avrupa ekranlarında yayımlanmakta olan “Esra Kazancıbaşı İle Sağlığım İçin Herşey” programına katıldı.

İyi huylu prostat büyümesi sadece yaşlılarda görülen bir hastalık mıdır? İyi huylu prostat büyümesinin ileriki yıllarda kansere dönüşme riski var mıdır? Prostat muayenesinde ne tür testler yapıyorsunuz? PSA yüksekliği mutlaka kansere işaret eder mi? PSA yüksekliğinin başka nedenleri olabilir mi? İyi huylu prostat büyümesinde tedavi yöntemleri nelerdir? Prostat ameliyatı erkeklerde idrar kaçırma sorununa yol açar mı? Uygulanan ameliyat tekniğine göre bu risk değişir mi? Kadınlarda idrar kaçırma nedenleri nelerdir?

Prof. Dr. Bedreddin Seçkin, Esra Kazancıbaşı’nın sorularını yanıtladı.

. İyi huylu prostat büyümesi sadece yaşlılarda görülen bir hastalık mıdır?

“ Prostat, edkeklerde yaşla birlikte büyüyen bir organdır. Prostatın büyümesi ile idrar yapması engelleniyor çünkü prostat idrar yolunun içinden geçtiği kestaneye benzer şekilde bir organdır. Özellikle 45 yaşından sonra daha fazla büyümeye başlar ve büyüme devam eder. Prostatın büyümesi ve idrar yolunu sıkıştırması sonucunda kişi, idrar yapmakta güçlük çeker bu da hayat kalitesini bozar.”

“İYİ HUYLU PROSTAT BÜYÜMESİ KANSERE DÖNMEZ”

. İyi huylu prostat büyümesinin ileriki yıllarda kansere dönüşme riski var mıdır?

“ İyi huylu prostat büyümesi kansere dönmez. Çünkü prostatın içerisinde kanserin kaynağı olan bölge ayrıdır, prostatın iyi huyla büyüdüğü bölge ayrıdır ama ikisi birlikte olabilirler. Bu nedenle prostatla ilgili şikâyetleri başlayan yani idrar yapmada zorluk, idrar yapma hızının azalması, çatal şeklinde idrar yapma, gece idrara kalkma gibi durumlar başlamışsa prostatta sorun var demektir. Dolayısıyla bu sorunun iyi huylu mu, yoksa kötü huylu mu olduğunu belirlemek lazım."

. Prostat muayenesinde ne tür testler yapıyorsunuz?

“ Hastaya öncelikle idrar yapmakla ilgili bir şikâyetinin olup olmadığını sorgularız. Genelde de olmaz ama olmaması kontrole gitmemesi gerektiği anlamına gelmez; 45 yaşından itibaren PSA (Prostat Spesifik Antijen ) testi yapılmalıdır. Bu test bir kan testidir, prostatta kansere meyil olup olmadığını belirlemede bize yol göstericidir.

Ultrasonla; prostatın şeklini, büyüklüğünü ve idrar yaptıktan sonra geride idrar kalıp kalmadığını yani sistemin iyi işleyip işlemediğini görürüz. Kansere yönelik bir şüphemiz varsa kansere yönelik ilave tetkik yapılır. Eğer kanser şüphemiz yoksa bir yıl sonra tekrar kontrol öneririz.”

“PSA YÜKSEKLİĞİ ENFEKSİYON KAYNAKLI DA OLABİLİR”

. PSA yüksekliği mutlaka kansere işaret eder mi? PSA yüksekliğinin başka nedenleri olabilir mi?

“ Prostatın farkına bile varamayacağımız enfeksiyonları PSA’nın yükselmesine neden olabiliyorlar. PSA’nın belli yaşlarda beklemediğimiz yüksekliklerde olması durumunda, hastaya belli bir süre antibiyotik kullandırılır ve sonrasında tekrar ölçülerek kontrolü yapılır ve kanser teşhisi öyle konur."

“PROSTAT AMELİYATI CİNSEL FONKSİYONLARI BOZMUYOR”

. İyi huylu prostat büyümesinde tedavi yöntemleri nelerdir?

“ Eğer iyi huylu prostat tedavi edilmezse hayat kalitesini olumsuz etkiliyor. İdrar kesesini geriye dönülmez bir biçimde şeklen ve işlevsel olarak bozabiliyor ve böbreklerde geri dönülmez hasarlara yol açabiliyor. İyi huylu prostatı başlangıç aşamasında ilaçla tedavi edebiliyoruz. İlaçla tedavi edilememişse o zaman kapalı yöntemlerle cerrahi tedevi uyguluyoruz. Prostat ameliyatı cinsel fonksiyonları bozmuyor; hastalar bu konuda bilinçlendirilmelidir.”

. Prostat ameliyatı erkeklerde idrar kaçırma sorununa yol açar mı? Uygulanan ameliyat tekniğine göre bu risk değişir mi?

“ İyi huylu prostat büyümesinin ameliyatının idrar kaçırmaya yol açmasını beklemeyiz. Bu çok standart bir ameliyat değildir. Deneyimli eller tarafından yapılmış bir prostat ameliyatının idrar kaçırma sonucuyla karşımıza gelmesini beklemeyiz. Eski kaynaklar, riski yüzde 1 ila 2 oranında kabul ederlerdi ama bu artık kabul edilir oran olmaktan çıktı."

. İyi huylu prostat büyümesinde yapılan kapalı çerrahide prostatın büyüklüğü önemli midir? Hangi vakalara kapalı ameliyat yapmak mümkündür, hangi vakalara mümkün değildir?

“ Prostatın 100 grama kadar büyük olduğu durumlarda kapalı ameliyat rahatlıkla yapılabilir. 100 gramın üzerindeki prostatlarda yani bir saat içerinde kapalı olarak bitirilemeyecek ameliyatlarda açık ameliyat tekniği uygulanmalıdır.

Bir başka yöntem ise yine lazerle yapılan kapalı cerrahi. Burada açık ameliyata benzer holep dediğimiz yöntemle prostatı 130 gram da olsa 200 gram da olsa dışarıdan bir yara izi olmaksızın ameliyat edebilmek mümkündür. Prostat ameliyatı, kolay ve çok iyi sonuç alacağımız bir ameliyat türüdür.”

“KADINLARDA İDRAR KAÇIRMANIN NEDENLERİ ÇOK DOĞUM YAPMAK, AŞIRI KİLOLU OLMAK”

. Kadınlarda idrar kaçırma nedenleri nelerdir?

“Kadın idrar kaçırmaları ürolojinin çok önemli bir pratiğini teşkil ediyor. Çok doğum yapmak, aşırı kilolu olmak bunlar her şeyden önce idrar kaçırmanın en basta gelen nedenleridir. Şeker hastalığı sık idrara gitmeye neden olur. Ancak kontrol edilemeyen diyabetler, idrar kesesini sinirsel anlamda tahrip ederek idrar kaçırmaya neden olabilir.

Öksürük, hapşırık, eğilme-kalkma gibi durumlarda karın içi basıncımız idrar kesesine yukardan baskı yaptığından idrar tutma mekanizmamız basıncı kaldıramaz hale geliyor. Dolayısıyla idrar tutma mekanizmasında bir bozukluk oluyor. Bu sinirsel bozukluklar, adale sistemindeki bozukluklar nedeniyle olabilir -ki çoğunlukla böyledir-.

Doğumdan sonra egzersiz tavsiye edilir. Özellikle pelvik yani taban adalesi dediğimiz, halk arasında apış arası diye bilinen bölgenin sıkılması suretiyle yapılan egzersizler son derece yararlı egzersizlerdir.”

. Kaç tip idrar kaçırma vardır ve bunların özellikleri nelerdir?

“İdrar kaçırmanın aslında 6 değişik tipi var ama en çok karşımıza çıkan 3 tipten söz edeceğim. Birincisi sıkışma tipi idrar kaçırma; bu, erkeklerde de kadınlarda da yüzde 17 oranında yani neredeyse 6 kişiden birinde görülen bir problemdir. Günde 8’den fazla sık idrara çıkma, gece idrara kalkma, sıkışarak tuvalete gitme ve bazen sıkışarak idrar kaçırmaya aşırı aktif mesane diyoruz ve buna idrar kaçırma da eklenirse buna sıkışarak idrar kaçırma diyoruz. Bunun tedavisi ameliyat değildir. İlaçla tedavisi var ve bizim bilinçlendirme konusunda üzerinde en çok durduğumuz konudur.

İkincisi stres tipi idrar kaçırma; çok doğum yapma, kilo alıp verme, öksürme, hapşırma, genetik olarak adalelerin biraz zayıf olması gibi sebeplerle karnımızın içindeki basıncın artığı durumlarda idrar tutma mekanizmasının bozulması durumudur.

Birinci tip idrar kaçırmada idrar mekanizması sağlam ama idrar kesesinde anormallik vardır. İkinci tip yani stres tipi idrar kaçırmada ise idrar kesemiz normal ama idrar tutma mekanizmamız yeterli değildir. Bir de bu ikisinin de birlikte olabildiği karışık tip idrar kaçırma var. Bunda da hangisi daha ağırlıklıysa tedaviye önce ondan başlarız. İlaçla ya da ameliyatla tedavi ederiz.”

“İDRAR KAÇIRMA BİR KADER DEĞİLDİR”

. İdrar kaçırmada ne tür tedavi seçenekleri vardır?

“ İdrar kaçırma kader değildir ve idrar kaçırma hiçbir yaşta normal değildir. İlaç tedavisi uyguluyoruz. Stres tipi idrar kaçırma için de yeni ilaçlar çıktı. Egzersiz tedavileri uyguluyoruz. Bir takım davranışlarını düzeltmesini ve diyet değişimleri öneriyoruz. Aşırı aktif mesane hastalarına kahve içmeyi yasaklıyoruz. Kafeinden uzak durun diyoruz. Domatesi, patlıcanı ve kızartmayı da yasaklıyoruz. Bunlar idrar kesesine iyi gelmiyor. Asitli içecekleri, alerjik besinleri, çilek ve sütlü tatlıları da yasaklıyoruz. Bunların hepsi destek amaçlı çünkü egzersizle diyet değişimiyle ve ilaç tedavisiyle yüzde 98'e varan tedavi başarısını yakalayabiliyoruz. Bunların yetersiz kaldığı durumlarda mesane içerisine yapılabilecek enjeksiyonlar da tedavi için önemlidir."