Kadınlar İçin Rutin Sağlık Muayeneleri Nelerdir?

Sağlığımızla ilgili yaptığımız en önemli hataların başında rutin tetkik ve muayeneleri hasta olmadan yaptırmamak ve bu bilinçten uzak olmak geliyor. Kadınların büyük çoğunluğu jinekolojik muayenelerine sadece herhangi bir rahatsızlıkla karşılaştıkları zaman gidiyor. Oysaki günümüzde sık rastlanan meme kanseri, rahim ve rahim ağzı kanseri gibi türler düzenli kontrol sayesinde erken dönemde yakalanıp, tedavi edilebiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kadın ve Doğum Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Meltem Eğilmez Kalkavan, düzenli kontrol ile önlenebilecek kadın hastalıkları hakkında bilgi verdi. GENÇ KIZLIKTAN İTİBAREN DÜZENLİ MUAYENE ŞART Kadın hastalıkları ve doğum alanında 3 ayrı takip programı yürütülmelidir. Bunlar kadın sağlığı taramaları, gebelik takipleri ve menopoz takibidir. Kadın sağlığı taramaları aslında ilk adet döneminde başlayıp, her yıl doktor muayenesi ile sürdürülmelidir. Bu dönemde cinsel yolla bulaşan hastalıklarla ilgili aşı uygulamaları (Hepatit B aşısı, HPV-Rahim ağzı kanseri aşısı) yapılmalı bu hastalıklardan ve istenmeyen gebeliklerden korunma yöntemleri (Prezervatif, doğum kontrol hapları vs) konusunda genç kızlarımız bilinçlendirilmelidir. MEME KANSERİNE KARŞI HER KADIN KENDİ KENDİNE MUAYENE TEKNİĞİNİ ÖĞRENMELİ İlk cinsel ilişkiden yaklaşık 3 ay sonra ilk smear testi alınmalı ve en fazla 2 yıl aralıklarla tekrarlanmalıdır. Her yıl düzenli olarak jinekolojik muayene yapılmalı, kendi kendine meme muayenesi teknikleri her bayana öğretilmeli ve meme takiplerini düzenli olarak yaptırması konusunda uyarılmalıdır. Doğum kontrol yöntemi kullanan kadınların kullandıkları yönteme göre değişen rutin takipleri de unutulmamalıdır. 40 YAŞ SONRASI DÜZENLİ KEMİK ÖLÇÜMÜ YAPILMALI 40 yaş sonrasında düzenli meme muayenelerinin önemi konusunda kadınlar mutlaka uyarılmalı ve mamografi konusunda bilinçlendirilmelidir. Yıllık düzenli takiplerde yaşa bağlı olarak artan jinekolojik kanserlerin erken teşhisine yönelik araştırmalar ve menopoz öncesi dönemin değerlendirilmesi yapılır. 40 yaş civarında yapılacak kemik yoğunluğu ölçümü menopoz belirtileri ortaya çıktığında tekrarlanmalıdır. Kemik erimesi saptanmaz ise her 3 yılda bir, kemik erimesi varsa her yıl kemik yoğunluğu taraması yapılır. GEBELİK ANCAK SİGARAYI BIRAKTIKTAN 6 AY SONRA DÜŞÜNÜLMELİ Gebelik planlayan bir çift kullandıkları doğum kontrol yöntemini bırakmadan 2 ay önce mutlaka jinekoloğa başvurmalı ve gereken tetkikleri yapılmalıdır. Eksik aşıları varsa tamamlanmalı, smear testi mutlaka yapılmalı ve folik asit kullanımı başlanmalıdır. Ayrıca gebe adayı yapması ve yapmaması gerekenler konusunda bilgilendirilmeli, diş hekimine başvurarak varsa diş sorunlarını çözümlemelidir. Çiftin psikolojik danışmanlık alması da özellikle ilk aylarda oluşacak depresif eğilim ve doğumu takip eden günlerdeki aşırı yorgunluğun getireceği gerginliğin uygun şekilde atlatılması için gereklidir. Gebelik oluşmadan önce kilo fazlası ve sigara tiryakiliği sorunları olan bayanlara konunun ciddiyeti anlatılmalı ve bu sorunları ile başa çıkmanın yolları gösterilmelidir. Sigara bırakıldıktan 6 ay sonra gebelik için izin verilebilir. Sigara kadınlarda yumurta, erkekler de ise sperm sayı ve kalitesini azaltmaktadır. Bu durum gebe kalmayı zorlaştırabilir. Ayrıca, annenin gebelik düşünülene kadar içtiği sigaranın zararları vücuttan hemen temizlenmez bu acıdan sigara gebelik planlanıyorsa en az 6 ay önceden bırakılmalıdır. GEBELİKTE RUTİN TETKİKLER ÖNEMLİ Gebelik oluşması ile birlikte hemen ilk muayene yapılmalı ve ilk aylarda yaklaşık 2 haftada bir, 12. haftadan sonra ayda bir ve son ayda her hafta rutin takipleri yapılmalıdır. Gebelik öncesi danışma muayenesi yapılmadı ise rutin tetkikler ve smear testi ilk gebelik muayenesinde yapılır. Oluşan sorunlara göre bu muayenelerin sıklığı arttırılabilir. 12. haftada ikili test, 16. haftada afp testi, 22. haftada detaylı ultrasonografi ve 26. haftada 50 gr. şeker yükleme testi mutlaka uygulanmalıdır. 20. gebelik haftasından sonra 4 hafta ara ile 2 doz tetanoz aşısı uygulaması yapılır.