Kalıcı Yaz Saat Uygulaması Mutsuz Ediyor

Kış ayları nedeniyle hava erken kararıyor, ve soğuklarla beraber karanlık da hayatımızın bir parçası haline geliyor. Özellikle yaz- kış saati uygulamasının kalkmasıyla beraber sabahlarımız daha karanlık geçiyor. Bu durum çalışanları ve öğrencileri olumsuz etkiliyor. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikoloji Uzmanı Psk. Neris Başkan kalıcı yaz saati uygulamasının psikolojiyi nasıl etkilediğini açıkladı.

Yapılan araştırmalara göre, ışık biyolojik saatimizin en büyük etkenlerinden bir tanesi. Yani, havanın aydınlanması vücudumuza uyanması gerektiği sinyalini veriyor. Kış aylarında karanlıkta uyanmamız gerektiğinde ise biyolojik saatimizi devre dışı bırakmamız gerekiyor. Bu da bizi bir hayli zorluyor. Günler kısaldıkça sabahlarımıza dahil olması gereken ışık ortadan kayboluyor ve uyanmak istemiyoruz.

SADECE UYANMAK DEĞİL MUTLU OLMAK DA ZORLAŞIYOR

Günün aydınlanmasıyla beraber vücudumuz mutluluk hormonu diye adlandırdığımız ‘seratonin’ salgılamaya başlıyor. Karanlıkta uyandığımızda ise mutlu güne başlamak bizim için bir hayli zorlaşıyor. Bu etkenlerle beraber halsizlik, bitkinlik ve depresyon gibi durumlar da daha yaygın görülmeye başlıyor.

KIŞ DEPRESYONU NEDİR? 

Havaların kararması ve soğuması ile ortaya çıkan ve genellikle ekim ayı gibi başlayıp nisan ayına kadar devam eden bir depresyon türü denebilir. Kişilerin bu süreçte daha mutsuz, ümitsiz ve isteksiz olmalarıyla beraber kendini değersiz hissetme uyku düzensizlikleri, halsizlik, iştah kaybı gibi belirtiler de ortaya çıkmaktadır. Mevsimsel depresyon kadınlarda daha yaygın olmakla beraber en çok 17-25 yaş aralığında sıklıkla görülmektedir. Ekvatordan, yani güneş ışığından, uzaklaştıkça sayılardaki artış da dikkat çekmektedir. Gün ışığındaki azalma çocuklar dahil olmak üzere herkesin modunu etkileyebilir. Kış depresyonu tanısı almasak da kış aylarında daha bitkin ve isteksiz olduğumuzu söyleyebiliriz.

ÖĞRENCİLER BU DURUMDAN NASIL ETKİLENİYOR? 

Sabahın erken saatlerinde uyanması gereken grup olarak öğrenciler için bu durum daha da zorlayıcı olabiliyor. Öğrenciler ilk derslerini henüz gün ışığı görmeden yapıyor. Okul çağındaki çocuklarımızın bu halsiz hali dersleri de etkileyebiliyor.

BU DURUMUN ÖNÜNE GEÇMEK ADINA NELER YAPABİLİRİZ?

Her ne kadar sabah kalkma saatlerimizi değiştiremesek de rutinler oluşturmak bizim için bu durumda çok önemli olduğunu dile getiren Psk. Neris Başkan, "Özellikle çocuklarımızın biyolojik saatini desteklemek ve güçlendirmek adına rutinler oluşturmak iyi geliyor. Okul günlerinin daha rahat geçmesi için en önemli rutinlerden birisi uyku. Düzenli yatma ve kalkma saatlerinin olması ve bu düzene hafta sonu dahil olmak üzere uyulması bu durumu olumlu etkileyecektir. Geceleri karanlık sabahları ise bir ışıkla desteklenen bir odada uyumak uyku kalitesini arttırır. Burada gün ışığı ampul ve lambalarından destek alınabilir. Ayrıca günlük rutinler örneğin belirlenmiş yemek saatleri de bu düzene uyum sağlamak için önemlidir. Ek olarak kahvaltıda protein tüketmek beyin fonksiyonlarımızı devreye sokmak adına harika bir yöntemdir" dedi. 

Öğrencilerin ders programları izin verdiği şekilde gün ışığından faydalandırmak da gerekli unsurlardan. Okul çıkışında hemen eve dönmek yerine ufak bir yürüyüş veya park ziyareti sonrasında ödevlerin yapılması hem gün ışığından maksimum faydalanma hem de odaklanmak adına faydalı olacaktır.