Kalp Ameliyatlarında Minimal İnvaziv Cerrahi

Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Barış Çaynak, minimal invaziv cerrahi operasyonlar hakkında bilgi verdi.

MİNİMAL İNVAZİV CERRAHİ TEKNİĞİ

Minimal invaziv cerrahi nedir?
Minimal invaziv cerrahi uygulanan ameliyatlarda daha küçük kesiler uygulanır. Örneğin artık safra kesesi ameliyatları açık olarak değil laparoskopik olarak yapılır. Minimal invaziv cerrahinin bir örneği budur. Yine aynı şekilde kalp cerrahisinde de bunun örnekleri vardır. Bu teknik birçok kalp damar cerrahisi operasyonunda kullanılır. Örneğin by-pass ameliyatları, kapak ameliyatları, kalp delikleri, aort kapak ameliyatları gibi.

Minimal invaziv cerrahi ile by pass cerrahisi nasıl gerçekleşir?
Minimal invaziv by pass cerrahisi göğüs kemiği açılmadan yapılan bir cerrahidir. Sadece sol göğüs altından yaklaşık 4 cm’lik bir kesi ile yapılır. Kalbin ön duvarındaki damar veya damarlara sadece göğüs altından ulaşarak by pass yapmak mümkün. Bu cerrahide kalp dolaşım aletine girmeden, kalbi durdurmadan, akciğerleri kapatmadan; yani cerrahi travmaları en aza indirerek operasyonu tamamlamak mümkün. Ameliyat sonrası olası bütün komplikasyonlara yol açabilecek şeylerden arındırılır tek veya iki damar by pass yapılabilir. Son yıllarda artık aynı kesiden kalbin üç tane ana damarına da ulaşmak mümkün. Değişik tekniklerle bu ameliyatları da gerçekleştirmek mümkün. Öncelikle hastanın anjiyosu incelenir, damar yapısına bakılır ve minimal invaziv by pass ameliyatına uygunluğu belirlenir.

Minimal invaziv cerrahi her hastaya uygulanabilir mi?
Birçok hastaya uygulanabilir. Ancak özellikle daha önceden by pass ya da kalp ameliyatı geçirmiş hastalarda bu yöntem biraz daha zorlu olabilmektedir. Yine 3 ana damar sisteminden ziyade yan dallarla birlikte 5-6 damara by pass yapılması gereken hastalarda da bu yöntem biraz daha zorludur. Ama böyle durumlarda da hibrit yöntemlere başvurulur. Hibrit yöntem, minimal invaziv olarak ulaşabileceğimiz bütün damarlara göğüs kemiğini açmadan by pass yaptıktan sonra uygun olan diğer damarlara anjiyografik olarak stent koyularak bütün damarların açılmasını sağlar. Bu yüzden anjiyo ile hastanın risk faktörlerini görüp değerlendirmek gerekir. Özellikle şeker hastaları için yara iyileşmesi zordur, obez hastalarda göğüs kemiğinin iyileşmesi zordur, ileri derecede akciğer sorunu olan hastalar böyle bir ameliyatı tolere edemeyebilir. Bunun için de minimal invaziv cerrahi önemli bir alternatiftir.

Prof. Dr. Barış Çaynak

KİMLERE UYGULANAMAZ?

Minimal invaziv cerrahinin uygulanamayacağı bir hasta grubu var mıdır?
Eğer birden fazla kalp ameliyatı yapılması gerekiyorsa yani; kapak ameliyatı, by pass, aort kapağı ve mitral kapak değişimi gibi operasyonların ikili, üçlü, dörtlü olarak yapılması gerekiyorsa bu tür ameliyatlarda biraz daha farklı kesiler gerekeceği için minimal invaziv yapmak zordur. Bu yüzden bu tür hasta grubuna açık cerrahi önerilir. Ama sadece by pass, ya da sadece mitral kapak ameliyatı olacaksa veya sadece aort kapak değişimi yapılacaksa bütün bu hastalar durumları değerlendirildikten sonra aday olabilir.

Minimal invaziv cerrahi operasyonları ne kadar sürer?
Minimal invaziv cerrahi aslında hastaya avantajlar sağlarken işin zorluğunu cerrahın sırtına yükleyen bir cerrahidir. Bu cerrahinin uzun bir öğrenme eğrisi vardır. Şu anda açık bir ameliyatla, minimal invaziv ameliyat arasında süre olarak ciddi büyük bir fark yoktur. Ama minimal invaziv cerrahi, ameliyat sonrasında hastanın iyileşme sürecini çok ciddi hızlandırır. Yoğun bakım kalış süresi azalır, solunum aletine bağlı kalma süresi azalır, hastanede yatış süresi ciddi oranda azalır. Örneğin bir hafta ya da 8 gün kalacak bir hasta yaklaşık 3-4 günde taburcu olur. Aslında ameliyatın faydası da tam bundan sonra başlıyor. Çıkar çıkmaz günlük rutinine dönebiliyor. 10. Gün gibi işine başlayabiliyor. Hastaneden çıkarken arabasını kullanabilecek bir durumda oluyor.

MİNİMAL İNVAZİV CERRAHİNİN AVANTAJLARI 

Minimal invaziv cerrahinin hasta açısından avantajları nelerdir?
Öncelikle iyileşme süreci çok hızlı oluyor. Ama işin birde psikolojik tarafı var. Cerrahi tramvalar, cerrahi kesiler, izler her insanda psikolojik olarak bütünlüğü kaybetme duygusunu yaşatır. Hayatınız boyunca bu izlerle sürekli bir kalp hastası gibi yaşıyorsunuz. Ameliyatlarda bacaktan damar çıkarmak bile tamamen endoskopik olarak ayakta hiçbir iz kalmadan sağlanıyor. By pass ameliyatı göğüs kemiği kesilmeden sol göğüs altından yapılır. Özellikle kadın hastalarda bu kozmetik sonuç onları mutlu ediyor. Çünkü göğüs altında kalan veya kasıkta kesiler oluyor. Bunu bikini cerrahisi diye adlandırıyoruz. Yani bir kapak ameliyatı ya da by pass ameliyatı olup bikini giydiğinizde görünmeyecek izler kalıyor. Bu yüzden işin sadece kozmetik yani yara izinin az olmaması değil kozmetiğin getirdiği psikolojik üstünlük avantajı da var. Kanama, kemiğin iyileşmesi ile ilgili sorunlar, enfeksiyon gibi problemler de ciddi oranda azalıyor. Bu operasyonlardan sonra çok hızlı bir şekilde günlük rutine dönmek mümkündür.