Kalp Damarlarına Stent Uygulamaları

Kalp krizinin ön habercisi nedir? Hangi belirtilerin varlığında doktora başvurulmalıdır? Çabuk yorulma, hafif çarpıntı hisleri kalp krizi belirtisi olabilir mi? Hangi kalp hastasına, ne tür stent takılmalıdır? Hastaneye gelen kalp krizi geçiren bir vaka için süreç nasıl ilerler? Acil stent uygulamasının hastanın hayatına ne gibi bir etkisi vardır? Kalp damar hastalıklarına uygulanan diğer tedaviler nelerdir?

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Siyami Ersek Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Şefi Prof. Dr. Ömer Kozan kalp damarlarına stent uygulamaları hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’de anlattı.

“GÖBEK ÜSTÜNDEKİ HER AĞRI KALP KRİZİ HABERCİSİ OLABİLİR”

. Kalp krizinin ön habercisi nedir? Hangi belirtilerin varlığında doktora başvurulmalıdır?
“İnsanlar göğüs, sırt ya da kollarında ağrı olduğunda bunu genellikle yanlış bir hareket yaptıklarına,  cereyanda kaldıklarına bağlarlar. Kişiler göbek üstünde herhangi bir ağrıları olduğunda kendi kendilerine tanı koymamalıdır. Bugün sağlığa ulaşım çok kolaydır; her yerde sağlık ocakları, hastaneler vardır; bir şey çıkmayabilir ama çıkarsa hayatları kurtulur. Göbeğin üstünde bir ağrı olduğunda mutlaka bir doktora gitmekte yarar vardır. Çünkü göbek üstündeki her ağrı kalp ağrısı olabilir. Hastaların yüzde 30’a yakını mide şikayeti, diş ağrısı, ense ağrısı, kulak memesi ağrısı gibi şikayetlerle gelmektedir. Tanısı kolaydır; her şeyin bir kalp krizinin habercisi olduğu rahatlıkla yakalanabilir. Klasik olarak, halk arasında iman tahtası denilen göğüs kafesinin önünde, basıcı bir nefes alsam sanki kurtulacağım, der gibi bir baskılı ağrı olur. Kola, sırta vurabilir; her tarafa vurup yayılabilir ama ağırlıklı olarak göğüs kafesinin önüne vurur.”

. Çabuk yorulma, hafif çarpıntı hisleri kalp krizi belirtisi olabilir mi?
“Kalp krizi her şeyi taklit edebilir. Ama bir efor sarf edildiğinde mutlaka bir ağrı verir, nefes darlığı ve halsizlik olabilir. Yani alışılagelmiş tablonuzda eforla bir sıkıntı yaşıyorsanız bir kez mutlaka dolaşım sistemini (kalp ve damarı) kontrol ettirmeniz gerekir. Akciğerden de kaynaklanabilir ama akciğer hastalıklarına bağlı tablo genelde bellidir.”

“VÜCUTTAKİ BÜTÜN DAMARLAR STENTLE AÇILABİLİR”

. Hangi kalp hastasına, ne tür stent takılmalıdır?
“Stent, demir bir kafesle damarın açılmasıdır. Sonuçta damarın için yabancı bir madde koyulur. Stent sadece kalbe değil; beyin damarlarını, bacak damarlarını, karın damarlarını açmak için de koyulur. Vücuttaki bütün damarlar stent veya stentsiz balonla açılabilmektedir. Son zamanlarda yeniden daralma riski daha düşük olduğu için ilaç kaplı stentler kullanılmaktadır. Stentle hayatı kurtarılan tek hasta grubu kalp krizi geçirenlerdir. Kalp ağrısı çok zordur; çünkü her adımda göğse bir baskı gelmesi hem hayatın konforunu yok eder hem de kişiyi sıkıntıya sokar. Bu şikayetler ilaçla da giderilebilir. Ama kalp krizinde hasta kendi kendine teşhis koymayıp vaktinde gelirse, koyulan stent hayat kurtarır.”

Prof. Dr. Ömer Kozan

“7 GÜN/24 SAAT UZMAN HEKİMLERİMİZ NÖBETÇİ”

. Hastaneye gelen kalp krizi geçiren bir vaka için süreç nasıl ilerler?
“Şu anda dünyada kalp-damar için ne yapılıyorsa Siyami Ersek hastanesinde de o yapılmaktadır. 7 gün/24 saat uzman hekimlerimiz nöbetçi. Kalp kriziyle gelen her hastaya bugün pıhtı çözücü ilaç verilmiyor; tümüne müdahale edilip damarını açıp stent koyuyoruz, balon yapıyoruz veya çok uygun olmayan varsa cerrahiye veriyoruz. Hafta sonu 30-40 tane kalp krizi geçirmiş hastanın damarı açılıyor. Sanıyorum Avrupa’da bile böyle bir merkez yok.”

‘‘ACİL STENT UYGULAMASI İLE ÖLÜM ORANI 3.5’LERE DÜŞTÜ’’

. Acil stent uygulamasının hastanın hayatına ne gibi bir etkisi vardır?
“Yıllar önce kalp krizi geçiren hastaların ölüm oranı yüzde 30’du. Sadece koroner yoğun bakım ünitelerinin devreye girmesiyle bu oran yüzde 10’lara düştü. Onun arkasından zamanında tıkalı damar açmak için pıhtı çözücü ilaçların devreye girmesiyle yüzde 7’lere düştü. Bugün acil stent yöntemi ile ölüm oranı yüzde 3,5’lara düşmüş durumdadır. O bakımdan kriz anında müdahale etmek gerçekten hayat kurtarıyor. Ambulansıyla, acile gelişiyle, kateter laboratuarına girişiyle, damarı açmasıyla kısaltabileceğimiz süreyi kısalttık. Ne kadar erken o kadar iyi. Dünya da bunun üstünde duruyor. Sadece hastanın hastalığının başladığı andan hastaneye gelene kadarki sürede oynama oluyor. Eğitim veren gelişmiş toplumlar bu süreyi de kısaltıyorlar. Bizim de hastanın hekime gelme süresini kısaltmamız gerekiyor.”

. Türk Kardiyoloji Merkezi’nin web sitesinde hastalar için 24 saat stent yapan merkezlerin iletişim bilgilerinin olması hasta için büyük bir hizmet değil mi?
“Birkaç sene önce Türkiye’nin değişik yerlerinden hekimleri İstanbul’a getirerek hafta sonları 10’ar 15’erli gruplar halinde primer PTCA eğitimi verdik. Artık Türkiye’nin dört bir tarafına dağılan hekim arkadaşlarımız var ve hastaların buraya gelmesine gerek yok. Hekim arkadaşlarımla en iyisinin nasıl yapılacağı konusunda tartışıp görüşebiliyoruz.”

GÖĞSÜ YARMADAN KALP DAMARLARINA MÜDAHALE

. Kalp damar hastalıklarına uygulanan diğer tedaviler nelerdir?
“Akut inme (felç) durumunda beyindeki damar tıkanıklığı hasta ilk 3-4 saat içinde geldiği zaman  açılabiliyor. Kola ya da bacağa giden damarlardaki darlıklar da açılıyor. Bacak damarındaki tıkanıklık açılmazsa hastanın bacağı kesiliyor. Karın içi büyük damarların balonlaşmasında da ölüm riski çok yüksektir. Artık onların kasıktan özel stentleri var ve oraları kapatabiliyoruz. Bugün kalp kapaklarını hastanın göğsünü yarmadan artık kasıktan 2 mm’lik bir delikten yerleştirip çıkabiliyoruz. Örneğin doğuştan kalbinde delik varsa eskiden yarılıyordu. Hasta genç bir kız ise göğsünde cerrahi izi olmuyor.”

. Siyami Ersek Hastanesi’ne daha çok hangi ülkelerden hastalar geliyor? Türkiye daha çok hangi kalp hastalığının tedavisi için tercih ediliyor?
“Daha çok Balkanlar’dan kapak hastası, orada çare bulamamış veya orada by-pass veya ameliyat demişler başka çözüm yolu yok mu diyen hasta grubu geliyor. Ortadoğu’dan ve Türk Cumhuriyetleri’nden de hastalar geliyorlar ve bunlar için üniversitede özel bir bölümümüz var.”