Kanser Tedavisinde Tomoterapi Teknolojisi

İtalyan Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmanı ve Başhekimi Doç. Dr. Mustafa Vecdi Ertekin, kanserin tedavisi konusunda Türkiye’de ve dünyada gelinen son nokta, yeni gelişmeler ve kanser hakkında merak edilen soruları yanıtladı.

. Kanser tedavisinde kullanılan yöntemler nelerdir?
Diğer bütün hastalıklarda olduğu gibi kanserin tedavisinde de her şeyden önce, esas rolü vücudun “Bağışıklık Sistemi” üstlenmektedir. Bağışıklık sistemini zayıflatan etmenlerin ortadan kaldırılması tedavinin ilk basamağıdır. Bunun yanı sıra cerrahi olarak tümörün çıkarılması, Radyoterapi (ışın tedavisi), Kemoterapi (ilaç ile tedavi) seçenekleri günümüzde kanserin tedavisinde başlıca rol oynamaktadır.

Bunlar kanserin tedavisinde başlıca ele aldığımız konulardır. Dünyada bu alanda her gün bir yenilik yapılıyor. Öncelikle görüntüleme metotlarındaki teknolojik gelişmeler kanserin çok erken evrelerde teşhis edilmesini sağlamakta ve bu şekilde de en iyi tedavi metotlarıyla tedavilerine olanak sağlamaktadır.

Özellikle Radyoterapi alanında tıp teknolojisinin kullanımı ve Kemoterapi alanında yeni bulunan ilaçlar, kanserin tedavisi olmayan bir hastalık olmaktan çıkarıyor. Bu gelişmelerden en önemlilerinden birisi Radyasyon Onkolojisi alanında yeni bir teknoloji olan Tomoterapi cihazıdır.

. Tomoterapinin diğer cihazlardan farkı nedir?
Cihazın özelliğini basitçe tanımlamak gerekirse; Tomoterapi cihazı kanserli bölgenin çevresindeki sağlıklı dokuları maksimum seviyede koruyarak, vücudun en hayati ve hassas bölgelerine bile yüksek dozda ışın göndererek tümörün yok edilmesi veya küçültülmesini sağlamayı amaçlar.

Tomoterapi diğer cihazlardan farklı olarak hastanın etrafında 360 derece dönerek ışın çıkartır. Tomoterapi cihazı, bilinen bütün radyoterapi cihazlarının yaptığı işi tek başına yapabilen bir cihazdır. Örnek vermek gerekirse insanlarımız çeşitli şekilde duymuşlardır. Gammaknife, Cyberknife gibi “Yoğunluk Ayarlı Radyoterapi” cihazları vardır. Mesela Gammaknife cihazıyla yalnızca beyindeki metastazlar veya küçük çaplı beyin tümörleri ışınlanabilir. (Stereotaktik Cerrahi yapılabilir.)

Bu yöntemde, hastanın başına vidalarla bir takım aparatlar sabitlemek gerekir. Anlayacağınız tedavi endikasyonu kısıtlı ve zahmetlidir. Cyberknife cihazı Gammaknife cihazına göre daha konforlu tedavi sağlar ve aynı zamanda görüntü kılavuzu eşliğinde (IGRT) beyin dışında vücudun başka bölgelerinden gelişen kanserin çok erken evrelerinde sınırlı endikasyonlarla uygulanabilir. (Stereotaktik Cerrahi ve Stereotaktik vücut radyoterapisi)

Ancak bu cihazda da tedavi sağlamak için tümör çevresine invaziv (yani hastaya sıkıntı verici) bazı işlemlerle radyo opak belirteçler yerleştirilerek görüntü sağlanabilir ve tedavi endikasyonu çok sınırlıdır. Günümüzde konformal tedavi imkanı sağlayabilen Lineer Akseleratör cihazları mevcuttur. Bu cihazlarla 3 boyutlu konformal radyoterapi (3D CRT) ve yoğunluk ayarlı radyoterapi (IMRT) yapma imkanı vardır. Son zamanlarda IMRT için artan bir ilgi mevcuttur. IMRT ile daha yüksek tümör dozu ve minimum çevre sağlam doku dozu elde etmek mümkündür.

Bahsettiğim bu tedavi şekillerinin hepsi, Tomoterapi cihazıyla tek bir defada yapılabilmektedir. Tomoterapi cihazının diğer cihazlardan farklı kılan en önemli özellikleri:

a) Radyoterapi cihazlarından ayrılan en belirgin özelliği yalnızca Tomoterapi cihazıyla Adaptaif radyoterapi dediğimiz radyoterapi şeklini yapabilmesidir. Bunun anlamı tedavi süresince tümörün küçülme durumuna göre her gün plan yapılarak, sağlıklı dokunun maksimum oranda korumaya imkan sağlamasıdır. Yaptığımız IGRT görüntülemesinde tomografi cihazıyla yapıldığı için tümörün her gün ne kadar küçüldüğünü çok net bir şekilde görmek mümkündür. Bu nedenle de en konformal radyoterapiyi sağlamak mümkün olabilmektedir.  Yani biz hastanın tümörü nerede, ne büyüklükte, yatış pozisyonuna göre yer değiştirmiş mi? bunların hepsini görerek ışınlayabiliyoruz. Kör bir atış yaparak hastalıklı dokunun etrafını saran sağlıklı dokuları da öldürmüyoruz.

b) Vücudun çeşitli yerlerinde bulunan birden çok kitleyi aynı anda ışınlama kapasitesine sahip olmasıdır. Diğer cihazlarla tedavi süresince tek bir lokalizasyonda bulunan kitleyi tedavi ederken tomoterapi tek bir tedavi sürecinde 40 x 160 cm.lik bir bölgeyi hiçbir ara vermeden ışınlamak mümkündür.

. Hastada nasıl bir etki yaratıyor?

Bizim için de hasta için de ikinci önemli faydası bu cihaz ile hasta konforunun da maksimum derecede sağlanmasıdır. Çünkü radyoterapinin yapıldığı yerin özelliklerine göre hastayı rahatsız edici yan etkileri gelişir. Bulantı, kusma, daralma hissi, yorgunluk, bitkinlik, halsizlik, ağız yaraları, yutarken ağrı, ishal… Vb. şikayetler Tomoterapi ile minimumda yaşandığı için, hasta radyoterapisini aldıktan sonra daha kolaylıkla günlük yaşamına devam ettirebilir.

. Tomoterapinin kullanıldığı kanser türleri nelerdir?
Tomoterapi tüm kanser türlerinin ışınla tedavisinde güvenle kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra ışınlama hassasiyeti bakımından özellikle tercih edilen tümörler:

•    Beyin tümörleri
•    Akciğer tümörleri
•    Tüm baş – boyun kanserleri (Gırtlak, Geniz ve Tükürük Bezi Tümörleri)
•    Meme Tümörleri
•    Prostat Tümörleri

Dikkat ederseniz bu tümör türleri hassas çalışılması gereken, yaşamsal önemi olan organların çevresinde bulunan tümörlerdir. Bir baş-boyun kanserini ışınlarken özellikle göze dikkat etmeniz ve göz lensini korumanız gerekir. Yoksa hastanın görme kaybı oluşmasına yol açabilirsiniz. Biz hastanın alması gereken ışın dozunu, korumamız gereken organları da dikkate alarak hesaplıyoruz. Hastada en ufak bir uzuv işlevi bozukluğuna yol açmadan hastaya sağlık kazandırmaya çalışıyoruz. Tabii Tomoterapi gibi tıpta gelişen cihazlar bu konuda bizi oldukça rahatlatıyor.

. Böyle bir tekniğin maliyeti nedir?
İtalyan Hastanesi olarak tüm kanser tanı ve tedavilerini SGK kapsamında yapabiliyoruz. Bu nedenle SGK ile tam anlaşmalı bir hastane olduğumuz için bu cihazla yapılan birçok tedaviden fark ücreti talep etmeden hizmet verebiliyoruz.