Karaciğer Metastazları Ve Cerrahisi

Şubat 21, 2021 - 14:24

Metastaz, kanserin kaynağını aldığı organdan daha uzak bir yere yayılmış olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle kanserin daha ileri bir evrede olduğunu göstermesi açısından kötü bir işaret olarak kabul edilir. Metastaz hakkında bilmek istediğiniz soruları Memorial Hastanesi uzmanları yanıtladı.

Karaciğer metastazı ne demektir ?
Vücudun herhangi bir yerindeki kanserin çıktığı yerden (organdan) başka bir yere yayılmasına o kanserin metastaz yapması diyoruz. Bu metastazların karaciğerde gözükmesi ise karaciğer metastazı diye anılır.

Karaciğerde metastaz sık bir olay mıdır ?
Evet. Karaciğer kanı filtre eden büyük bir organdır. Bu nedenle, kan dolaşımına karışan kanser hücreleri bu organda takılır kalır ve büyümeye devam eder. Özellikle sindirim sisteminden (bağırsaklar) gelen kanın ilk önce karaciğerden geçmesi nedeniyle buralara ait kanserlerin karaciğer metastazları sık görülür. Kalın bağırsak, mide, pankreas, safra yolları, ince bağırsak gibi organlara ait kanserlerde karaciğere metastaz sıktır. Ayrıca, meme kanseri, akciğer kanseri ve lenfomalara ait metastazlar da sık görülür.

Karaciğer metastazlarının tanısı nasıl konur?
Karaciğerde yaygın metastaz var ise tanı nisbeten kolaydır. Karaciğer büyür ve muayenede ağrılıdır. Karaciğere ait bazı laboratuar testleri (alkalen fosfataz ve transaminazlar) yükselir. Esas tanı görüntüleme yöntemleri ile karaciğerde metastazlara ait kitlelerin görülmesi ile konur. Kanserin ilk çıktığı odak biliniyorsa metastaz tanısı koymak kolaydır. Ancak, bilinmiyorsa karaciğerde görülen bu kitleleri primer karaciğer kanserinden ayırmak zordur bunun için karaciğerdeki kitlelerden biyopsi almak gerekebilir.

Karaciğer metastazlarının tedavisi mümkün müdür?
Karaciğer metastazlarının tedavisi, yayılımın nereden olduğuna (hangi organın kanserine ait), olayın yaygınlığına ( karaciğerde kaç metastaz var), metastazların karaciğerdeki yerine, karaciğer dışında başka bir yerde de yayılım (metastaz olup olmadığına) bağlıdır. Özellikle lenfomalar bazı kemoterapi kombinasyonları ile tedavi edilebilirler. Meme ve akciğer kanserleri kemoterapiden kısmen fayda görürler. Karaciğer metastazlarının tedavisi açısından kalın barsak (kolorektal) kanseri metastazlarını ayrı tutmak gerekir. Kolorektal kanserler sıklıkla karaciğere metastaz yaparlar ve bunlarda karaciğerdeki metastazların da cerrahi olarak çıkarılması tedavi açısından çok önemlidir.

Kolorektal (Kalın Bağırsak) kanserlerine ait karaciğer metastazlarının tedavisi nedir?
Kalın bağırsak kanserleri oldukça sık görülen türdür. Bunların yaklaşık üçte birinde daha tanı konduğunda karaciğerde metastaz vardır. Yaklaşık diğer üçte birinde ise hastalığın takibi sırasında karaciğerde metastaz ortaya çıkar. Karaciğer metastazı bulunması bu hastaların hayatını sınırlayan en önemli faktördür. Karaciğerdeki kolorektal kanser metastazlarının cerrahi olarak çıkarılması ise bu hastalarda yaşam şansını belirgin uzatan önemli bir tedavi şeklidir. Ancak, her karaciğer metastazını cerrahi olarak çıkarmak mümkün değildir. Metastazın sayısı, yeri, karaciğerdeki dağılımı, çapı, emniyetli bir sınır ile çıkarılıp çıkarılamayacağı, karaciğer dışında hastalığın mevcudiyeti böyle bir cerrahi girişim kararında etkili yöntemlerdir. Kolorektal kanserler ve bunlara ait karaciğer metastazları oldukça sık olmakla birlikte, bunların ancak %10 u böyle bir cerrahi için uygun aday olabilmektedir. Cerrahi uygulanamayan karaciğer metastazlarında beklenen yaşam oldukça sınırlı iken, karaciğerdeki metastaz(lar)ı uygun şekilde çıkarılabilen hastalarda uzun dönem yaşam (5-yıllık sağ kalım yüzde 20-30) mümkündür. Cerrahi olarak çıkarılan vakalarda da gerek karaciğer gerek karaciğerde nüks (hastalığın tekrarı) söz konusu olabilir. Bu tarz riskleri önlemek için cerrahi ile birlikte uygun bir kemoterapi uygulamak gereklidir. Bazen saptandığında cerrahi olarak çıkarılamayan metastazlar, uygun kemoterpi kombinasyonları ile küçültülüp cerrahi sınırlar içine çekilebilir. Bazı uygun vakalarda, kısmen cerrahi kısmen diğer yardımcı yöntemlerden (Ör. Radyofrekans ablasyonu,…) faydalanılabilir. Cerrahi uygulanamayacak vakalarda tek yöntem kemoterapidir. Bu sistemik yapılabileceği gibi, lokal olarak sadece karaciğere yönelik de yapılabilir. Bu durumda kararı cerrah, onkolog ve hasta birlikte vermelidir.

Diğer kanser metastazlarında cerrahinin yeri var mı ?
Bugün standart olarak sadece kolorektal kanserlere ait karaciğer metastazlarının cerrahi tedavisinden bahsedilebilir. Ancak, çok uygun ve iyi seçilmiş vakalarda meme, mide, bazı pankreas tümörleri, hormon salgılayan bazı tümörler, testis ve over kaynaklı bazı tümörler, bazı böbrek tümörleri gibi tümörlere ait karaciğer metastazlarını da başarı ile çıkarmak ve beklenen yaşam süresini uzatmak mümkün olabilmektedir.