Katarakt Nedenleri ve Tedavisi

Katarakt nedenleri ve tedavi çeşitleri

Katarakt sıklıkla 60 yaşın üzerindeki kişilerde görülse de nadiren doğuştan da olabiliyor. Bunların dışında göze gelen darbeler, kişinin diyabet hastası olması, geçirilmiş göz içi iltihapları, bazı ilaçların (kortizon gibi) uzun süreli kullanımı da katarakta sebep olabilir.

Anadolu Sağlık Merkezi’nden yapılan açıklamada gözdeki kataraktın nedenleri ve tedavisiyle ilgili bilgi verildi.

Kataraktın sebepleri…

• Konjenital (Doğumsal) katarakt 
• Yaşa bağlı katarakt 
• Travmaya bağlı katarakt 
• Uv ışınlarına bağlı katarakt 
• Sistemik hastalıklara bağlı katarakt 
Yaşlanan insanlarda kırışıklıklar ve saçtaki beyazlamalar gibi kataraktla da karşılaşılır. En çok yaşlanmanın etkisiyle katarakt oluşumuna rastlanır. Bunun dışındaki nedenleri ise travmalardan sonra, aşırı X ışını ya da güneş ışığına maruz kalan gözlerde, sigara içenlerde, genetik faktörler, göz ameliyatı, gözdeki yara, şeker hastalığı, bazen de doğuştan katarakt olabilir

Kataraktın belirtileri…

• Çift görme 
• Şekilsiz veya bulanık görme 
• Renklerin zor veya soluk algılanması (özellikle mavi)
• Akşamları görmede zorluk yaşanması veya Gece körlüğü
• Parlak ışıkların etrafında halo ya da kamaşma 
• Kontakt lens veya gözlük numaralarının sık sık değişmesi
• Derinlik hissinin kaybı 
• Göz yorgunluğu ve baş ağrısı

Bu belirtiler başka bir hastalığın semptomları olabilir. Katarakt az olduğu zaman görmede herhangi bir farklılık hissedilmeyebilir. Katarakt genelde yavaş ilerler. İlerledikçe net görmeniz kaybolmaya başlar.Bazı hastalarda katarakt zamanla ilerlediğinde yakını daha iyi görmeye başlarlar.Bu durum geçicidir. Herhangi biri varsa göz doktorunuza muayene olun.
Gözün içerisinde doğuştan var olan Lensin yapısı protein ve sudan oluşur. Proteinin özel dizimi, lensin saydam ve ışığı geçirebilir özellikte olmasını sağlar. Yıllar geçtikçe küçük protein molekülleri yığılmaya başlar ve sonunda lens saydamlığını kaybeder. Bu bulanıklık ışığı geçiremeyecek kadar bütün lensi kapladığında olgunlaşmış katarakt oluyor. Hastanın görüşü ve iş yapabilme yeteneği zayıflamadan katarakt ameliyatı yapılmalıdır.

Bütün kataraktlar aynı şekilde olmaz. Genelde bütün lensin bulanıklaşması şeklinde olur. Diğerlerinde ise sadece bir bölümde oluşup sonra lensin diğer bölümlerine yayılmaya başlar. Kataraktın gelişmesi yıllar alırken, bazı durumlarda ise bir kaç ay sürebilir. Katarakt iki gözde de aynı anda ama farklı oranda gelişebilir.

Katarakt çeşitleri…

• Nüklear katarakt : En içteki nükleusun (çekirdeğin) nokta şeklinde kesifleşmesi.
• Kortikal katarakt : Lensin dış yüzeyinin kesifleşmesi.
• Kortikonüklear katarakt :Lensin dış yüzeyi ve içteki nükleusun kesifleşmesi.
• Arka kapsül katarakt : Lensin arka kapsülüne yakın kısmının kesifleşmesi. 
• Matür katarakt : Lensin tamamının kesifleşmiş hali.
• Nigra katarakt : Kataraktın olgunlaşmış en sert hali.

Katarakt hastalığı nasıl teşhis edilir?

• Görme keskinliği testi
• Gözbebeği büyütülmesi
• Biyomikroskopik muayene

Katarakt ameliyatı öncesi yapılan ölçümler (IOL Master)
Göz içine yerleştirilecek olan lensin gücü (dioptirisi) hesaplanır. Ameliyat sonrası sağlıklı görmenin sağlanması açısından çok önemlidir. Optik biometry göze dokunmadan yapılan bir ölçümdür ve uygulanımı hasta açısından çok kolaydır. Lokal anestezi yapılmaz ve bir hastadan diğerine enfeksiyon geçme riski yoktur. 
Dünyada her yıl milyonlarca insan katarakt ameliyatı olmaktadır. Gözde operasyon öncesi intraocular lensin(IOL) hesaplanması IOL Mater(Optik Biometry) ya da A-Scan(Ultrasonic Biometry) cihazlarıyla yapılır.

Optik biometry, visual ekseni doğru ölçer. Yanlış ölçümler elenir. Yüksek ametrop ya da uyum yapan bir göz ölçümü çok etkilemez. Sağ göz ölçümüyle, sol gözün ölçümünün karışması gibi bir durum olamaz çünkü optik biometry hangi gözün ölçümünün yapıldığını kendisi algılar.

Aksiyel uzunluk, korneal radii ve anterior chamber derinliğinin tek cihazda ölçülmesi, zaman kazanma ve hasta rahatlığı açısından önemlidir.

KATARAKTIN İLAÇ İLE TEDAVİSİ YOKTUR, TEK TEDAVİ YÖNTEMİ CERRAHİDİR

Kataraktın tedavisi nasıl yapılır?

Kataraktın ilaçla tedavisi olmadığı için çözüm yöntemi cerrahidir. Ameliyatta saydamlığını kaybeden opaklaşmış lens alınarak hastanın tekrar iyi görmesi sağlanır.
Görme bulanıklığı hastanın günlük işlerini aksatacak seviyede (okuma güçlüğü, televizyon izleme güçlüğü, araba kullanmada zorluk) ise ameliyat kararı hastanın ihtiyaçlarına göre uzman hekimler tarafından belirlenir. Dünya Göz Hastanesi’nde katarakt ameliyatları, bu konuda deneyimli öğretim üyesi ve uzman doktorlardan oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirilmektedir.

Ameliyat teknikleri

• 1. Fakoemülsifikasyon ( FAKO ) 
• 2. Planlanmış ekstrakapsüler katarakt ekstraksiyonu ( PEKKE )

Tıbbi tedavi İlaç, göz damlası, egzersiz ya da gözlükle katarakt yok edilemez. Tedavinin tek yolu gözdeki kataraktlı lensin saydam göz içi lensi ile değiştirilmesidir. Katarakt operasyonu başarı oranı çok yüksek bir ameliyattır.

Cerrahi tedavi: Doktorunuz gözünüzde katarakt başladığını belirtiyor ise ameliyatınız için uygun zaman seneler sonrası olabilir. Yeni gözlük reçetesi ile görüşünüz iyileşebilir. Büyüten lensler ya da kuvvetli ışık günlük hayatı kolaylaştırabilir. Kataraktınız günlük hayatınızı etkiliyor ve okumak, araba kullanmak gibi aktivitelerinizi zorlaştırıyor ise ONUNLA YAŞAMAK ZORUNDA DEĞİLSİNİZ.

Kataraktın tek tedavi yöntemi ameliyattır. Ancak ne zaman ameliyat gereklidir sorusunun cevabı ameliyatta kullanılan tekniğe bağlıdır. Hastanemizde dünyada geliştirilen son yöntem olan FAKO (Fakoemülsifikasyon) tekniği ile katarakt ameliyatları yapılmaktadır. Bu yöntemde ameliyat için kataraktın olgunlaşmasını beklemeye gerek olmadığından hasta uzun bir müddet az görerek yasamak zorunda değildir.

Kural olarak görmeniz 20/40 ise bunun günlük yaşamınıza önemli etkisi vardır. Bu etki her kişide farklı olabilir. Pilot olan birisinde operasyon daha erken dönemlerde ihtiyaç olabilirken diğer meslek gruplarında ise daha geç dönemde ameliyat gereksinim haline gelebilir.

Güvenlik göz önüne alındığında katarakt insanı sınırlayan bir faktör olabilir. Yol işaretlerinde, trafik işaretlerinde, gece yolculuğunda, merdivenlerde, kişileri tanımada, ilaç etiketini okumada, çek yazmada, belge imzalamada sorunlar yaşayabilirsiniz.

Cerrahi Tedavi Çeşitleri… 
Dikişli Katarakt Ameliyatı: Bu teknik kullanıldığında kataraktın olgunlaşması beklenir. Göz üstten 12–13 mm. kesilerek göz merceğine ulaşılır, merceğin tümü dışarı alınır ve yerine yapay mercek yerleştirilir. Göze yapılan kesi dikiş koyularak kapatılır. Dikişler bir süre sonra alınır. Bu teknikte kesilme nedeniyle gözün anatomik yapısında zayıflamalar olur, dikiş nedeniyle de gözde astigmat oluşabilir ve görmenin düzelmesi için bir süre geçmesi gerekir.

Fako Yöntemi (Fakoemülsifikasyon Tekniği): Bu teknikte göze 3 mm. den küçük bir kesiden girilir, lensin zari yuvarlak olarak çıkarılır, katarakt yani keşifleşmiş göz merceği ultrason dalgaları veren bir cihaz ile sıvılaştırılarak emilir, yerine katlanabilir yeni göz merceği yerleştirilir. Bu ameliyatta kullanılan mercekler dikişli katarakt ameliyatında kullanılan merceklerden farklıdır. 3mm`lik kesiden gözün içine sokularak yerleştirildikten sonra vücut ısısıyla normal şeklini almaktadır. Ameliyatın başarısında bu katlanabilir merceğin kalitesi önemli bir rol oynar. 
Fako yönteminin en büyük avantajı erken dönemde görme netliğinin sağlanmasıdır. Enfeksiyon ihtimali sebebiyle iki gözün ameliyatı aynı gün yapılmaz. İki gözün ameliyatı arasındaki sürenin en erken 1 hafta olması önerilir.

Kaynak: Dünya Göz Hastanesi web sitesi
(www.dunyagoz.com)