Katarakt Problemi ve Cerrahi Tedavisi

Veni Vidi Göz Caddebostan’dan Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tuğrul Akın katarak hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

KATARAKT GÖZ İÇİ MERCEĞİNİN BULANIKLAŞMASIDIR

Katarakt nedir?
Katarakt, göz içi merceğinin bulanıklaşmasıdır. Normalde net görmeyi sağlayan gözümüzün içerisinde su gibi saydam göz içi merceği mevcuttur. Yeni doğan bebekte su gibi saydam bu mercek, zamanla değişik faktörlerin etkisiyle özellikle de yaşın ilerlemesiyle birlikte saydamlığını yitirmeye başlar. Buradaki bulanıklaşmaya, matlaşmaya katarakt denilir. Kataraktın değişik dereceleri mevcuttur.

Bir yaşlılık hastalığı mıdır? En çok kimlerde görülür?
Katarakt yaşla beraber görülme sıklığı artsa da her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Yeni doğan bebeklerde bile görülebilir. Ama onlar özel kataraktlardır. Doğumsal kataraktlardır. Halk arasında bilinen, en sıklıkla rastlanan katarakt tipi daha çok belli bir yaş grubunda oluşan yaşa bağlı kataraktlardır.

KATARAKTIN BELİRTİLERİ

Katarakt nasıl belirtiler verir?
Kataraktın ilk belirtisi görme netliğinde azalmadır. Hastalar daha önce net gördüğü mesafeleri bulanık görmeye başlarlar. Özellikle araba kullanırken uzak mesafede televizyon izlerken alt yazıları net görememeye başlarlar. Beraberinde kamaşma ve ışık saçılmaları meydana gelir. Gece görüş problemleri meydana gelir. Bunlar değişik derecelerde, farklı kişilerde farklı boyutlarda olabilir. Dolayısıyla hasta daha önceki kullandıkları gözlüklerine rağmen net bir görüş elde edemezler. Genellikle de bu sebeple hekime müracaat ederler. Basit bir göz muayenesi ile katarakt teşhisi konulur.

Hastalığın tedavisinde hangi yöntemler kullanılıyor?
Kataraktın bilinen tek tedavisi dünyada cerrahidir. Cerrahi, kataraktlı lensi ya da merceği alıp yerine başka bir saydam lens yerleştirme esasına dayanır. Tabi günümüzde değişik lensler mevcuttur. Tek odaklı ve çok odaklı olmak üzere değişik lens tipleriyle katarakt tedavi edilebiliyor. Hastanın beklentisine göre ve gözünün uygunluk dercesine göre uzak, yakın ve orta mesafeyi ya da sadece uzak mesafe netleştirilmektedir.

AKILLI LENSLER

Akıllı lensler nedir? Özellikleri nelerdir?
Eskiden hastalar katarakt ameliyatlarından sonra yakın için tekrar gözlük kullanmak durumunda kalıyordu; yani uzak mesafeyi netleştiren uzak odaklı lensler takıldığı için hasta yakın okuma gözlüğü takma ihtiyacı hissediyordu. Günümüzde akıllı lens denilen üç odaklı trifokal lenslerle yakın, orta ve uzak mesafe kesintisiz olarak netleştirilebiliyor. Yani kişi televizyon izlerken ya da araba kullanırken tabelaların olduğu uzak mesafeyi net görebiliyor. Aynı seansta bilgisayar kullanma ya da araç ön konsol göstergelerini görme olarak ifade edebileceğimiz orta mesafeyi ya da okuma mesafesi olan yakın mesafeleri de artık net görebiliyor. Sadece kataraktından değil aynı zamanda kullandığı gözlüklerden de kurtulabiliyor.

AKILLI LENSLERDE HAZIRLIK SÜRECİ

Akıllı lenslerde hazırlık süreci nasıl oluyor? Ya da operasyon sürecinden biraz bahsedebilir misiniz?
Cerrahi öncesi hastaya detaylı bir göz muayenesi ve gözün cerrahiye uygunluğunu belirleyen testler yapılır. Eğer uygun bulunmuşsa ameliyat planlaması, lens ölçümleri yapılır. İşlem oldukça kısa sürer ve damla anestezi altında yapılır. Yaklaşık 5-8 dakika arasında sürer. Burada iki göz aynı seansta ameliyat edilmez. Önce bir göz ameliyat edilir ve birkaç gün sonra diğer göz ameliyat edilir. Her iki operasyonda da hastane yatışı gerekmez. Göz sadece operasyon sonrası o gün için bandajlanır. Sadece ertesi gün kontroller sağlanır ve bandaj çıkarılır. Hasta, ertesi günden itibaren görmeye başlar.

Prof. Dr. Tuğrul Akın

AKILLI LENSLERİN AVANTAJLARI

Hastanın ertesi gün görmeye başladığını söylediniz. Akıllı lenslerin başka ne gibi avantajları var?
Akıllı lenslerin en büyük avantajı hastaların tüm mesafelerde kesintisiz bir görüş imkânına sahip olmalarıdır. Yakın, orta, uzak mesafe dediğimiz tüm mesafelerin gözlüksüz olarak görebilirler. Yakın mesafe, okuma mesafemizdir. Yani gazete kitap okuma mesafesi yaklaşık 40-45 cm aralığıdır. Bunun biraz ötesi yaklaşık 70-80 cm kadar olan mesafe, orta mesafedir. Yani bilgisayar monitörüne baktığımız mesafe gibi ya da araç kokpitinin olduğu mesafedir. Evde mutfakta dolaptan raftan bir şey alırken kullandığımız mesafe de orta mesafedir. Uzak mesafe ise TV izlerken TV’ye baktığımız mesafedir ya da araç kullanırken tabelalara bakılan mesafedir.

AKILLI LENS SADECE KATARAKTI OLAN KİŞİLERE Mİ UYGULANIR?

Akıllı lens sadece kataraktı olan kişilere mi uygulanır?
Akıllı lensler için kişinin sadece kataraktı olması gerekmez. Yaşı 40’ın üzerinde olup, çok yüksek miyop türü numaralara sahip kişilere de uygulanabilir. Örneğin 10 derece, 12, 15 derece hipermetrop olan ve herhangi bir sebeple gözü lazer uygulamasına müsait olmayan kişilere de uygulanabilir. Bu kişilerde katarakt şartı aranmaz ve uygulandığı zaman o kişiler de uzak ve yakın gözlüklerinden kurtulurlar. İlerleyen yaşlarda bu kişilerde katarakt gelişim riski de olmaz. Kişiler hem gözlüklerden kurtulur hem de ilerleyen yaşlarda tekrar katarakt ameliyatı olmalarına da gerek kalmaz.

NO TOUCH LAZER İLE TEDAVİ

Bir de No touch lazer teknolojisi var. No touch lazer teknolojisi nedir? Avantajları nelerdir? Daha çok kimlerde kullanılır?
No touch lazer, gözün miyop, hipermetrop ve astigmat gibi kırma kusurların tedavisinde kullanılan bir lazer tedavi metodudur. Tüm dünyada yıllardır lazer ile bu tip kusurlar düzeltilebilmektedir. Kişi gözlük ya da lens kullanıyorsa ve bunlardan kurtulmak istiyorsa özellikle 40 yaşın da altındaysa no touch lazer yöntemi tercih edilebilir.

No touch lazer operasyonu nasıl yapılıyor?
No touch lazer operasyonunun diğer tedavi metotlarından en büyük farkı ve avantajı göze temas etmeden yapılıyor olmasıdır. Klasik lazer tedavi metotlarında gözün ön saydam tabakasına bir zar kaldırılır. No touch lazer tedavisinde böyle bir işlem yapmadan, direkt lazer ışığı ile bir düzeltme gerçekleştirilir. Dolayısıyla işlem çok kısa sürede ve sorunsuz bir şekilde sonlandırılır. Gözü lazer tedavisine uygun olmayan kişilere de yapılabiliyor olması en önemli avantajlarındandır. İşlem saniyeler içerisinde sonlandırılır. Kişinin göz derecesine göre değişmekle birlikte ortalama 30-50 saniye içerisinde her bir göz için no touch lazer işlemi tamamlanır. Ameliyat konforu da yüksektir. Ameliyat sonrası 1-2 gün ufak yanmalar, batmalar olabilir. Bu süreçte hastalar çeşitli damlalar kullanırlar. 4. Günde ise hastaların kontrolü gerçekleşir. No touch lazer tedavisinde aynı seansta iki gözün tedavisi sağlanır.

Yurt dışından Türkiye’ye bu tedaviler için gelmek isteyen hastalara bu operasyonlar için örneğin kaç günlerini ayırmalılar?
Eğer no touch lazer tedavisi yapılacaksa işlemler aynı gün gerçekleşir; ancak 3 gün sonra kontrol yapılır.  Hastaya akıllı lens uygulaması yapılacaksa iki göze ayrı günlerde yapılacağı için toplamda 5 günlerini ayırmaları yeterlidir.