Kedi Ve Köpeklerden İnsanlara Hangi Hastalıklar Bulaşır?

Kedi tüyü, kist yapar mı? Evde beslenen kediler hamilelerde düşüğe neden olur mu? Kedilerdeki AIDS hastalığı insanlara bulaşır mı? Pire, kene gibi parazitler onlarla temastaki kişilere geçer mi? Bir kedi tarafından tırmalanan insanların kuduz hastalığına yakalanma riski var mı?

Veteriner Hekim Dr. Oktay Deprem, “Soru ve Yanıtlarla Kedi ve Köpek Bakımı” kitabında merak edilen işte bu tür soruların yanıtlarına yer veriyor. Aslında bunlar kitapta yer alan faydalı bilgilerden sadece bir bölümü.  Kitapta, kedi ve köpeklerin sağlığı, bakımı, beslenmesi, temizliği konularında ayrıntılı bilgiler de yer alıyor.

Dr. Oktay Deprem “Bu kitap, hayvan sahiplerinin petlerine ait  sorunlarını anlamada yardımcı olmayı, fakat çözüm için mutlaka veteriner hekime yönelmeleri gerektiğini anlatmaktadır” diyor.

Kitapta kedilerde ve köpeklerde aşı programlarımı, başlıca kedi ve köpek ırklarında ideal vücut ağırlıkları da yer alıyor. Kedi ve köpek ırkları resimlerle tanıtılıyor.

İşte, hayvanlardan insanlara bulaşmasından endişe edilen hastalıklarla ilgili “Soru ve Yanıtlarla Kedi ve Köpek Bakımı” isimli kitapta yer alan bazı bilgiler:

KEDİ TÜYÜ KİST YAPAR MI?
. Kedim çok tüy döküyor. Bunu azaltacak bir ilaç var mı? Kedi tüyü kist yapar mı?
“Kedilerde tüy dökülmesi mevsim değişikliğine bağlı olarak yılda bir veya iki kez oluşur. Vitamin eksikliği, mantar hastalığı, uyuz enfestasyonu, alerjik dermatitler gibi deri hastalıkları da lokal veya genel tüy dökülmelerine neden olabilir. Yeterli ve düzenli fırçalanmamaya bağlı olarak da tüy dökülmeleri ve kıl örtüsünde topraklanma oluşabilir. Bakım ve beslenme hatalarının neden olduğu aşırı tüy dökülmeleri olabilir. 

Tüylerin her gün veya gün aşırı düzenli ve uygun fırçalarla taranması gereklidir. Tüy gelişimini destekleyen vitamin takviyeleri de faydaları olabilir. Hastalık durumları için veteriner hekim kontrolu ve sebebe yönelik tedavi yapılması gerekir.

Kedi tüyü insanlarla alerjik hastalıklara neden olabilir. Kist oluşumunun nedeni kedi tüyü değildir. Eğer, parazit mücadelesi yeterince yapılmamışsa, kedinizdeki tenya larvaları tüylere bulaşırsa kist oluşumu gündeme gelebilir. Kenya multilocularis, yabancı kedilerden insana bulaşabilir”

KÖPEK  TÜYÜ KİSTE NEDEN OLUR MU?
. Kedi AIDS hastalığı insanlara bulaşır mı?
“Feline İmmunodeficiency virus” olarak bilinen kedilerin AIDS hastalığı vücut sistemi üzerinde bir çok bakımdan yaygın ve tahrip edici hasarlar bırakan bir hastalıktır. Hastalığın etkeni virüs kediler arasında bulaşıcıdır ve aşısı bugün için geliştirilemediğinden dolayı koruyucu tedavi şansı olmayan ancak semptomları geçici olarak azaltılabilen bir hastalıktır. Ancak bu hastalığın insanlara bulaşması söz konusu değildir.” 

. Köpek tüyü insanda kist yapar mı? Kist oluşumun önlemek için ne yapılabilir?
“Öncelikle şu gerçeğin bilinmesini gerekiyor; kisti yapan köpek tüyü değil, tüyler üzerine bulaşan tenya larvalarıdır. Köpeklerden insanlara ağız yoluyla bulaşabilen ”echinococus” larvaları esas olarak akciğer ve karaciğerde kistik yapılar oluşabilir. Bu tenyalar normalde köpeklerin ince bağırsaklarında yaşarlar. İnsanlar ve birçok evcil memeli ise arakonakçıdır.

Bu durumu önlemenin esas ve kesin çözümü köpeklere üç ay ara ile tenyalara karşı ilaç uygulamaktır. Köpeklerimize çiğ et, özellikle de sakatat yedirmemek, sebze ve benzeri yiyeceklerin de yıkanmadan yenmesini engellemek, diğer önemler arasında sayılabilir”

KÖPEKLERDEKİ PİRE, KENE İNSANA GEÇER Mİ?
. Pire, kene gibi parazitlere karşı köpeğimi nasıl koruyabilirim? İnsanlara bulaşır mı?
“Bu amaçla hazırlanmış köpeğin ense derisi üzerine dökülerek kullanılan damla tarzı ilaçlar, boyuna takılan ilaç emdirilmiş tasmalar, vücut üzerine dökülme (Serpme) tarzında uygulanan pudralar ve banyo tarzında uygulanan ilaçlar vasıtasıyla köpekler dış parazitlere karşı korunabilir. Bu seçeneklerden günümüzde en çok kullanılanı ense derisine damlatılan ilaçlardır. Bunlar periyodik olarak ve bir-iki arayla uygulanmalıdır.

Pire ve kene gibi parazitler köpeklerde birçok hastalığa neden olabilmektedir. En başında alerji dermatitlere neden olan pireler bazı iç parazitlerin de ara konakçısıdırlar. Keneler ise bazı riketsiyal etkenleri köpeklere bulaştırabilirler.

Pireler insanlara da geçebilir ve kaşıntıya neden olurlar. Ancak kısa sürede insanları terk ederler.”

. Köpeklerden insana geçen hastalık var mıdır? Bunu önlemek için neler yapılabilir?
“Köpekten köpeğe ve köpekten insanlara çok sayıda hastalık bulaşabilir. Başlıcaları, brusellozis, leptospirozis, ekinokkozis, kuduz (rabies), dirofilariaziz, mikotik etkenler bazı durumlarda ise toksoplazmozis ve dermodeks uyuzu sayılabilir. Periyodik olarak koruyucu aşıların yaptırılması ve hijyenik kurallara uyulmasıyla bu hastalıklara karşı korunma sağlanabilir.”

EVDE KEDİ BESLEYEN HAMİLELERDE DÜŞÜK RİSKİ VAR MIDIR? 
. Evde beslediğim kedime pire bulaşır mı? Bu pireler insana geçer mi?
“Burada bahsedilen pirelerin asıl konakçısı kedi ve köpeklerdir. Kedilere bulaşması için kedinin mutlaka evden dışarı çıkması şart değildir. Dış ortamla ev arasında giriş çıkış yapan insanlar pire larvalarını taşıyabilirler. Bu larvalar da asıl konakçısı olan kediler üzerinde olgun hale gelip kedi üzerinde barınabilirler. Dolayısıyla evde yaşayan kedilerin de periyodik olarak pirelere karşı ilaçlanması gerekir. Erişkin kedi piresi insanlar üzerinde vücut sıcaklığı farklı olduğu için uzun süre yaşayamaz.”

. Evde kedi bakımı hamile kadınlarda düşük yapma riski oluşturur mu?
“Kedilerden insana bulaşan toksoplazma etkeni kadınlarda abort (düşük) yapma riski oluşturabilmektedir. Düzenli olarak paraziter ve serolojik testler yaptırılan kedilerde bu risk en aza indirgenmiş olur. 

Hamile bir kadının yaptırdığı serolojik test antikor bakımından yeterli ise kadın için bir risk yoktur. Ayrıca hastalığın akut veya kronik olduğunu araştırmak için immünoglobinlere de bakılması gerekir. Hamile kadınların evde besledikleri kedilerin dışkılarına çıplak elle temas etmemeleri de ayrıca önerilecek bir husustur.”

. Kedi-köpeklerin idrar ve dışkı atıklarından  insana bulaşan hastalık var mıdır? İdrar ve dışkı tahlilleri ne kadar ara ile yaptırılmalıdır? 
“Kedi ve köpeklerin dışkı ve idrarlarından bazı parazitler ve feksiyoz hastalıklar bulaşabilmektedir.

Kedilerin dışkılarından bulaşabilecek en önemli hastalık etkeni “toksoplazma” köpeklerin dışkılarından ekinokok kistleri, idrarlarından ise leptospira etkenleri bulaşabilir.

Her iki hastalık etkenine de düzenli hekim kontrolları yapılmayan, kontrol altında olmayan sokağa sıkan kedi ve köpeklerden daha çok rastlanabilmektedir.

Toksoplazmaya karşı daha çok duyarlı olan hamile kadınların nasıl davranacakları diğer sorularda açıklanmıştır.

Özellikle ekinokok kistlerinden korunabilmek için de köpek ve kedilerimizin periyodik olarak ilaçlanmaları gerekmektedir. Veteriner hekim kontrolunda düzenli ilaçlamaları yapılan kedi ve köpeklerimizin çok fazla risk altında oldukları endişesine gerek yoktur.

Leptospira etkenleri en başta, hastalıklı köpeğin idrarıyla bulaşabilmektedir. Bundan kaçınmak için köpeklerimizin periyodik olarak karma aşı olarak tabir edilen aşılarla aşılatılmalarında yarar vardır.”

KEDİ TIRMALAMASI TEHLİKELİ Mİ?
. Kedi tırmalaması ile kuduz hastalığı bulaşır mı?
“Kuduz hastalığı, kuduz hastalığına yakalanmış kediden veya köpekten insanlara ancak ısırma yolu ile veya kedi salyasının insanın derisi üzerindeki yırtık ya da yaralara teması yoluyla bulaşabilir. Kedilerin tırmalaması ile kuduz mikrobunun bulaşması ancak kedinin tırnağı üstünde enfekte salyanın varlığı ile teorik olarak mümkün olabilir. Bu tür durumlardan sakınmak için evde beslediğiniz veya sokakta ilgilendiğiniz kedilere her yıl kuduz aşısı yaptırmanız yerinde bir önlem olur.”

. Kedi tırmalamasından hastalık bulaşır mı?
“Evet. Kedi tırmalaması, insanlarda “Kedi tırmalama hastalığına” neden olabilmektedir. İnsanlarda lenf düğümlerinde şişkinlik, ateş, titremeler, iştahsızlık gibi semptomlara yol açabilmektedir. Tırmalanan, ısırılan bölgelerde kızarıklık, eriternatöz papuller görülür. Bölge ağrılı bir hal alır. Tırmalamayla bazı bartenolla enfeksiyonları insanlara bulaşabilir. Bu durumdan kaçınmanın en basit çözümü, kedilerimizin tırmalamasından mümkün olduğunca uzak durmak, evde beslenen kedilerin uzun tırnaklarını kesmek ya da evlerde tırmalama tahtaları bulundurarak kedilerin fazla uzun tırnaklarının törpülenmesini sağlamak önlem olarak sayılabilir.”

Eğer, bu konularda daha fazla bilgi almak istiyorsanız; kedi ve köpek bakımı konusunda bilgiye gereksinimiz varsa, Anatolia Hayvan Hastanesi`nden Veteriner Hekim Dr. Oktay Deprem`in yazdığı Soru ve Yanıtlarla Kedi Ve Köpek Bakımı isimli kitapta aradıklarınızı bulabilirsiniz.