Kemoterapi Erken Menopoz Riskini Artırıyor

Erken menopoz bazı tedavilerin sonucu olarak görülebileceği gibi kendiliğinden de ortaya çıkabiliyor.
Kemoterapi, karın alt bölgesine uygulanan radyoterapi, yumurtalık ve rahim ameliyatları erken menopoz riskini artırıyor. Ancak çoğu kez erken menopoz durumunda, söz konusu öykülerden herhangi biri görülmeyebiliyor.

Kadın hayatında menopozu doğal bir döngü olarak tanımlayan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gonca Saraç, erken menopozun ise önemli bir sağlık sorunu olduğunu belirtiyor.

Yumurtalık rezervinin sona ermesiyle ortaya çıkan menopozun, 40 yaşından önce olması durumunun erken menopoz olarak kabul edildiğini ifade eden Dr. Saraç, “Yaklaşık 15-29 yaşlarındaki 1000 kadından birinde, 30-39 yaşlarındaki 100 kadından birinde erken menopoz görülüyor.

Op. Dr. Gonca Saraç, erken menopozla ilgili soruları yanıtladı.

. Kemoterapi erken menopozu nasıl etkiler?
Kemoterapi veya karın alt bölgesine uygulanan radyoterapi, yumurtalıkları etkileyerek adetlerin kesilmesine neden olabiliyor. Kemoterapiden sonra menopoza girilip girilmeyeceği kullanılan ilaçların cinsine, dozuna ve kemoterapi alınan yaşa göre değişiklik gösteriyor. Yumurtalıkların alınması sonucu, kesin ve ani menopoz ortaya çıkıyor. Yumurtalıkların bir kısmının alınması durumunda ise rezervin azalması nedeniyle menopoza erken giriliyor. Yumurtalıkların bırakılarak rahmin alınması halinde ise adet kanaması sona eriyor; ancak vücut hormonal olarak adet dönemlerini yaşamaya devam ediyor ve yumurtalıklar, rahim damarları yönünden beslenemediğinden menopoz, normal yaştan birkaç yıl önce gerçekleşiyor.

. Erken menopozun diğer sebepleri nelerdir?
Bağışıklık sistemine ait bazı hastalıklar (tiroid, romatoid artrit vb.), X kromozomunun sayı ve yapısındaki bazı değişikliklerin görüldüğü kromozom hastalıkları (Turner Sendromu, Frajil X vb.) ve genetik yatkınlık menopoza neden olan diğer etkenler arasında bulunuyor.

40 yaşından önce adet düzeninde değişiklikler ortaya çıkarsa veya adetler kesilirse doktora başvurmak gerekiyor. Tanı için önce tedavi edilebilir bir sağlık problemi veya gebelik olmadığından emin olunması gerekiyor. FSH, östrojen ve AMH gibi kan testleri ile hormonal durum aydınlatılabiliyor.

. Erken menopoz şikayetleri nelerdir?
Kemik erimesi,
Kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları,
Sıcak basmasıI,
Duygusal değişiklikler,
Vaginal kuruluk,
Cinsel istekte azalma gibi şikayetlere neden olabiliyor.

. Erken menopozun tedavisi var mı?
Yumurtalık rezervinin sona ermesiyle ortaya çıkan menopoz durumunu geriye döndürecek bir tedavinin bulunmuyor. Ancak yumurtalık hormonları takviyesi ile adet görmenin devamı veya vücudun menopoza bağlı yaşlanmaya karşı korunması sağlanabiliyor. Sigara içen, pıhtılaşma bozukluğu, migren problemi yaşayanlar ile kendisinde veya ailesinde meme ve rahim kanseri öyküsü olanlarda hormon tedavisi uygulanamıyor.