Kene ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Hastalığı

Liv Hospital-Samsun Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu Kene ve Kırım Kongo Kanamalı Ateş (KKKA) hastalığı hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’e anlattı.

Kene ve Kırım Kongo Kanamalı Ateş (KKKA) hastalığı ülkemizin önemli sağlık sorunlarından birisidir. Hastalığın gelişmesini önleyecek, insanlarda kullanılabilen bir aşı veya tedavisinde kullanılan spesifik bir ilacı bulunmamaktadır. Verilen tedaviler destekleyici tedavi niteliğinde olup, ne kadar erken tanı konulup, tedavi başlanırsa etkinliği artmaktadır. Hastalıkta ölüm oranı yüzde 5 diye önemsememezlik edilmemelidir. Özellikle geç kalan vakalarda, kanama, bilinç bulanıklığı olan, trombosit sayısı düşük olan hastalarda, ölüm riski yüksektir. Kene tutunması fark edildiğinde, kene hemen vakit geçirilmeksizin çıkartılmalıdır. Bu işlemin mutlaka bir sağlık kuruluşunda yapılması da gerekmemektedir. Keneler kesinlikle çıplak elle tutulmamalı, elle ezilmemelidir.

Hyalomma marginatum

Keneler uçmaz, sıçramaz. Ağaçtan üzerinize düşme ihtimali zayıftır. Genellikle yerde, uzun otların, çimlerin ve çalılıkların bulunduğu yerlerde yaşarlar. Özellikle KKKA’nın sık görüldüğü, kırsal bölgede yaşayanların tarla vb. yerlerde çalışırken açık renk giysiler giymeleri önerilir, böylece keneler rahatlıkla fark edilebilir. Ayrıca uzun giysiler giymeleri, pantolon paçalarını çorabın içine sokmaları, kene kovucu spreyleri vücuda ve giysilere sürmeleri kene tutunmasını önleyecektir. Tarla, mera dönüşü sonrasında mutlaka vücut kene yönünden kontrol edilmelidir. Duş alınması da kenelerin vücuttan mekanik olarak uzaklaştırılması sağlayacaktır.

KKKA hastalığı kırsal kesimde görülen bir hastalıktır. Büyükşehirlerdeki parkların ilaçlanması gereksizdir. Parklarda görülen keneler köpek kenesi olup, KKKA taşımamaktadır. Bununla birlikte kene ile bulaşan başka mikroorganizmaları taşıyabilirler. Şehirlerde sokak köpeklerinin kontrolsüz olması bu tür kene popülasyonunu artışına neden olmaktadır. Geniş park alanlarının ilaçlanması ile kene eradikasyonu sağlanamamaktadır. Ayrıca kene ilaçlaması yapılırken diğer canlılarında öldürülmesi nedeniyle çevre dengesi bozulmaktadır. Parklarda dolaşmaya çıkartılan evcil köpekler de eve dönüş sonrası kene yönünden kontrol edilmelidir. Hayvanlardaki kenelere de kesinlikle çıplak elle dokunulmamalıdır.

Doğaya salınan kanatlı hayvanlar, (keklik, beç tavuğu, sülün vb.)  KKKA hastalığının taşıyıcısı olan Hyalomma marginatum‘un yavrularının beslenmesi için iyi bir konaktır. Bu nedenle bu tür yaklaşımlar kene sayısının azaltılması yerine artmasına da neden olabilir. İlaçlanması gereken hayvan grubu büyük baş hayvanlardır, veteriner hekim kontrolünde büyük baş hayvanların keneye karşı ilaçlanmaları KKKA virüsü taşıyan kene popülasyonunu azaltacaktır. Özellikle KKKA’nın sık görüldüğü yerlerde, KKKA’dan korunma önlemleri konusunda eğitimlerin düzenli olarak devam ettirilmesi gerekmektedir.