Kişiye Özel Tüp Bebek Tedavisi
Kişiye Özel Tüp Bebek Tedavisi
Bizi Takip Et
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türkiye Üreme Tıbbı ve Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Turan Çetin, Atv Avrupa ekranlarında yayınlanmakta olan “Esra Kazancıbaşı İle Sağlığım İçin Herşey” programına katıldı.
Tüp bebek nedir? Bir kadın ne zaman tüp bebek için doktora başvurmalı? Yaşla birlikte kadında yumurtalık rezervi nasıl etkileniyor? Kadında yumurtalık rezervini etkileyen faktörler nelerdir? Tüp bebekte başarıyı artıran yöntemler nelerdir? "Kişiye özel tüp bebek" kavramı ne anlama geliyor? Tüp bebek kaç kez denenebilir? Çukurova bölgesinde erkeklerdeki kısırlık oranının yüksek olmasının nedenleri nelerdir? Erkekte sperm azlığı ya da hiç sperm bulunmaması durumunda bebek sahibi olunabilir mi?
Prof. Dr. Turan Çetin Eren Esra Kazancıbaşı’nın Sorularını yanıtladı.
. Çocuk sahibi olmak isteyenler ne zaman doktora başvurmalılar?
“Bir çift bir yıl korunmasız ve düzenli ilişki gerçekleştirildiği halde çocuk sahibi olamıyorsa o zaman mutlaka doktora gitmesi gerekiyor. Infertilite (kısırlık) uzmanı yani üreme sağlığıyla ilgilenen bir doktora gitmesinde yarar var. Kadının yaşı da burada çok önemlidir. 40 yaşında evlenen bir kadının hamilelik için bir yıl beklemesinin bir anlamı yok. Çocuk sahibi olmaya karar verdiği anda tetkiklerini yapıp problem varsa çözmek gerekir.”
. Yaşla birlikte kadında yumurtalık rezervi nasıl etkileniyor?
“ Kadınlara, 35 yaşına kadar çocuk sahibi olma işini bitirin diyoruz. Kariyer yapan insanlar için bu yaş biraz sınırlandırma getiriyor. 35 yaşından sonra artık çok hızlı hareket etmek gerekiyor. 35 yaşından sonra süratle over rezervleri azaldığı gibi yumurta kalitesi de bozulmaya başlıyor.”
“HORMON TESTİYLE YUMURTALIK REZERVLERİNDEKİ AZALMA SAPTANABİLİYOR"”
. Kadında yumurtalık rezervini etkileyen diğer faktörler nelerdir?
“ Âdetin 3. günü yapılacak hormon testiyle yumurtalık rezervlerinin azalmasını saptayabiliyoruz. Azalmayı ya da ileriye dönük bir azalmanın olup olmadığını anlayabiliriz. Annede ya da ailesinde erken menopoz gibi bulgular var ise veya kişi, yumurtalıklarla ilgili cerrahi müdahaleler -ki bunların başında endometriozis (çikolata kisti) geliyor- geçirdi ise ve bu müdahaleler ehil olmayan ellerde yapıldıysa kadının over rezervlerini süratle azalacağını unutmamak gerekir.
Bekârken bu tür kistlerle karşı karşıya kalındığında hemen cerrahi müdahalelere girmek sakıncalıdır. Eğer kistin riski yoksa cerrahi müdahale yapmamak gerekiyor. Yapılacaksa da üreme uzamanın bunu değerlendirerek yapması daha doğru olacaktır. Çünkü over dokusuna çok dikkat etmemiz gerekiyor. Hatta menopozdaki kadının bile overini korumayı öneriyoruz. Çünkü o dönemde bile salgıladığı hormonlalarla kemik erimesini önlüyor.”
. Ehil olamayan ellerde yapılan kürtajlar kadınlarda kısırlığa neden olabilir mi?
“Evet kürtaj da kısırlık nedeni olabilir. Bir kadın gebe kaldığında eğer düşük yapıyorsa hemen gidip kürtaj olmamasında fayda var. Doktorların da bu konuda bilinçlenmesi gerekiyor. Önce medikal düşük önerilir; rahim içine müdahale etmeden ilaçlarla düşük yaptırılmaya çalışılmalıdır. İkinci aşamada enjektör dediğimiz vakuma dayalı emerek ürünün boşaltılması gerekir. Eğer bunda da başarılı olunmazsa üçüncü aşamada keskin olmayan bir takım küretler kullanmak gerekir. Çok keskin küretler artık kullanılmıyor. Çünkü rahim içerisinde travma yaratırsa yapışıklığı neden olur. Bu yapışıklık, ilerde hastanın gebe kalmasını engelleyecek bir takım cerrahi müdahalelere neden olacaktır.”
“YUMURTA GENÇ BİR YUMURTAYSA GEBELİK ŞANSI YÜKSEK OLUYOR”
. Tüp bebekte başarıyı artıran yöntemler nelerdir?
“37 yıl önce ilk tüp bebek yapıldıktan sonra bugüne gelindiğinde tüp bebekteki başarı çok fazla artmadı. Hastalara, eve giden bebek oranını söylemek gerekiyor yani gebelik oranlarını söylemenin bir anlamı yok. Eve giden bebek oranı da yüzde 25-30 arasındadır. Normal yoldan çocuğu olan bir çiftin de zaten her ay kucağına bebek alma oranının yüzde 25-30 olduğunu biliyoruz.
Yaklaşık 37 yıldır bu oranı geçmiş değiliz. Embriyo üretimi yüzde 98’lerde ama rahme yerleştirildiğinde bu oran yüzde 25-30 kadar düşmekte; bilim adamları bunu araştırıyor. Daha çok biyokimyasal düzeyde çalışmalar endometrioma yapısı üzerinde çalışmalar bulunmakta.
Son dönemde mitokondri transferi gibi yenilikler var. İleri yaşlarda özellikle hücrelerin enerjisi kalmıyor. Mitokondriyi alıp enerjisi biten hücreye enjekte etmenin enerjiyi artırdığına dair yayınlar var.
Embriyolar üzerinde çalışmalar devam ediyor. Yumurta kalitesinin her şeyden önemli olduğunu vurgulamak isterim. Yaş ne kadar gençse, anne isterse menopozda olsun yumurta genç bir yumurtaysa gebelik şansı yüksek oluyor.”
. "Kişiye özel tüp bebek" kavramı ne anlama geliyor?
“ Kişiye özel tüp bebek tedavisinde önce ilaç tedavileriyle yumurtaları büyütmek gerekiyor. Bu işte hekimin tecrübesi çok önemli yanı sıra tüp bebek merkezinin hem laboratuarı hem de klinik bölümündeki donanım ve deneyim çok önemli.
Mesela kişiye özel bir ovulasyon indüksiyonu yapmak gerekiyor. Herkese rutin bir ilaç tedavisi vermemek gerekiyor. Örneğin aşırı yumurta cevabı veren bir hastaya çok düşük dozlarda ilaç vermek gerekirken kötü cevap veren bir hastada daha az ilaçla yumurtalıkları büyütmek gerekiyor.
Aksi takdirde zaten zor cevap veren bir hastaya aşırı dozda hormon verirseniz hastanın hücrelerinde bir takım genetik problemler yaratıp gebe kalmasını engelliyorsunuz. Dolayısıyla kişiye özgü bir tedavi yapmak en doğrusudur. Kişinin problemini bulmadan da tedaviye başlamamak gerekiyor.
Çiftler geldiğinde problemin erkeğe mi yoksa kadına mı ait olduğu öncelikle araştırılmalıdır. Bazen çiftlerin her ikisinde de problem olabiliyor. Kitaplar yüzde 60 kadında yüzde 30-35 erkeklerde problem olduğunu söylüyor. Ben Çukurova bölgesinin görev yapan bir hekim olarak, erkek faktörünün burada daha yüksek olduğunu ve bu oranın erkeklerde yüzde 70’lerde olduğunu söyleyebilirim..”
. Çukurova bölgesinde erkeklerdeki kısırlık oranının yüksek olmasının nedenleri nelerdir?
“ Birincisi, beslenmenin; ikincisi, sıcak iklimin çok önemli rolü olduğunu düşünüyorum. Üçüncü faktör de genetik yapı; o bölgede yakın akraba evlilikleri çok fazladır.
İklim çok sıcak olduğu için özellikle de Adana’da, Urfa’da serinlemek amacıyla yaylalara giderler ve erkekler şalvar giyerek kendi testislerinin daha havadar olmasını ve sıcaktan etkilenmemesini sağlayarak belki bilerek belki bilmeyerek kısırlığı önleyici bir yol bulmuşlardır.
O bölgede insanlar devamlı yemeğe programlanmış gibi dolayısıyla kilo artışları da fazla oluyor. Kilo fazlalığı sperm ve yumurta üzerinde kötü etki yapıyor. Yumurta ve sperm kalitesini bozabiliyor. Bu faktörler nedeniyle Çukurova'da erkek kısırlığı kadına oranla daha yüksek.”
“TÜP BEBEK 9 KEZ DENENEBİLİR”
. Tüp bebek kaç kez denenebilir?
“ Çiftlerde yumurta ve sperm bulunduğu sürece tüp bebek denenebilir; hiçbir sakıncası yok. Rahatlıkla 9 kez deneyebilirsiniz.”
. Polikistik over sendromunun gebeliğe engel teşkil etmesi nasıl önleniyor?
“Polikistik over sendromu, Güney'de çok sık rastlanan bir sorun; her 10 kadından birinde görülüyor. Polikistik over sendromu nedeniyle gebe kalamayan kadınların öncelikle kilo vermesi gerekir.
Medikal ilaç tedavileri yapılırak ya da laparaskopik olarak yumurtalıklara delik açma yöntemiyle ovulasyon sağlanarak da gebe kalınabilir. Bunlardan sonraki tedavi seçeneği tüp bebektir.”
. Erkekte sperm azlığı ya da hiç sperm bulunmaması durumunda bebek sahibi olunabilir mi?
“ Bazen menide hiç sperm çıkmayabilir. Böyle durumlarda kişinin hormonlarına bakıp, genetik tahlillerini yapıp, yumurtalıklarından mikrotese dediğimiz ameliyatlarla sperm bulabilme şansımız olabilir. Sperm bulunduktan sonra tüp bebekte başarı şansı hiçbir problemi olmayan hastalarla aynı oranda olur.”
. Genetik faktör gebelikte ne kadar önemlidir?
“ Güney'de akraba evliliklerine bağlı olarak talasemi (Akdeniz anemisi) hastalıkları çok yaygın. Akdeniz anemisinde eğer karı-koca taşıyıcı ise çocuklarda hastalık yüzde 25 oranında ortaya çıkabiliyor. Embriyolarda genetik inceleme yaparak embriyoların sağlıklı olup olmadığını görebiliriz ve sağlıklı embriyoyu transfer ederek gebe kalma şansını artırabiliriz. Böylelikle sağlıklı bebeklerin doğmasını sağlayabiliriz. Embriyolarda genetik incelemeyi de sınırlı vakalarda yapmamız gerekiyor."
İçeriği Paylaşın
