KOAH Tedavisinde Başarı İçin İnhalasyon Cihazı Doğru Kullanılmalı

KOAH tedavisinin başarısında erken teşhisin önemi nedir? Öksürük, balgam ve nefes darlığı gibi sorunlardan mümkün olduğunca uzak bir yaşam için KOAH hastaları tedaviyle ilgili nelere dikkat etmeli? KOAH ilaçlarının ve inhalasyon cihazlarının doğru kullanımı tedavinin başarısını nasıl etkiler? Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esra Uzaslan, KOAH ve tedavisi konusunda merak edilen soruların yanıtlarını veriyor:

“Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) solunum yollarının süreğen bir hastalığı olup, sigaraya, zararlı gaz ve partiküllere maruziyetin uzun süre devam etmesi ile gelişir. Hava borusunda daralma ve akciğerin alveollerindeki harabiyetin ilerlemesiyle birlikte hastaların  yakınmaları ortaya çıkar. KOAH’ın erken tanınması tedaviyi mümkün kılar ve ilerlemesini engelleyebilir. Tanının geciktiği durumlarda ise, sigara içiminin ve partikül maruziyetinin devam etmesi, hastanın öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarının ortaya çıkmasına, günlük fizik aktivitelerini yaparken zorlanmasına ve giderek günlük yaşamdan kopmasına neden olabilir.

KOAH TEDAVİSİ KİŞİYE ÖZELDİR!

Tedavide kullanılan temel ilaçlar nefes yolları ile akciğere alınan ilaçlardır. Nefes borusunun genişlemesine yardım eden nefes açıcılar (bronkodilatörler) veya nefes borusu içindeki yangıyı gideren (anti-inflamatuvar) ilaçlar, inhalasyon cihazlarının kullanılması ile soluk borusuna ve akciğerlere ulaşır. Farklı tiplerde ilaçlar ve inhalasyon cihazları günümüzde KOAH tedavisinde kullanılmaktadır. Her hastada KOAH’ın ağırlığı farklı olduğu gibi; kullanması gereken ilaç ve cihaz da kişiye özgüdür. KOAH tanısını koyan hekim, hastanın durumuna ve hastalığının düzeyine göre, en uygun ilaçları ve kullanılacak cihazları belirler, tedaviyi kişinin ve hastalığının özelliklerine göre yönlendirir.

“HASTALARA, İNHALASYON CİHAZLARININ NASIL KULLANILDIĞINI ÖĞRETİLMELİ”

Tedavide kullanılan inhalasyon cihazlarının her birinin farklı uygulama basamakları vardır. Her bir basamağın doğru yapılabilmesi tedavinin başarısını artırır. Tedavi başarısı hastanın öksürük, balgam, nefes darlığı ve hışıltılı solunum gibi yakınmalarının kontrol altında olmasıdır. KOAH hastasının günlük fizik aktivitelerini yapabiliyor olması, yakınmalarındaki artış ve alevlenmeler nedeni ile hastane başvurularının yaşanmaması da tedavi başarısının göstergeleridir. KOAH hastaları doktorlarının verdiği tedaviyi, önerilen doz ve sıklıkta, düzenli kullanırlarsa tedavide başarı sağlanır. KOAH hastalarında ilaçların solunum yoluyla, inhalasyon cihazları desteği ile verilmesinin nedeni, ilacın doğrudan hava yollarıyla akciğere ulaşmasını sağlamaktır. Solunum yoluyla verilen ilaçlar ancak doğru bir şekilde kullanıldığında, doğru miktarda tedavi edici etken madde akciğere ulaşır. Bu nedenle hastanın inhalasyon cihazının nasıl kullanıldığını öğrenmesi önemlidir. İnhalasyon cihazlarının doğru kullanımı bir hekim, hemşire veya sağlık eğitmeni tarafından hastaya gösterilmelidir. İlaçların doğru kullanılıp kullanılmadığının her poliklinik ziyaretinde tekrar değerlendirilmesi gereklidir.

Prof. Dr. Esra Uzaslan

KOAH’TA TEDAVİNİN BAŞARISI NEYE BAĞLI?

İnhalasyon cihazlarının çeşitli formları mevcuttur ve her cihazın uygulanım basamakları farklıdır. Bazı cihazların sadece birkaç basamakta uygulaması tamamlanabilirken, bazılarında uygulama sırasındaki işlem sayısı fazladır. Hepsinde ortak basamak ise inhalasyon cihazından solunum yollarına çekilen ilacın 5-10 saniye kadar solunum yolları ve akciğerlerde tutulmasıdır. İlaçlar, önerildiği şekilde kullanılmalı, hekimin önerdiği dozdan daha  fazla doz veya sıklıkta alınmamalıdır. Astım ve KOAH hastalarının inhalasyon cihazlarını doğru kullanabilmesi için hazırlanmış eğitim materyalleri poliklinik ortamında verilebildiği gibi, ulusal uzmanlık derneklerinin hasta eğitimi web portallarında da cihaz kullanımıyla ilgili broşür ve videolar yer almaktadır. Süreğen hastalıkları nedeniyle her gün düzenli inhalasyon cihazlarını kullanan KOAH hastaları, cihazlarının kolay kullanılan ve taşınabilen, ağızlık kısmı rahat ve kalan doz sayısını belirten doz sayacına sahip olmasını tercih etmektedirler. Hastaların inhalasyon cihazlarından memnun olmaları tedavi uyumunu ve başarısını artırmaktadır. KOAH hastaları inhalasyon cihaz kullanım eğitimini alıp, inhalasyon cihazlarını doğru kullandıklarında ilaçların etkili dozda solunum yollarına ulaşması sağlanarak tedavide başarıya ulaşılmaktadır.”

KOAH İLE İLGİLİ GERÇEKLER…

. KOAH’ın erken tanınması tedaviyi mümkün kılar ve ilerlemesini engelleyebilir.

. KOAH hastaları doktorlarının verdiği tedaviyi, önerilen doz ve sıklıkta, düzenli kullanırlarsa tedavide başarı sağlanır.

. KOAH hastalarında ilaçların solunum yoluyla, inhalasyon cihazları desteği ile verilmesinin nedeni, ilacın doğrudan hava yollarıyla akciğere ulaşmasını sağlamaktır.

. İnhalasyon cihazlarının çeşitli formları mevcuttur ve her cihazın uygulanım basamakları farklıdır.

. Daha az basamak sayısına sahip cihazlarda hastaların kullanım hatası yapma olasılığı düşmektedir.

. Hastaların inhalasyon cihazlarından memnun olmaları tedavi uyumunu ve başarısını

artırmaktadır.

. KOAH hastaları inhalasyon cihaz kullanım eğitimini alıp, inhalasyon cihazlarını doğru kullandıklarında ilaçların etkili dozda solunum yollarına ulaşması sağlanarak, tedavide başarıya ulaşılmaktadır.