Koku Alamamanın Depresyon Nedeni Olduğunu Biliyor Muydunuz?

5 duyu organımızdan biri olan koku duyusu, tat alma duyusu ile yakından bağlantılıdır. Güzel bir yemeğin kokusu, çiçek kokusu, güzel bir parfümün kokusu hayattan zevk almamızı sağlar ve kendimizi iyi hissetmemize neden olur. Koku alamadan yaşamak ise renksiz ve tatsız bir yaşamdır. Bu nedenle koku bozukluğu olanlarda yaşam kalitesi olumsuz etkilenir ve bu kişilerde depresyon daha sık görülür.

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları bölümünden, Doç. Dr. Aldülkadir Özgür ‘Anosmi ve Parosmi (koku alamama) hakkında merak edilenleri cevapladı.

ANOSMİ, PAROSMİ NEDİR?

Anosmi koku duyusunun tamamen kaybolmasıdır. Kişi çok keskin kokular dahil herhangi bir koku alamaz.  Parosmi ise kokunun farklı algılanmasıdır. Bu farklı algılama maalesef genelde kötü koku algılaması olarak karşımıza çıkar. Genellikle kişi neyi koklasa çürük yumurta, kokmuş yemek gibi kokuları alır. Tabi ki bu durum kişinin yaşam kalitesini bozar.

ANOSMİ VE PAROSMİ BİZE COVID HASTALIĞININ BİR MİRASI MI?

Anosmi ve parosmi gibi koku bozukluklara 4-5 yetişkinden birinde karşılaştıklarıını dile getiren Doç. Dr. Aldülkadir Özgür, "Covid hastalarında bu bozukluklar daha sık rastlandığından ve özellikle hastalığın ilk ortaya çıktığı dönemde bazı hastalarda ilk bulgu olduğundan toplumda bilinilirliği arttı. Aslında biz Kulak Burun Boğaz Hastalıkları polikliniğinde bu şikayeti olan hastalarla yıllardır karşılaşıyoruz" dedi.

KOKU BOZUKLUĞUNUN SEBEPLERİ NELERDİR?

Özellikle geçici koku bozukluklarının en sık sebebi viral enfeksiyonlardır. Enfeksiyonlar dışında burun eğrilikleri, burun alerjileri ve burun içinde oluşan iyi huylu ve kötü huylu tümörler koku bozukluğuna sebep olmaktadır. 

KOKU ALMAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?

Koku hassasiyeti kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bazıları hafif bir kokuyu bile algılarken bazıları ise çok ağır kokuları bile zor algılamaktadır. Hava sıcaklığı, ortamdaki hava dolaşımı, kişinin burun yapısı ve kişisel deneyimler gibi kokunun algılanmasını etkileyen pek çok faktör vardır.

COVID HASTALARI EN SIK HANGİ ŞİKAYETLERLE DOKTORA BAŞVURUYOR?

Covid hastalarınınen sık koku almamasının düzelmemesi ve parosmi yani faklı koku algılama ile başvurduklarını dile getiren Doç. Dr. Aldülkadir Özgür, "Özellikle parosmi ile gelen hasta sayımız oldukça fazla. Çünkü hiç koku almamayı hastalar bir şekilde kabulleniyor ama parosmi hayatı bazen çekilmez hale getirebiliyor. Örneğin bir hasta bütün yemeklerden kokmuş yumurta kokusu aldığından artık yemek yapamaz hale gelebiliyor. Ya da insanlar çürümüş et kokusu aldığından herkesten uzaklaşabiliyor. Tabi böyle durumlara katlanmak oldukça can sıkıcı olabiliyor" ifadelerini kullandı.

KOKU BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ

Öncelikle koku bozukluğuna yol açan durumun sebebini araştırılır. Sonra bu sebebin ortadan kaldırılması için gerekli medikal veya cerrahi tedaviyi uygulanmaktadır. Özellikle viral enfeksiyonlara bağlı koku bozuklukları genellikle geçicidir. Bu hastalara bazen sadece iyileşmenin hızlanması için burun spreyi verilir. Ayrıca kahve kokusu gibi keskin kokuları denemelerini istenir. Çünkü keskin kokular şikayetlerinin düzelmesini hızlandırabilmektedir.

Pandemi döneminde sık karşılaşılan Covid hastalığına bağlı koku bozuklukları da genellikle kısa sürede düzelmektedir. Can sıkıcı bir durum olmakla beraber bu hastalarda parosmi çoğu zaman koku almanın kısa sürede düzeleceğinin bir belirtisi olmaktadır. Bu nedenle parosmi ile gelen hastalara aslında bunun iyi bir gelişme olduğu uzmanlar tarafından anlatılır.