Kolon Kanserinin Cerrahi Tedavisi

Kolon kanserinin görülme sıklığı nedir? Kolon (kalın bağırsak) kanserinin belirtileri nelerdir? Kimler kalın bağırsak (kolon) kanseri için risk grubundadır? Genetik geçişlilik söz konusu mudur? Kolonoskopiye alternatif başka yöntemler var mıdır? Kolonoskopilerin tedavilerde ne gibi yararları vardır?

Acıbadem Taksim Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Tamer Karşıdağ, kalın bağırsak kanseri hakkında merak edilenleri Sağlığım İçin Herşey’e anlattı.

. Kolon kanserinin görülme sıklığı nedir?
“Kolon kanserleri özellikle 40’lı yaşlardan sonra görülür. İlk evreler polip şeklinde başlar. Daha sonra bunu kansere doğru giden bir süreç izler. Başlangıcını yakalamak çok zor değildir. Aralıkların daha sık tutulduğu bir tanı yöntemi (diagnostik) uygulamak daha erken evrelerde kolon kanserini yakalamamıza yardımcı olur. Kolon kanserlerinin daha ileriki yaşlarda görülmesi, tanı yöntemlerini daha ileriki yaşlarda daha sık uygulamamız gerektiği anlamına da gelir. Ülkemizde kolon kanserleri özellikle sıklık açısından dünya eş değer ‘’bir seviyede gitmektedir.’’

BELİRTİLERİNE DİKKAT!

. Kolon (kalın bağırsak) kanserinin belirtileri nelerdir?
“Kolon kanserleri bulunduğu yere göre değişik şekillerde karşımıza çıkar. Özellikle tıkayıcı olduğu bir görüntü vardır. Bir de daha çok kanamayla görülür. Sessiz bir kanama şeklinde büyük abdestte fark edilir veya özellikle kansızlıkla daha ileriki dönemlerde karşımıza çıkar. Veya tam tersi, özellikle tıkayıcı türde olan, kalın bağırsağın içerisindeki yaratmış olduğu kitle etkisinden dolayı geçişe izin vermediği bağırsak tıkanıklığı ile karşımıza çıkabilir. Çoğunlukla kalibrasyonun inceldiği, büyük abdest yapma alışkanlıklarının değiştiği bir tabloyla karşımıza çıkar. Bu tür hastalar büyük abdest yapamama, karın şişliği, ağızdan gaitanın gelmesi, kusma gibi bulgularla gelirler.”

AİLENİZDE KOLON KANSERİ VARSA…

. Kimler kalın bağırsak (kolon) kanseri için risk grubundadır? Genetik geçişlilik söz konusu mudur?
“40 yaşından sonra kolon kanserleri açısından bir risk içerisinde olduğu düşünülüp en ufak bir kanama şikayetinde, en ufak büyük abdest değişikliklerinde mutlaka bir genel cerraha veya gastroenterologa görünmek gerekir. Özellikle ailede; birinci ve ikinci derece yakınlarında kolon kanseri olanlar varsa bu risk daha da artar. Hatta ileriki yaşlarda yapılacak endoskopik taramalar, ailede saptanmışsa daha erken yaşlara çekilir. Özellikle birinci ve ikinci derece yakınlarda hangi yaşlarda kolon kanseri meydana gelmişse taramalarımızı 10 yıl öncesinden başlatmamızda fayda vardır. Bu, daha erken evrede yakalamamızda son derece faydalı olmaktadır.”

Doç. Dr. Tamer Karşıdağ

KOLON KANSERİNDE KOLONOSKOPİNİN ÖNEMİ

. Kolonoskopiye alternatif başka yöntemler var mıdır?
“Kolonoskopi kanser olmadan önceki evreyi gösteren hatta aynı zamanda tedavisini yapabilen paha biçilemez bir tanı yöntemidir. Endoskopik girişimler, fırsatı bulunduğu an mutlaka yapılmalıdır. Hafif sedasyonla yapılan bu tetkikler hiçbir şekilde izi kalmayan son derece güvenli yöntemlerdir. Yine tarama yöntemleri olarak kolonoskopi dışında kullanılan sanal kolonoskopiler de vardır. Bunlar, tomografiler yardımıyla 3 boyutlu olarak kolonun görüntülerinin alınıp içeride majör belirgin bir kitle olup olmadığını saptamak için yapılmış olan içeriye endoskobun girmeden yapıldığı kolonoskopilerdir. Şu an kullanılan hem tomografi hem MR cihazlarının çözünürlüğü  son derece yüksektir. Ancak tomografi çekilemeyecek özellikle MR çekilmesi mümkün olmayan kişilerde bunlar kontrendikasyon olarak görülebilir. Ayrıca hiçbir zaman bunun tanı değeri gerçek bir kolonoskopinin yerini  geçmeyecektir.”

TARAMADA SANAL KOLONOSKOPİ

. Sanal kolonoskopilerin normal kolonoskopiden farkı nedir?
“Reel kolonoskopiler yapıldığında açılıp şişen alandaki özellikle mukozal yapı çok daha ayrıntılı olarak incelenir. Ancak aradığımız şey majör bir kitleyse çoğunlukla bunlar sanal kolonoskopilerde rahat görülür.”

ENDOSKOPİK CİHAZLARIN TEDAVİDEKİ ÖNEMİ

. Kolonoskopilerin tedavilerde ne gibi yararları vardır?
“Tanıda kullanılan endoskopik cihazlar tedavi yöntemi olarak da kullanılır. Erken evre kolon kanserlerinin yeni yaklaşımlarında özellikle bunların endoskopik olarak yok edilmesi ve bize tümörsüz bir alan sağlaması konusunda becerileri son derece artmıştır günümüzde. Sanal kolonoskoplar ve gerçek kolonoskoplar bize tümörü gösterdiği zaman bunların boyutları duvar derinliğini ne kadar yakaladığıyla alakalı olarak tedavi yöntemleri de değişir. Eğer bu, endoskopla çıkarabildiğimiz bir seviyede ise yani tüm duvarı kaplamadıysa kullanmış olduğumuz endoskopik yöntemler aynı zamanda tedavi yöntemleri de olmaktadır. Vermiş olduğumuz hasar ilk başta karnı açarak yapılan geniş açık operasyonlarken şimdi küçük deliklerden girip bu operasyonları yapıp hatta hiç karnı delmeden bazı orifisleri kullanıp ana kanal gibi girip buradan tüm operasyonu yapıp işlemi tamamlayabiliyoruz. Hastanın vücudunda hiçbir kesi olmuyor.”

. Doğal boşluk cerrahisi bu mudur?
“Evet önemli bir kısmı budur. Özellikle kalın bağırsağın içerisindeki lümendeki bir kesip çıkarmayı tanımlıyorsak bu bizim kalın bağırsak yolunu kullanarak yaptığımız doğal yollarla yapılan bir operasyondur. Hakikaten vücutta hiçbir iz bırakmadan yapılan minimal bir invazif işlemdir ve endoskobun gücünün artmasıyla bu noktaya gelinmiştir.”

. Kolon kanserinde robotik cerrahi mi, laparoskopik cerrahi mi yoksa açık ameliyat yöntemi mi kullanılmaktadır?
“Hekimin konforunu ve görüş alanını arttırmak hastanın yararına olduğu için, bunlar şu anda en ileri teknoloji kullanılarak sağlanmaktadır. Robotik cerrahi, görüş alanın genişliği, yan ürünlerin kullanılarak özellikle görsel gerçekliğin arttığı bir ortam sunuyor olması ve manipülasyonların laparoskopiye göre çok daha güçlü olması nedeniyle hastaya daha ince daha ayrıntılı operasyon yapma imkanı sunmaktadır. O yüzden kapalı operasyon yaptığımız her hastada biz laparoskopi yerine robotu kullanabiliriz. Ancak daha önce açık cerrahi geçirmiş olan hastalar, içeride yapışıklıkları olan hastalar, defalarca benzer operasyonları geçirmiş olan hastalarda mecburen açık olarak yaptığımız durumlar ortaya çıkmaktadır.’’