Koronavirüsün Yeni Varyantı Eris Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Son zamanlarda koronavirüs ile ilgili birçok farklı ülkede vakaların arttığı yönünde haberler yayılıyor. Koronavirüsün Eris olarak bilinen EG.5, XBB1.5, Arcturus olarak bilinen XBB1.16 ve BA.2.86 isimli varyantlarından dünyada vakalar görülmeye başladı. Türkiye’de henüz vakaların olmadığını belirtilse de Dünya Sağlık örgütü yeni varyantları izlenen varyantlar kategorisine aldı.

Grip gibi seyrettiği bildirilen koronavirüs vakalarıyla ilgili Memorial Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Funda Timurkaynak ve Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Pelin Aktaş Uysal bilgi verdi ve özellikle riskli gruplar için önerilerde bulundu. 

AMERİKA, İNGİLTERE VE KORE’DE ARTIŞ GÖZLEMLENDİ 

Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan açıklamaya göre, EG.5 yani Eris olarak bilinen Covid-19’un mutasyona uğramış son varyantı, 19 Temmuz 2023’te DSÖ tarafından izlenen varyantlar listesinde 5. sıraya çıkartıldı. İlk vakanın Şubat 2023’te tespit edildi. Kış mevsiminin sürdüğü Güney Yarım Küre’de İngiltere, Amerika ve Kore’deki vakalarda artış gözlemlenmektedir. Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı’nca henüz vaka kaydedilmemiştir. 

Virüsün yapısındaki çıkıntıların (spikeların) aminoasitlerindeki değişimi ile ortaya çıkmaktadır. Spikelerin değişimiyle bağışıklıktan kaçma olasılığı artan yeni varyant nedeniyle vaka artışını gözlemlenebilmektedir. Koronavirüsün yeni varyantlarının belirtileri grip belirtileriyle aynı ilerlemektedir.

• Öksürük
• Ateş
• Boğaz ağrısı 
• Kas eklem ağrısı
• Burun tıkanıklığı
• Baş ağrısı
• Koku alma

gibi belirtilerle bilinen üst solunum yolu enfeksiyonları gibi görülmektedir.

HASTANEYE YATIŞ VE ÖLÜM ORANLARINDA ARTIŞ GÖRÜLMEDİ 

Dünya genelinde koronavirüs test sayılarının azalmasıyla birlikte Eris olarak bilinen EG.5, XBB1.5 ve BA.2.86 gibi birçok varyantın tespiti de zorlaşmaktadır. Şimdiye kadar 121 ülkeden XBB1.5, 101 Ülkeden Arcturus olarak bilinen XBB1.16, 50 ülkeden eris olarak bilinen EG5 vakasına rastlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre koronavirüsün ilk ve en vurucu dönemlerindeki gibi hastaneye yatış veya ölüm oranlarında bir yükselme gözlenmemektedir. Koronavirüsü grip veya bir üst solunum yolu enfeksiyonu olarak geçiren hastaların sayısının yüksek olduğu belirlenmektedir. 

RİSK GRUPLARININ DİKKAT ETMESİ GEREKİYOR

Yeni koronavirüs varyantalarının grip gibi geçmesinde koronavirüs aşılarının etkisinin olduğu belirtiliyor. Aşılarla birlikte kazanılan toplumsal bağışıklık, koronavirüste hastaneye yatış ve ölüm oranlarının artmamasının bir etkeni olarak düşünülüyor. Dünya Sağlık Örgütü, tüm varyantları izlemeye devam etmektedir. Sağlık Bakanlığı resmi internet sitesinde en az iki aşı olmuş 18 yaş ve üzeri nüfus oranı %85,70 olarak bildirilmektedir. Her yıl grip aşısında olduğu gibi koronavirüs aşısında da yeni varyantlara karşı aşı geliştirmeleri devam etmektedir. Yeni varyantlara karşı geliştirilen aşıların kronik hastalığı olanlar, 65 yaş ve üzerindeki bireyler ve bağışıklık sistemini baskılayıcı tedaviler gören kişilere uygulanması tavsiye edilmektedir. Bilinen koronavirüs önlemleri olan maske kurallarına uyulması, sosyal mesafe kurallarına dikkat edilmesi, düzenli el yıkanması, hijyen kurallarına uyulması, bağışıklığı güçlendirici sağlıklı besinler tüketilmesi önerilmektedir.